İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Şiddete karşı çiçek sunmak

Şiddete karşı çiçek sunmak

Pelin ÖZER

Marshall B. Rosenberg’in Şiddetsiz İletişim adlı kitabı, şiddeti kovup yerine şefkati yerleştirmeye niyetlenen herkes için kılavuz niteliğinde. Irkçı çatışmalara barışçı çözümler bulmak amacıyla kullanılan bu yöntem, zamanla şiddetin yuvalandığı pek çok alanda uygulanmış.

Şiddetin başrolde olduğu bir çağda yaşıyoruz. Sadece savaşlarda, çatışmalarda, ast-üst ilişkilerinin belirleyici olduğu ortamlarda değil, iki insanın bir araya geldiği ya da kişinin içinde yuvalanmış olumsuz duygular nedeniyle kendi kendini tükettiği her alanda karşılaşıyoruz onunla. Şiddetin insanın hücrelerine nasıl yerleşmiş olduğunu gözlemlemek için incelikli ve uzun araştırmalar yapmaya ne yazık ki ihtiyaç yok artık. Bugün, herhangi bir metropolün kalabalığında kısa bir yürüyüş yapmak, bir toplu taşıma aracına binmek ya da kendi konuşmalarımıza kulak vermek şiddetin neredeyse elle tutulabildiğini görmek için yeterli olacaktır.

Oysa şiddet, insan doğasına ters düşen, içimizde çatışmalar yaratan, yüzlerimize eğreti bir ifade yerleştiren, pek çok olumsuz davranışın kaynağı. Şiddetle yol alanlar, sadece çevresini ateşe atmakla kalmaz, kendi kendisini de zamanla tüketir. Ancak, tazyikli şiddete karşı sakince durup barışla direndiğimizde, barışçı ve şefkatli bir dil geliştirdiğimizde olumlu duygular çok kısa sürede tahminlerimizin ötesinde bir hızla yayılır. 2013’ün baharını yaza bağlayan günlerde İstanbul’da yaşayan ve Taksim Gezi Parkı’nda patlak verip tüm dünyaya yayılan olayları izleyenler, mucizelere inanıyor artık. Şiddete şiddetle değil mizahla, yaratıcı zekâyla, durarak, halay çekerek, çiçeklerle, esprilerle karşılık verenler yepyeni bir dünyanın yaratıcısı olabilecek kadar güçlü olduklarının farkındalar. Gezi Parkı’nda yaratılan ütopya, birbirinden farklı binlerce insanın, bir metropolün orta yerinde, tek bir darbe almadan nasıl barış içinde kenetlenebildiğini kanıtladı. Böylesine güçlü, böylesine kitlesel bir barış hareketinin bireysel düzlemde de devrimler yaratması, en azından bu uğurda daha cüretkâr düşler kurdurması kaçınılmaz.

Marshall B. Rosenberg’in Şiddetsiz İletişim – Bir Yaşam Dili adlı kitabı, şiddeti kovup yerine şefkati yerleştirmeye niyetlenen, bu uğurda adım atmaya niyetlenmiş herkes için kılavuz niteliğinde. Rosenberg, günlük hayatta barış yollarını tıkayan, kişileri çözümsüzlüğe mahkûm eden şiddeti kovmak üzere çok sade ve yapıcı bir yöntem geliştirmiş. Şiddetsiz iletişimin dört öğesi var: Gözlem, duygu, ihtiyaçlar ve istek/rica. Rosenberg, rahatımızı bozan, gözlemlediğimiz somut davranışları karşımızdaki kişiye belirtmemizi; bu gözlemimize bağlı olarak kendimizi nasıl hissettiğimizi ifade etmemizi; duygularımızı oluşturan ihtiyaçlarımızı, arzularımızı, değer yargılarımızı dile getirmemizi ve hayatımızı zenginleştirmek için ihtiyaç duyduğumuz somut davranışları belirtmemizi öneriyor. Bu son derece yalın yöntemi canlı diyaloglar halinde gözler önüne sererken, her düzeydeki ilişkinin kemikleşmiş sorunlarının tek bir soruyla, bir kısa- cık cümleyle kolayca çözülebileceğini  kanıtlıyor.

Şiddetsiz iletişim kuramının yaratıcısı Rosenberg, Rusya’dan Amerika’ya göç eden Yahudi bir ailenin çocuğu olduğundan, şiddetle dokuz yaşında tanışmış. Detroit’e taşındıklarının ikinci haftasında, parkta çıkan bir olay yüzünden mahallelerinde ırkçı bir çatışma patlak vermiş ve çıkan olaylarda kırktan fazla insan hayatını kaybetmiş. Üç gün boyunca ailece eve hapsolduklarından, Rosenberg bu konuda düşünmeye çok erken başlamış. Soyadlarının bile şiddete maruz kalmaya yol açabildiğini gördüğünden, profesyonel hayatını şiddeti yok etmeye adamış. Wisconsin Üniversitesi’nde klinik psikoloji eğitimi gören Rosenberg, şiddeti dil, düşünce ve iletişim tarzımızla ilişkilendirerek, şiddetsiz iletişim kuramını geliştirmiş. Şiddetsiz İletişim Merkezi’ni kurarak sayıları üç yüzü aşan eğitmen ekibiyle bu barışçı yöntemi geliştirmek üzere seminerler vermiş, görüşmelere katılmış.

İlk olarak 1960’larda devlet okullarında ve kamu kuruluşlarında ırkçı çatışmalara barışçı çözümler bulmak amacıyla kullanılan bu yöntem, zamanla yaygınlaşmış ve hapishanelerden sağlık merkezlerine, Ruanda’ya, Filistin’e, İsrail’e dek pek çok savaş alanına, şiddetin yuvalandığı pek çok bölgeye ulaşmış. Rosenberg, gönüllü ve profesyonel eğitmenler aracılığıyla yapıcı, yaratıcı misyonunu sürdürmeye devam ederken, barışçı, şefkatli iletişimin yollarını tıkayan, üzerine düşünmediğimiz için farkına bile varmadığımız düğümleri tek tek çözerek, okuyucularına kimsenin veremeyeceği bir armağan sunuyor.

Şiddetsiz İletişim Marshall B. Rosenberg Çeviren: Lalegül H. Ergun Remzi Kitabevi, 232 sayfa
Şiddetsiz İletişim Marshall B. Rosenberg Çeviren: Lalegül H. Ergun Remzi Kitabevi, 232 sayfa

 

Show More