İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Onuncu yılına yelken açan seçkin bir ödül…

Onuncu yılına yelken açan seçkin bir ödül…

Mavisel YENER

Tudem Yayınları’nın kurumsallaştırdığı Tudem Edebiyat Ödülleri, dokuz yıldan bu yana, çocuk edebiyatının sesini onlarca yapıtla çoğaltmaya aralıksız olarak devam ediyor. 2012’de “Öykü Yaşamdır” diyerek, öykünün derin sularına kanat vuracak yazarlar.

Edebiyat yarışmaları, bireysel olarak üstesinden gelinemeyecek, birliktelik ve bağlaşık güç gerektiren kültürel etkinliklerdir. Bilgi adına, eğitim adına, çocuklar adına, Tudem Yayınları’nı 30 yıldır yılmadan bugünlere taşıyan yönetim kurulu başkanı İsa Aykanat’ın ve çocuklar iyi kitaplarla göklerce, dağlarca, ırmaklarca
buluşsun isteyen yayın yönetmeni İlke Aykanat’ın emeklerinin yanı sıra, çocuğa, dile, kitaplara gönül düşüren, çocuğa inanan, edebiyatın gücünü bilenlerin birlikteliği ile onuncu yılına koşuyor yarışma.

Bir yarışmayı başlatmak çok da zor değildir; seçici kurulu oluşturursunuz, şartnameyi hazırlar, duyuruyu yaparsınız. Ödülü verirsiniz, kazanan kitabı bile basarsınız… Ama zor olan ve o yarışmayı kurumsal kılan şey sürekliliği ve güvenilirliğidir. Tudem Edebiyat Ödülleri, onuncu yılına doğru koşarken bunu başardı.

Her yıl farklı dalda açılan yarışmanın seçici kurul üyeleri, alana gerek kitaplarıyla gerek akademik çalışmalarıyla emek vermiş, değerli isimlerden oluşuyor. Bu isimlerden bazıları, Kemal Özer, Ataol Behramoğlu, Ülkü Tamer, Ayla Çınaroğlu, Prof. Dr. Nazan Erkmen, Can Göknil, Görkem Yeltan, Behiç Ak, Betül Sayın, Feyza Hepçilingirler, Mustafa Ruhi Şirin, Prof. Dr. Sedat Sever, Muzaffer İzgü, Adnan Binyazar, Mehmet Atilla, Prof. Dr. Ali Gültekin, Yalvaç Ural gibi Türk çocuk edebiyatına katkıları yadsınamaz kişiler. Tiyatro oyunu seçici kurulunda Yıldız Kenter, Rutkay Aziz, Can Gürzap, Dinçer Sümer, Hidayet Sayın gibi alanına ışık saçan isimler yer almıştı.

Tudem Edebiyat Ödülleri bugüne değin, roman, öykü, resimli kitap, tiyatro oyunu, masal ve şiir alanında pek çok yapıtı Türk çocuk edebiyatına kazandırdı. 2003 ve 2004’de roman-öykü-masal dallarında ödül verilirken, 2005’den itibaren yarışmanın her yıl edebiyatın bir alanında gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. 2005’de çocuk oyunu dalında “Perde Kapanmasın” başlığıyla gerçekleştirilen yarışmanın danışmanı, devlet tiyatrolarının deneyimli oyuncu ve yönetmeni Gürol Tonbul’du. Yazar ve çizer birlikteliğinin önemini vurgulayan ve okul öncesi dönem/ilk okuma çağı çocuklarını nitelikli yapıtlarla buluşturmayı amaçlayan Resimli Kitap yarışmasının danışmanı ise Behiç Ak’tı.

2006’daki roman yarışmasında görev üstlenen seçici kurul üyelerine göz atalım: Prof. Dr. Sedat Sever, Doç. Dr. Selahattin Dilidüzgün, Muzaffer İzgü, Feyza Hepçilingirler, Aytül Akal, Mavisel Yener, Nilay Yılmaz. 2003’de birincilik ödülü almış, 2006’da yukarıda adını andığım seçici kurulda yer almıştım; 2008 de koordinatörlük ve danışmanlık bayrağını devraldım. Yaşamın değişim ve dönüşüm kuralı çerçevesinde bu bayrağı devrettiğimde, verilen emekleri erinçle anımsayacağım.

