İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Osmanlı’nın haylazları

Osmanlı’nın haylazları

Şebnem AKALIN

Alper Uygur’un kaleme aldığı Bizim Korsanlar, Osmanlı leventlerinin yaşam öyküsünü ve yaptıkları deniz savaşlarını, tarih kitaplarında yer almayan ilginç detaylarıyla ortaya koyuyor. Yazarın bizzat yaptığı çizimler ise kitaba ayrı bir renk katıyor.

Çocuk olmak güzel şey! Düşünsenize, okuduğumuz kitaplardaki kahramanların yerine kendimizi koyup ne hayaller kuruyorduk. Sizi bilmem ama ben her hikâye ile birlikte dünyanın bir köşesine yolculuğa çıkardım. Pır pır uçakla, buharlı trenle, balonla, uçan otomobille, yelkenli tekneyle… Bazen dünya az gelir ve ver elini uzay. Malum 1970’li yıllar. Bugünün çocuklarından farklı olarak sanal âlem karşımdaki ekranda değil, düşlerimdeydi. Zaman makinesini keşfetmiş gibi farklı yüzyıllarda dolanıp dururdum.

Birçok kitapta korsanlarla da tanışmıştım elbette. Savaşlar ya da görkemli defineleri beni ilgilendirmezdi. Yelkenleri rüzgârla dolmuş, dalgaları yara yara yol alan kalyonları ile açık denizde yolculuk yapmaları cazip geliyordu. Korsanları bir gözü bantlı, çatışmada kaybettiği bacağının yerine bir tahta parçası, eline de kanca takılı korkunç savaşçılar olarak değil de; denizle, tekneyle iç içe yaşayan gezginler olarak düşünürdüm. Hayallerimde onlarla birlikte keşif gezilerine çıkar, tropikal denizlerin derinliklerine dalıp istiridyelerden çıkardığım incileri hazine sandıklarında saklardım. Zaman geçti, anılarda kalan bu yolculukları ve eski
dostları unuttum. Günlük yaşamın koşuşturmacası sırasında çocukluk hayalleri de yok oluyor. Ya da büyüdüm diye kitap kahramanları ile birlikte oyun oynamıyorum artık. Ama bir düşümüz gerçekleşti. ‘Gezgin Korsan’ olduk; kendi küçük yelkenlimizle yolculuklara çıkıyor, yaşımıza uygun hayaller kuruyoruz. Gözlük-şnorkel su altında deniz kabuğu toplarken her seferinde bir inci bulmuşçasına seviniyorum. Alper Uygur’un kaleme aldığı Bizim Korsanlar adlı kitabını da
eski dostlarımı hatırlayarak bir çırpıda okudum.

DENİZLER ÜSTÜNDE OSMANLI
Hemen başta belirtmem gerekir ki Bizim Korsanlar bir macera romanı değil. Fakat okullarda okuduğumuz tarih kitaplarında bulamayacağımız bilgileri birarada sunan bir hazine sandığı. Tarih dersi neden sevilmez? Yalnızca savaşları anlatan, neden ve sonuç ilişkisine hiç değinilmeden nerede ve ne zaman yapıldığını ezberlemek zorunda olduğumuz olayları öğrenmek zorunda olduğumuz için mi? Oysa bu kitapta Osmanlı leventlerinin yaşam öyküsü ve yaptıkları deniz savaşları tarih kitaplarında yer almayan ilginç detaylarla aktarılmış. Osmanlı İmparatorluğu’nun çapaları gümüşten, halatları ibrişimden, yelkenleri atlastan bir donanma yapacak güce sahip olduğunu biliriz. Ama kim, neden dolayı böyle söylemiş ve gerçekleşmiş mi? Günümüzde Kızıldeniz’i geçmek isteyen gemilerin korkulu rüyası olan Somalili deniz haydutları ile korsanlar arasında nasıl bir fark var? Piri Reis’in haritası dünyanın hangi kesimini gösteriyor ve nasıl hazırlanmış? Yanıtları Bizim Korsanlar’da. Çok farklı uluslardan gelen korsanların kendi aralarında kullandıkları ortak dil ve bu dönemden günümüze gelen bazı sözcükler, gelenekler, hatta gemi mutfağından yemek tarifi. Kısacası Akdeniz’in Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altında olduğu dönemin perde arkası diyebileceğimiz bir çalışma. Yazarın bizzat yaptığı çizimler ise kitabın uzun araştırmalar sonucu hazırlandığının bir göstergesi.

Osmanlı dönemi deniz tarihini merak ediyorsanız, tarih kitaplarına veya uzun ansiklopedi maddelerine bakmak yerine, akıcı anlatıma sahip, öğretirken sıkmayan bu eseri her yaştaki okura önerebilirim. Kitabın sonunda İstanbul için günübirlik bir gezi kılavuzu da yer alıyor. Beşiktaş’taki Barbaros heykeli ve türbesi ile başlayıp Rahmi Koç Müzesi’ndeki Uluçreis Denizaltısı’nda biten. Gün sonunda ise yazar rüyamızda ne göreceğimizi merak ediyor.

Bizim Korsanlar
Alper Uygur
Yapı Kredi Yayınları
164 sayfa
Show More