İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Gorillerle cep telefonlarının ilişkisi ne?

Gorillerle cep telefonlarının ilişkisi ne?

Ezel Dağlar ERGÜDEN

Ne Nasıl Yapılıyor adlı bu kitap gerçekten övgüyü hak ediyor. Alt başlığının da belirttiği üzere her gün kullanılan şeylerin öyküsünü anlatan kitap, tükettiğimiz şeylerin kaynağını ve doğaya çıkan bedelini 3 boyutlu sayfalar ve açılır-kapanır kulakçıklarla sıkmadan öğretiyor.

Herkese güzel Aralık ayından selamlar! Yağmurlar artık başladı, kış geliyor denebilir. Eh, kış demek yeni yıl demek. Hepinizin aklında soru işaretleri vardır sanırım, kime ne hediye almak gerektiğiyle ilgili. Bu aklıma gelince, ben de yeni yılın şaşasına uygun, çok dikkat çekici, cafcaflı bir kitap tanıtayım dedim.

Kitabın adı Ne Nasıl Yapılıyor. Ve özellikle, gündelik hayatımızın büyük bir parçasını oluşturan şeyleri (“şeyler” diyorum çünkü çok çeşitliler) seçmişler. Mesela büyük bir zevkle yediğimiz çikolatanın kaynağını biliyor musunuz? Fildişi Sahilleri ya da Endonezya’da toplanan bu meyvelerin sadece tohumları işe yarıyor, meyvenin kalanı ise atılıyor. Ve bir kilo çikolata yapmak için altı yüz civarında tohum gerekiyor. Sonra çekirdekler muz yapraklarına sarılıp mayalanmaya bırakılıyor. Daha çeşit çeşit işlemden geçip fabrikada çikolata haline geldikten sonra bizim ağzımızda eridiği kısma geliyoruz.

Hamburgerlerin de yapılışından bahseden kitap (bu bölümü okuduktan sonra, elime geçen hamburgere yeni bir gözle bakmaya başladım, ne kadar çok insanın emeği varmış içinde), herhalde en çok kullandığımız tüketim maddesi olan kâğıda geçiyor. Ağaçların kesilip kabuklarının sıyrılmasından hamur haline getirilmesine, arıtılıp kurutulmasına kadar çok komplike  bir süreç olan kâğıt yapımı, içimdeki suçluluk duygusunu gittikçe arttırıyor. Benim koca sayfaya uyduruk bir şey çizince koparıp attığım kâğıtlar için ne kadar çok enerji kullanılıyormuş meğer. Kâğıttan hemen sonra, lastik ördeğin (ya da plastiğin) yapılışı geliyor (kendimizi daha da kötü hissedelim diye herhalde). Bu sefer işlem çok daha zor. Toprağın dibini delip ham petrol çıkarılıyor, upuzun kulelerde kimyagerler tarafından rafine ediliyor, plastik fabrikalarına gidiyor, doğayı gittikçe daha da çok kirletiyor. Gerçi kitap kendi doğa dostu plastiğinizi yapmayı da gösteriyor. Ben daha denemedim ama iyi gözüküyor.

Sonra da benim çok ilgimi çeken bir bölüme geçiyoruz. Tek kullanımlık objeler. Yani kullanıp attığımız maddeler (aksi gibi çoğu yok olmayan malzemelerden yapılmış).  Mesela yalnız Çin’de her gün yüz otuz milyon çift yemek çubuğu kullanılıyormuş. Yemek çubuğundan yedi yıl önce piyasaya sürülen rulo tuvalet kâğıdı, ABD’de yılda on yedi milyar tane üretiliyormuş.  İnsanlık ne kadar çok şeye ihtiyaç duyuyormuş da haberimiz yokmuş.

OYUNCAKLI KİTAPLAR

Neyse, şu ana kadar anlattıklarımı okuyanlar kitabı düz, bol yazılı bir kitap sanacak. Ama ben size demiştim yılbaşına yaraşır bir kitap olduğunu. Açılır kapanır kulakçıklarla dolu 3 boyutlu sayfalar var kitabın içinde. Bu ne demek yani? Bu, kapağı açılan bir beslenme çantası, dalları meyvelerle  dolu, dokunabileceğiniz bir kakao ağacı, sayfaların arasından fırlayan bir kambur balina demek. Ayrıca çekince hareket eden kısımları da var kitabın.

Dünyamızdaki kaynakların her geçen gün, tüketmeyi marifet sanan insanlar tarafından yok edildiği bu dönemde, çevre bilinci gerçekten önemli. Ayrıca kullandığımız eşyaların nereden geldiğini bilirsek, belki de onlara daha bilinçli yaklaşırız. Mesela cep telefonları… Kullandığınız ve sırf modelini beğenmediğiniz için değiştirdiğiniz cep telefonlarının gorillerin yaşamıyla olan bağlantısını bilseniz, belki de hayatınız boyunca tek bir telefon kullanırsınız. Ama “bilinçlenmek” çoğu çocuğun ve gencin hoşuna gitmeyen bir kelime. Bunu resimlerle ve açılıp kapanan bölmelerle yapmak çok daha eğlenceli. İşte böyle bir kaynak arıyorsanız, bu kitap tam size göre. Umarım yılbaşı alışverişinizi biraz kolaylaştırabilirim. Ama unutmayın, yılbaşı diye tüketim canavarı olmayın.

Ne Nasıl Yapılıyor Christiane Dorion Resimleyen : Beverley Young Çeviren: Mercan Yurdakuler Uluengin Redhouse Kidz Yayınları, 18 sayfa
Ne Nasıl Yapılıyor Christiane Dorion Resimleyen : Beverley Young Çeviren: Mercan Yurdakuler Uluengin Redhouse Kidz Yayınları, 18 sayfa
Show More