Şimdi suratına bir tane çaksam, sanat diyebilir miyim buna?
Yankı ENKİ
Aile, kurmaca da olsa aile olabilir mi? Peki ya sanat, farklı bireyleri bir arada tutacak, ailenin çekirdeğini oluşturabilecek kadar kuvvetli mi? Amerikalı genç yazar Kevin Wilson, çok konuşulan ilk romanı Fang Ailesi’nde aile ve anne babalık kavramlarıyla sanatı bir arada sorguluyor.
Amerikalı genç yazar Kevin Wilson, ilk romanı olan Fang Ailesi ile 2011’in listelerde adı en çok görülen yazarlarından biri olmuştu. Kaçınılmaz olarak, Türkçeye çevrilmesi de çok uzun sürmedi. Diğer yandan, eşine benzerine rastlanmayacak, çağdaşlarından çok farklı bir kurgusu ve üslubu olan ve fazlasıyla özgün bir konuya sahip bir kitaptı, bu bağlamda yayıncılık adına biraz cesaret gerektiren bir romandı Fang Ailesi.
Kevin Wilson, çizgi roman okuyan, üniversitede yazarlık dersi veren, şair eşiyle yaşayan, evrenselden ziyade yerel bir öykü anlatıcısı izlenimi veren, yani biraz “Amerikalı” diyebileceğimiz bir yazar gibi görünüyor ilk bakışta. Yine de sanat ve aile gibi iki evrensel konuyu merkezine alıyor bu romanında. Henüz yolun başında tabii. Wilson’ın bir önceki kitabı bir öykü derlemesiydi. Sıradaki kitabının bir beklenti yaratıp yaratmadığını sorgularsak, Fang Ailesi’nin ardından nasıl bir esere imza atacağını tahmin etmek imkânsıza yakın, ama hiç de sıradan bir metinle karşılaşmayacağımız konusunda bahse girebiliriz.
Okurken kahkaha atabileceğiniz bir roman bu. Gerçekten komik, ama bir yanıyla da sinir bozucu, rahatsız edici bir resim çiziyor bize. Başlangıcından finaline kadar hem eğlenceli hem de kafa karıştırıcı yapısını koruyan, aile kavramıyla ilgili akla gelebilecek soruları daha önce hiç düşünmediğimiz şekillerde sorduracak bir roman Fang Ailesi.
HAYAT BİR GÖSTERİ Mİ?
Konusu itibariyle çok sıradışı, ses getirecek bir bağımsız film çıkabilir bu romandan, gerçi film hakları çoktan satılmış bile. İroni ya da kara mizah demek gerekiyor belki de Fang Ailesi’nin türü için. Genç ve yetişkin okurlara hitap eden bu kitabı bilhassa aileler, anne babalar, en çok da sanatçılar okumalı belki de…
Romanda Bay ve Bayan Fang, Annie ile Buster’ın performans sanatçısı olan anne babası. Onlara göre hayat bir performanstan ibaret, her şey âdeta bir “realite şov”. Başka bir deyimle her şey sahte ve yapay. Fang ailesinin hayal gücünün gittiği yere kadar gidebiliyor yaşananlar. Kendi evrenlerinin tanrıları oluyorlar âdeta. Ailecek sanatçı diyebiliriz onlara. Bay ve Bayan Fang’in aklından bir senaryo geçiyor, çocuklar hemen kostüm değiştirip sokakta, alışveriş merkezinde ya da herhangi bir yerde senaryoya uygun rol yapmaya başlıyorlar. Amaçları sadece insanlardan tepki çekmek. Sanat durduğu yerde durmamalıdır; ancak tepki çektiği zaman sanattır, diye düşünüyorlar. Getirileri olduğu gibi, şöyle bir götürüsü var bu durumun: Senaryolarına kendileri de inanıyorlar bazen. Yaşadıkları hislerin, başlarına gelenlerin sahte olduğunu unutup, yeni bir gerçekliğin sınırlarında yaşıyorlar.
Bu tuhaflıkların hepsini tasarlayan Bay ve Bayan Fang kendilerini performans sanatına adamış, hatta kendileri bizzat birer sanat eseri haline gelmek isteyen, yaşamın 24 saatini bir performansa dönüştürmek isteyen bir çift. Peki ya çocuklar? Onlar için başlarına gelenleri doğru anlayıp, kavramak, aslında kurmaca, düzmece bir hayat yaşadıklarını kabullenmek bu kadar kolay mı? Değil elbette. Zaten romanın niteliği burada, çocukların anne babayla olan anlayış mücadelesinde yatıyor. Bir yerden sonra daha da içine çekiliyoruz kitabın. Bir gün geliyor, sanatçı anne baba ortadan kayboluyor ama çocuklar kararsız. Bu da sahte bir gerçeklik, bir oyun mu? Bay ve Bayan Fang bir yerlerde saklanmış, bulunmayı mı bekliyorlar? Bulundukları ânı kameraya alıp, sonra da bunun bir sanat eseri olduğunu iddia edip bir galeride mi sergileyecekler? Yoksa anne babaları öldü mü, kaçırıldı mı? İşte kara mizah burada biraz heyecanla da kavrulmaya başlıyor. Romanın sonunu burada açıklamayacağız elbette, ama tokat gibi sert bir finale hazır olmak gerekiyor.
