Eğlencesi matematik!

Eğlencesi matematik!

Mine ERYAVUZ

Matematik Oyunları serisinden yayımlanan Şekiller, Yer Bulma ve Konum Belirleme adlı kitap; matematiğin temel kavramlarını gündelik hayata uyarlanmış oyunlarla anlatarak çocukların matematiksel algılarının gelişimine katkı sağlıyor.

Matematiğin hayatınıza ilk ne zaman girdiğini hiç düşündünüz mü? Bir elin parmaklarını geçmeyen yaşınızı söylemek için mi, bilyelerinizi sayarken mi, zamanı algılamaya çalışırken mi, yoksa bakkaldan muzur alışverişler yapmak için para denkleştirirken mi? O kadar eskilere gitmezsek, okula başlamamız, matematiğin bir daha çıkmamak üzere hayatımıza girişinin resmi miladı sayılabilir: Çocuklar bu dönemde, rakamlar, işaretler, tanımlar, formüller vb. ile, yani soyut bir sistemin bileşenleriyle tanışıyorlar.

PRATİK MATEMATİK
Matematik, gündelik hayatın sürdürülmesi için olmazsa olmaz bir araç olduğu kadar, teknolojinin son hızla ilerlediği çağımızda var olan sistemin anlamlandırılması ve üzerine yeni bir şeyler eklenebilmesi için kullanılan en temel ‘bilgi’ türü. Bu durum, matematiğin, öğretimine en çok önem atfedilen, sınavlarda en çok puan kazandıran alan olmasını da açıklıyor. Ancak, soyut bir alan olması, ‘tekrarlama ve ezber’ pratikleriyle öğretilmeye –çocuklarca da ezberleyerek öğrenmeye– çalışılması yanlışını da beraberinde getiriyor. Oysa farklı öğrenme yaklaşımlarıyla, çocuğun somut bağlantılar kurararak, konusunu öncelikle algılamasını, yaşayarak öğrenmesini amaçlayan öğretme teknikleri de uygulanmıyor değil. İletişim Yayınları tarafından yayımlanan ve güncelliğiyle öne çıkan Popüler Bilim Kitapları dizisine eklemlenen ve dört kitaptan oluşan Matematik Oyunları da böyle bir seri.

Serinin, ilkokul çocuklarına hitap eden kitaplarında, Türk eğitim müfredatı içinde de yer alan temel matematik kavramlarına yer verilmiş. Tek başlarına veya aileleri ve arkadaşlarıyla hazırlayabilecekleri oyunlarla, çocukların bu matematiksel olguları gündelik hayatları, çevreleri, nesneler ve hatta kendi bedenleriyle bağlantı kurarak algılamaları amaçlanıyor. Kitapların içindeki oyunlar ise zorluk derecelerine göre sınıflandırılmış; etkinlikler ‘adım adım talimatlarla’ en ince ayrıntısına kadar (görsellerle de desteklenerek) yönlendiriliyor. Kitabın içindeki projelerden ya da oyunlardan hızını alamayanlar için Daha Başka Düşünceler adlı bölümde farklı öneriler bulunuyor. Ayrıca, kitapların sonuna, ‘takılınca bakılabilecek’ bilgilendirici tablolar eklenmiş.

Çocuklar, Tam Sayılar ve Kesirler’deki oyunlarla dört işlemi ve kesirleri kavrayabilir; Örüntüler ve Kümeler’deki oyunlarla sayı örüntülerinin ne olduğunu kavrayarak dört işlem pratiğini geliştirebilir ve kümelerle kategori oluşturmayı öğrenebilir; Şekiller, Yer Bulma ve Konum Belirleme’deki oyunlarla iki ve üç boyutlu şekilleri kavrayabilir ve pusula ve haritaların sırrını çözebilir, Uzunluk, Alan ve Hacim Hesapları, Ağırlık ve Zaman Ölçüleri’ndeki oyunlarla ise, ölçme ve hesaplama yetilerini geliştirebilirler. Daha önemlisi bu kitapların sunduğu yöntemle ellerindeki bilgiyi farklı durumlara adapte ederek kullanabilirler.

Çocuklar, bu oyunlarla, –kendilerinden ezberlemeleri beklenmese bile– anlamayamadıkları için ezberlemeyi tercih ettikleri bilgilerin nereden çıktığını ve bu bilgilerin gündelik hayattaki karşılıklarını, yani ‘kanıtları’ görebiliyor, idrak edebiliyor. İlkokul çağındaki çocukların, matematiğin bu temel kavramlarıyla ilk kez karşılaştıkları ve bundan sonraki eğitim hayatları için bir temel hazırladıkları düşünülürse, bu öğrenme süreci, uzun yıllara yayılacak bir fayda sağlamaya aday. Kitaplardaki oyunların dikkat çeken bir diğer özelliği de, çocukların el becerilerinin gelişmesine, tek başına veya başkalarıyla birlikte organize olabilmelerine ve sosyalleşmelerine olanak tanımaları.

HAYATA DAİR RAKAMLAR
Matematik Oyunları, çocukları olduğu kadar büyükleri de heyecanlandıracak nitelikte… Bu seride, okul yıllarında ‘öğrenmiş’ olduğunuz ama nedenini nasılını fazla sorgulamadığınız bir formülün ‘kanıtıyla’ karşılaşabilir, bu durumdan utançla karışık bir sevinç duyabilirsiniz. Matematik Oyunları serisi, eğitimciler ve çocuklarına ders çalıştırmak durumunda kalan yetişkinler için iyi bir kaynak.