İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Bir gün ünlü olursam…

Bir gün ünlü olursam…

Umay SALMAN

SineKitap’ın bu ayki konuğu, son günlerin gözdesi Saftirik Greg. Jeff Kinney’in bir ortaokullunun kaleminden yazdığı Saftirik Greg’in Günlükleri dizisinin neden sevildiğini anlamak zor değil, hele filmi de kitapları kadar bol kahkaha attırırken.

Bir arkadaşım, annesi günlüklerini okumasın diye hepsini yanında taşırdı. Günlük tutanın korkulu rüyasıdır yazdıklarının okunması. Başkasının günlüğünü de okumak ayıptır tabii. Ama gelin bu kuralı bir kereliğine bozun, çünkü sizi şahane bir çocukla tanıştıracağım. Saftirik Greg’den bahsediyorum. O bir süper kahraman değil, sıradan bir çocuk. Kötü tarafları da, zaafları da var. Üstelik çok zor bir dönemde, ortaokula başlıyor. Kendi deyimiyle, “Bir yanda benim gibi henüz gelişimini tamamlayamamış çocuklar; diğer yanda günde iki kez tıraş olması gereken goriller!” Her çocuk gibi karizmayı çizdirmemek uğruna savaş veriyor.

Saftirik Greg’in Günlüğü dizisi, en popüler çocuk kitaplarından. The New York Times’ın çocuk kitapları kategorisinin en çok satanlar listesinde tam 74 hafta boyunca ilk sırada kaldı. Kitaplar, 2009’da tüm dünyada 16 milyon kopya sattı. Greg’in maceraları üç kitaptan oluşuyor. İlk kitap, Saftirik’in Günlüğü, onu Saftirik Greg’in Günlüğü- Rodrick Kuralları ve Saftirik Greg’in Günlüğü- Türünün Son Örneği takip etti.

Kitabın yazarı aslında bir oyun tasarımcısı olan Jeff Kinney. Kinney, kitabı yazmakla kalmamış bir de resimlemiş. Aslında Greg’in günlükleri için grafik roman diyebiliriz. Kitaplar tam günlük kıvamında. Sayfalar çizgili bir defter gibi tasarlanmış ve matrak karikatürlerle süslenmiş. Okurken gerçekten Greg’in sırlarına ortak oluyormuş hissi uyanıyor insanda. Tüm karakterler de çizimler sayesinde gözümüzde canlanıyor.

Greg’in günlüklerinin bu kadar sevilmesinin en önemli nedeni doğallığı bence. Greg, tam bir çocuk. Öyle dört dörtlük de değil üstelik. Kimi zaman yalancı, kimi zaman korkak ve zalim. Anlattığı dönem ise hepimize çok tanıdık; çocuklukla gençlik arasındaki o tuhaf ve zor zamanlar. Yetişkinlerin de favorisi olan kitaplarda eminim ki herkes kendi çocukluğundan bir parça buluyor.

ANNEMİN FİKRİYDİ BU
Burnu düşse kaldırıp almaz denen tipler vardır ya, Greg onlardan. Annesinin günlük tutma önerisini kabul ediyor ama bakın neden: “Bir şeyi açıklığa kavuşturalım: Bu annemin fikriydi, benim değil! Ama benim ‘duygularımı’ buraya ya da başka bir yere yazacağımı sanıyorsa, çok yanılıyor! Kimse benden ‘sevgili günlük, bugün bunları hissettim’ filan yazmamı beklemesin! İşte o kadar! Bunu yapmayı kabul etmemin tek nedeni: Bir gün zengin ya da ünlü olursam, bütün gün insanların aptal sorularına cevap vermekten çok daha önemli işlerim olacak! O zaman hemen bu defteri devreye sokarım olur biter!”

Nedeni ne olursa olsun Greg iyi ki de günlük tutuyor (bu arada ona göre bu, günlük değil anı defteri. Onun böyle kızsal mevzularla işi yok) çünkü ortaya dünyanın en doğal ve matrak kitaplarından biri çıkıyor.

