Kanıt peşinde

Kanıt peşinde

Serda SEMERCİ

Mercek Altında serisinin Adli Bilimler kitabında suçun izleri, suçlu kim ve suç laboratuvarı başlıkları altında verilen bilgilerle, adli tıp bilimcilerinin suçluya nasıl adım adım yaklaştığının fotoğrafı çekiliyor âdeta. Fotoğraflarla da desteklenen kitap, sade dili ile adli bilimlere iyi bir giriş niteliğinde.

Polisiye romanlarda genelde komiserlerin ve dedektiflerin sivri zekâları, suçlunun kokusunu alabilme özellikleri ve tecrübeleri ön plandadır. Ama teknoloji geliştikçe ve artık literatüre ‘kriminatoloji bilimi’ adında yeni bir dal yerleşince, kitaplardan takip ettiğimiz yeni yöntemleri gözümüzde canlandırmak epey zorlaşmaya başladı. Gerçi televizyon dizileri, Hollywood filmleri, belgesel kanalları (yalnızca polisiye maceraları üzerine kanallar bile var!) aracılığıyla konu hakkında görsel belleğimiz doldu taştı. Ama bunlar yine de bir dedektifin, suça ilişkin öğeleri nasıl keşfettiğini ve suçluya nasıl adım adım yaklaştığını anlamamıza yardımcı olmadı. Neyse ki imdadımıza Mercek Altında serisinin Adli Bilimler adlı kitabı yetişti. Gelin kalem kalem göz gezdirelim başvuru kitabımıza…

Yazar, adli bilimlerle uğraşan profesyonellerin izlediği yolu olabildiğince açık ve basit biçimde anlatabilmek için üç ana bölüm belirlemiş. İlk bölüm ‘Suçun İzleri’ her şeyin başladığı ve bittiği olay yeriyle başlıyor. Buradaki her şey kanıt avcıları için çok önemli. Her ayrıntı birer kanıt potansiyeli taşıyor. Tıpkı ünlü dedektif Sherlock Holmes’un bir hikâyesinde yol arkadaşı Dr. Watson’a dediği gibi, “Bu önemsiz bir ayrıntı Watson, ama dünyada ayrıntılardan daha önemli bir şey
yoktur…” Olay yerine varan inceleme ekiplerinin bir sonraki hamlesi şüphesiz kanıt toplamak… Kanıt toplarken her yer didik didik ediliyor. Bazen camdaki parmak izinden, bazen de bir torbanın üzerinde yazan alışveriş merkezinin isminden, suçlunun nereden geldiği ya da nereye gitmiş olabileceği bile ortaya çıkabiliyor. Sonuçta amaç belli; olay yerinde ‘olay’a dair ipuçları taşıyabilecek her tür nesne, iz, işaret, varsa tanık ya da ceset taranıyor ve bunlar, adına ‘kanıt’ denilen dosyalara işleniyor. Sonrasında bütün bu izler biraraya getirilip polisi suçluya götürecek bir şablon oluşturuluyor.

Diyelim ki tahminler yapıldı ve zanlı bulundu. Zanlının gerçekten suçlu olup olmadığını belgelemek için testlere ihtiyaç duyuluyor. Bunun için en etkili yöntem, olay yerinde bir kan izine rastlanmışsa bunu zanlının kanıyla eşleştirmek… Ancak bu yöntem de bazen kesin sonuç vermiyor. Kurumuş kan lekesinin yaban turbuyla aynı renkte olduğunu ve aynı tortuyu bıraktığını biliyor muydunuz? Hal böyle olunca, bu, kan örneği diye alınan şey yemek artığı ya da sos lekesi bile çıkabilir demek oluyor. Ama telaşa mahal yok, adli bilimler her şeye çözüm bulabilir: kan lekesi yoksa bunun parmak izi, DNA analizi, kamera kaydı… var oğlu var!

YÜZDE BİRLİK HATA PAYI!
Bu kadar çok ayrıntıyı sayfalarca takip edince bir okuyucu ve konuya yeni merak duyan biri olarak biraz gözüm korktu. Kanıtları toplamak bir tarafa, onları laboratuvarlara yollayıp test etmek ve sonuçlarını beklemek ayrı bir iş ve zaman kaybı olmalı diye düşündüm. Neyse ki kılavuz kitabım bir bölümü de ‘Suç Laboratuvarları’na ayırdığından, bu konudaki korkularımın yerini şaşkınlık aldı. Şaşkınlığım laboratuvardaki test aletlerinin, deney tüplerinin, röntgen cihazlarının ilerlemiş teknolojilerini öğrendiğimde ortaya çıktı. Uzmanlar, her delili ayrı ayrı inceleme tüplerine alıp farklı bilimsel yöntemlerle inceliyorlar ve sonuçlar yüzde 99 doğru çıkıyor. Eh, yüzde birlik hata payı da bilimin yanılabilme ilkesinden olsa gerek…

Kitabın dili oldukça sade. Bilgiler kısa ve öğretici bir üslupla kaleme alınmış. Ayrıca, gerçek adli tıp uzmanlarını laboratuvarda iş başında gösteren fotoğraflar ya da araba hırsızlarının güvenlik kameralarınca yakalanmış görüntüleri görsel açıdan çok etkileyici. Her bölümün sonuna eklenen özet sayfada, o bölümde değinilen ana başlıklar kısaca yeniden anlatılıyor ve ilgilenenlerin daha ayrıntılı araştırma yapabilmesi için referans kaynakçalar sıralanıyor.

Adli Bilimler bir çırpıda okunabilecek bir kitap değil aslında. Ucundan sonundan araştırabileceğiniz, bir suç fotoğrafı üzerinde belki dakikalarca kilitlenip kalacağınız bir araştırma kitabı. Hatta polisiye meraklısı biri, izlediği bir filmde, arkadaşıyla suçlunun kim olduğu konusunda iddiaya girerse, bu kitaptan yardım alıp doğru tahmini yapması işten bile değil… Laf aramızda ben denedim; tuttu da!