İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Düşündüren öyküler…

Düşündüren öyküler…

Simla SUNAY

Aslında bir parçacık olup bütününü arayan Pezzettino’nun ve kabuğuna resim yapılmış bir salyangozun kendilerini keşfetme öykülerini anlatan iki kitap… Ünlü çizer Leo Lionni ile ressam Aysun Berktay Özmen bu kitaplarda miniklerin dikkatini sanata çekiyor.

Bazı kitaplar o kadar mükemmeldir ki çocuklarla yaptığım atölyelerde tekrar tekrar kullanırım. Nadir bulunan bu kitaplardan hem siz hem de çocuklar çok şey öğrenirsiniz.   Bütün ne demek? Parça nedir peki? Bütün parçalardan mı oluşmuştur? Parçalar ayrılınca bütün değil midir artık? Tekrar bütün olabilirler mi? Bütün eksik olabilir mi? Parça tam olabilir mi? Resim ve öykü atölyesi ile bu sorulardan yola çıkarak Leo Lionni adlı İtalyan çizer-yazarın özgün resimli kitabı Pezzettino’yu okuduk. 3-9 yaşlarındaki çocuklarla farklı iki atölyede, felsefe kitabı olmayan bu kitapla felsefe yaptık. Çokça tartıştık.

PARÇA VE BÜTÜN

Kitabın kapağına ilk kez bakan çocuklar genellikle, ayakları ve kuyruğu olup başı olmayan şeklin öykünün kahramanı olduğunu düşündüler. Çok geçmeden asıl kahramanın İtalyancada “parçacık” anlamına gelen şu küçük turuncu kare biçimli Pezzettino olduğunu keşfettiler. Öykünün her sayfasında şaşırdılar; minik parçacık, karşısına çıkan her “bütün”e ne kadar da uyuyordu. Ama hiçbiri Pezzettino’yu kabul etmedi. Onlar tamdı. Pezzettino ise bir parçaydı sadece.  Zavallı Pezzettino kendisinin bir parça olduğunu düşünerek ve bütününü arayarak dolaştı durdu. Ta ki kayalardan yuvarlanıp parçalara ayrılana dek. Pezzettino acaba bir bütün mü yoksa bir parça mı olduğunu çözebilecek mi? Bunu siz okurlara bırakalım.

Merak edersiniz belki diye öyküyü okuduktan sonra nasıl resim yaptığımızı anlatalım: “Küçük turuncu kare kahramanımızın kendi bütünselliğini keşfedişini okuduktan sonra resmimize geçiyorrruzz! Elimizde eşit iki parça kadife kâğıt var. Bir tanesini beyaz resim kâğıdımıza olduğu gibi yapıştırdık. Diğerini ise makasla parçalara ayırdık. Dilediğimiz gibi kestik, böldük, kopardık. Bu arada ‘parçalamakla’ ilgili bütün fiilleri bulduk, söyledik. Sonra bu ‘parçacıkları’ kâğıdımıza rastgele yapıştırdık. Sonra kâğıdımıza baktık. Bu iki parça gerçekten de eşit miydi? Aaa nasıl oldu bu?”

KRAL OLMAK YA DA OLMAMAK

Küçük Ressam ile Kral Salyangoz, ressam Aysun Berktay Özmen’in son kitabı. Özmen, çocukları resim yapmaya özendirecek bir kitabı hem yazmış hem de suluboya, akrilik ve baskı olduğunu tahmin ettiğim karışık tekniklerle çok güzel resimlemiş.

Ayça (ressam beresi de başında), doğadaki nesneleri boyamayı seven küçük bir ressam. Deniz kenarından, çevreden topladığı kabukları, kurumuş yengeçleri altın yaldızlarla boyamaktan büyük keyif alıyor. Bir gün büyük bir salyangoz kabuğu buluyor. Üzerini resimlemek için biçilmiş kaftan bu kabuk. Güzelce desenler çiziyor kabuğun üzerine. Salyangoz Kral adını veriyor eserine.  Ne var ki henüz boyalar kurumadan kabuk hareket ediyor. Meğer salyangoz içinde uyuyormuş. Ee, salyangoz bu, durur mu, ağır mağır sürünerek gidiyor. Salyangoz artık pek ihtişamlı olan kabuğu nedeniyle ormanda kral olarak karşılanıyor. Diğer salyangozlar ona büyük ilgi gösteriyorlar. Gelgelelim, bizim kral, kral olduğundan habersiz. Hayvanlar yanlarında ayna taşımazlar, hatırlayınız. Bir su kenarında kendi aksini görünce anlıyor durumu. Herkes ona değil de onu kral yapan kabuğuna hayran. Üzülüyor haliyle. İmdadına yağmur yetişiyor, renkler akıyor ve kabuk eski haline dönüyor ama salyangoz bu sefer de üzülüyor. İhtişamlı görünüşünün keyfine alışmış bile.  Salyangoz dostları başka kral buluruz diyerek gidedursun, bizimki onu olduğu gibi kabul eden gerçek dostları ile memnun halinden. Ayça da görüyor bu sonucu; kral olmak ona çok yakışmıştı ama böylesi daha iyi, diyor.

Şunları da söylemeliyiz ki metin, kral olmayı yüceltmek ile yermek arasındaki gelgitleri olmasa daha rahat kavranacak. Öykünün başında sanatla kuşanarak kral olunabileceği algısı yer alıyor ki bu çelişki uyandırıyor. Gösteriş ile sanat kavramları birbirine giriyor.

Küçük Ressam ile Kral Salyangoz Aysun Berktay Özmen Yapı Kredi Yayınları 36 sayfa
Küçük Ressam ile Kral Salyangoz Aysun Berktay Özmen Yapı Kredi Yayınları 36 sayfa
Pezzettino Leo Lionni Çeviren: Kemal Atakay Elma Çocuk Yayınları 40 sayfa
Pezzettino Leo Lionni Çeviren: Kemal Atakay Elma Çocuk Yayınları 40 sayfa
Show More