Tarihe de not düşmesi açısından, yarışmanın hangi dallarda açıldığını yazmaya devam edeyim: 2006 – Roman Yazın; 2007 – Resimli Kitap (Kitap Yapın); 2008 – Öykü (Çocukları Güldürün); 2009 – Şiir (Dizeler Çiçek Açsın); 2010 – Resimli Kitap; 2011 – Roman; 2012 – Öykü (Öykü Yaşamdır).

Tudem Edebiyat Ödülleri’ni alan yazar ve çizerlerimizden bazılarının adını analım. Mucize Özünal, Miyase Sertbarut, Prof. Dr. Hasan Erkek, Fatih Erdoğan, Ferit Avcı, Saadet Ceylan, Çiğdem Gündeş, Mavisel Yener, Seza Kutlar Aksoy, Koray Avcı Çakman, Ferda İzbudak Akıncı, Hüsnan Şeker, Ahmet Önel, Sait Munzur, Aşkın Güngör, Serap Deliorman, Aydın Balcı, Aysun Berktay Özmen, Ayfer Gürdal Ünal, Güldem Şahan bu isimlerden bazıları. Kırka yakın yazarın/ çizerin tek tek adını yazamadım buraya, ama yukarıdaki örnek isimler bile bize niteliğe yönelik ipucu vermeye yetiyor.

Bir yayınevinin, hele de çocuk, gençlik kitabı yayımlayan bir yayınevinin, böylesi büyük bir sorumluluk üstlenip, sırtlandığı işi on yıldır sürdürmesine alkış tutmanın ötesinde dikkat çekilecek başka yönler de var. Tudem Yayınları’nın yarışma şartnamelerini inceleyenler bilir; isimler kapalı olarak katılırsınız yarışmaya. Bu isimler, sonuçlar belirlenip tutanak tutulduktan sonra, seçici kurul üyeleri tarafından açılır. İsimlerin kapalı olması, dosyaların rumuzla yarışması, bu yarışmayı benzerlerinden ayıran önemli bir nokta. Yarışmanın yönergesine göre, takvimin belirlenmiş olmasını da önemsiyorum. Her yıl, duyurulmaya başlandığı kasım ayından, bitiş tarihi olan temmuz sonuna kadar yayınevine dosyalar gönderilir. Ağustos ve eylül aylarında değerlendirmesini yapan seçici kurulun sonuçları belirlemesinin ardından, her yıl TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı’nın ilk cumartesi günü ödül töreni gerçekleştirilir. Bunun ardından kitapların editöryal çalışması ve resimlenmesi yapılır, çocuklara yaraşacak güzellikte baskılarla kitaplar okuruna ulaştırılır.

Feyza Hepçilingirler, 29.07.2004 tarihli Cumhuriyet Gazetesi kitap ekinde, “Türkçe Günlükleri” köşesinde diyordu ki; “ ‘Geleceğe yatırım yapmak’… Biraz beylik bir söz gibi geliyor kulağa; ama TUDEM’in çalışmalarını çok iyi anlatıyor. ‘Test’ konusunda neler yaptığını bilemem; ama yayıncılığı ve çocuk edebiyatına desteğiyle adının anılmasını hak ediyor TUDEM (açık adıyla Test Uygulama Değerlendirme ve Eğitim Merkezi). Çocuk edebiyatı konusunda yarışmalar açıyor, 5 milyar liradan başlayan ödüller veriyor ve ödüllendirdiği yapıtların yanında çocuk edebiyatına katkı sağlayacak başka yapıtlar da yayımlıyor.” Hepçilingirler’in daha yarışmanın ikinci yılında yaptığı bu saptamada ne kadar haklı olduğunu zaman hepimize kanıtladı.

Bu yazıyı bir öneriyle bitireyim; “Türk Edebiyatında Yazarlar-Şairler” sözlükleri hazırlanırken, “Ödüller ve Yarışmalar” bölümünün de güncellenmesi gerekir. Böylece yarışmaların, ödüllerin tarihini araştırmak isteyenlere de yazılı kaynak bırakılmış olur.

2012’de “Öykü Yaşamdır” diyerek, öykünün derin sularına kanat vuracak yazarlar. Nice iyi kitap ulaşacak çocuklara, yüreklere. Bu kitaplarla büyüyen çocuklar yarının iyi okurları, yazarları olacaklar. Kitapların ışığının yeni k u ş a k l a r a aktar ı lması umudunu dirençle sürdüren herkesin emeğine saygıyla… Nice ödüle, nice yapıta, nice okura…

Show More