Günlüklerinde Greg’in hayatının en zor dönemine tanıklık ediyoruz. Dedim ya, Greg sıradan bir çocuk. Her çocuğun yaşadıklarına benzer sorunlar yaşıyor. Sinir olduğu ağabeyi Rodrick, sürekli ayağına bağ olan, onu zor durumda bırakan evin en küçüğü Manny… Greg’in annesi eski bir anaokulu öğretmeni. Her anne gibi severken utandırıyor. Örneğin bir gün misafir öğretmen olarak geldiği oğlunun sınıfında tüm sınıfın içinde oğlunun kahvaltısını bitirmesini tembihliyor. Baba karakteri ise ayrı bir âlem. Kuralcı ve en büyük arzusu oğullarının da patronunun oğulları gibi ‘ideal’ evlatlar olması.

Bütün bunlar yetmezmiş gibi bir de ortaokula başlamasıyla Greg’in dertleri katmerleniyor. Bir tarafta onun gibi ufak tefek, fiziksel olarak ergenliğe geçememiş öğrenciler, diğer tarafta araya giren yazın ardından sesi kalınlaşmış, boyu uzamış ergenler. Üstelik sosyalleşmek ve popüler olmak da hiç kolay değil. Greg ve kankisi Rowley kaybedenler kulübünün en güzide elemanları gibi dolanıyorlar okulda. Kafeteryada kimse yanlarına oturmalarına izin vermediği için yere oturarak yiyorlar öğle yemeklerini. Tüm bunlardan kurtulabilmek içinse popüler olmanın yolunu arıyor, fark edilmeye çalışıyorlar.

Gerçi Rowley, Greg’e eşlik ediyor ama onun hiç umrunda değil böyle şeyler. O kadar tatlı ve doğal ki, okula pembe bisikletiyle gelmekten çekinmiyor, çocuksu tişörtlerini giymekten vazgeçmiyor, okulda herkesin içinde, “Greg, okuldan sonra oyun oynayalım mı” diye seslenmekten gocunmuyor. Tabii bunlar Greg’i deli ediyor, ondan utanıyor. Rowley’i çocukluktan çıkarmak için onu baştan yaratıyor. Bisikletini siyaha boyuyor, kıyafetlerine müdahale ediyor… Kitapta Greg’in popülerlik yolundaki farklı girişimlerine ve başına ne dertler açtığına tanık oluyoruz. Ayrıntıya girip kitapların büyüsünü bozmamakta fayda var. Zira kitapta yaşanan her olayı tebessümle okuyacak ve bayılacaksınız.

Saftirik Greg’in Günlüğü dizisinin ikinci ve üçüncü kitaplarında da Greg’in farklı problemlerle mücadelesi var. İkinci kitapta Greg’in derdi bu sefer popülerlik değil, o yaz olan bir şeyi örtbas etmek. Büyük sırrın ne olduğunu ancak kitabın sonunda öğreniyoruz. Üçüncü kitapta ise kirli çamaşır problemi ve babasının onu askeri okula gönderme tehlikesi konu ediliyor.

Üç kitap da harika. Açıkçası Greg’in günlüklerinde ünlü çocuk kitaplarından Jean-Jacques Sempé ve René Goscinny’nin Pıtırcık’ının (Orijinal adıyla Küçük Nicolas) tadı var. Serinin ilk üç kitabının yanı sıra Kendin Yap Kitabı da Türkçeye çevrildi. Yani okuyucu kendi karikatürlerini yapma olanağı tanıyan boş sayfalara ve konuşma balonlarına sahip. Hayranlarına duyurulur, Greg’in dördüncü günlüğünün Türkçesi de yakında çıkacak. Beşinci kitap ABD’de Kasım ayında piyasada olacak.

Greg’in ünü kitaplarla sınırlı kalmadı tabii. Beyazperde de yerini aldı. Film de kitap kadar eğlenceli ve güzel. Filmin yönetmeni Köpek Oteli filminin yönetmeni Thor Freudenthal. Kitaptaki güçlü karakterler filmde insanı hayal kırıklığına uğratmıyor. Adeta kitabı tamamlıyor. Filmde de kitaplarda olduğu gibi Greg’in hayatıyla ilüstrasyonlar birleştiriliyor. Olaylar ağırlıklı olarak birinci kitap üzerine kurulu. Ancak ikinci ve üçüncü kitaptan da bazı ayrıntılar alınmış. Kitaptaki olaylar filmde daha bütünsel bir kurguyla anlatılıyor.

Kitapları da filmi de ihmal etmeyin derim!

Saftirik Greg’in Günlüğü
Kendin Yap Kitabı
Jeff Kinney
Çeviren: İlker Akın
Epsilon Yayıncılık / 216 sayfa
Show More