Annemin masalları…

Annemin masalları…

Betül DÜNDER

Gülnaz Emine Özacar, ilk kitabı Annemin Masalları’nda aile içinde kadınlar arasında kuşaklardır anlatılan masalları kâğıda dökmüş, hem de onlara kendi nefesini katarak… Sekiz tane masal içeren kitap halk edebiyatının duru bir örneğini sunuyor.

Ben masalları çocuklar için bilirdim. Birazdan değineceğim kitabımızın arkasında “yaş cetveli” var ve bunu kabul etmiyorum. Çok önceleri bıraktım bir köşeciğe o cetveli, size de öneririm. Masalla kurulan ilişkiyi kendi oğullarımda da sınamışım hem, şanslıyım. Üstelik kitapları önden okumayı âdetten değil gerçekten severim; bu sayede bir yandan “masallarımı” da çoğaltmanın en keyifli kazancım olduğunu deyivereyim. Eğer benim akranım olan büyüklerden iseniz “166” numarasını anımsayın –şimdi çevirmeyin sakın, bambaşka, sevimsiz bir şey çıkıyor karşınıza–. Hat düşer düşmez bir masalın içine de düşerdiniz hani… Kimlerin kimlerin sesinden dinlemedik ki o cânım masalları. Sesin binbir tonunu alır saklardı kulaklarımız. Ne vakit masal anlatacak olsak o seslerden ödünç alırdık kendimize… Masal anlatanları da o seslerin bilgisiyle imtihana tutardık. İşte bu sebeptendir ki, masalları yüksek sesle okurken, içime işleyen o seslere dönüyorum ister istemez, böyle okumalıyım diyorum.

Büyüklerinden masal dinleyen çocukların bahtına da güvenirim. Hem dilin en saf hâlinden beslenen, toprak kokan, zamandan sözcük toplayarak şimdiye ulaşmış o masallardan gelen ömür, bir gün karşınıza “iyi” bir şeyler getirip koyar. Tıpkı elimdeki masal kitabı gibi “iyi” şeyler. Annemin Masalları, Gülnaz Emine Özacar’ın ilk kitabı. Yazarımız Eskişehirli; bunu da kitabın arka kapağında özellikle belirtmek istemiş Nesin Yayınevi.

Nasreddin Hoca’nın memleketinden sözü söze katarak yola çıkıyor Özacar. Yöre insanındaki –Sivrihisar çevresi– dil kıvraklığını ve kendine özgülüğü de apaçık ortaya çıkaran bir masal yelpazesine davet ediyor bizi.  Kitabı resimleyen Burcu Yılmaz’ın özgün motiflerinin/figürlerinin kitap için ayrıca bir şans olduğunu söylemeliyim. Diğer yandan kitabın adı da Özacar’ın şansını ele veriyor: Yazarımız, annesinin ona anlattığı masalları kâğıda dökmüş, onlara kendi nefesini katarak… Sadece o da değil; annesi kendi annesinden, o da büyükannesinden dil alarak bugüne taşımışlar bu masalları… Sözlü tarihten yazılı tarihe taşımak Özacar’a kısmet olmuş, iyi ki de olmuş.

BISBIDAK İLE EBEGIDAK

Kitapta sekiz tane masal ile karşılaşacak okur. “Bısbıdak ile Ebegıdak” masalıyla açılan kitabın sayfalarında “bizim masallarımız” duygusunu bir an bile kaybetmeden sonuna varmış olacaksınız. Bu oylumlu masalın hemen ardında sizi “Çarşamba Karısı” bekliyor. Benim konusu itibariyle en hoşuma giden o… Ana/baba sözü dinlemeyen çocuklara birebir. Bu kısacık masalda kahramanlaşan nineye selam olsun. “Akıllı Oğlan ile Deli Oğlan” masalında hem kardeşliği hem de “aklı” yücelten bir ton var; Deli Oğlan’ın geri dönüşü, telafisi mümkün olmayan hatalarını, kusurlarını aklıyla kapatan Akıllı Oğlan kardeşiyle sonu mutluluğa varan bir ömür yaşıyor yaşamasına da yine de biz keşke anacıklarının akıbeti öyle olmasa imiş diye üzülmeden edemiyoruz. “Nohut Oğlan”da gerçekleşen mucizeye ise seviniyoruz… Kitabın açılış masalında karşımıza çıkan Devkarısı ile “Yeşil Yâap” masalında bir kez daha karşılaşıyoruz. “Balkabağı”nda yeraltı hükümdarı başındaki husumetten, fakir oduncunun karısının hafızasında saklı bir anı ile kurtulurken, “Ak Koç Kara Koç” adlı masalda yeraltında zor durumda kalan ülkenin insanlarını ejderhadan bu sefer genç çoban kurtarır. Kitabın son masalı “Horuççuk ile Biliççik” bir tekerleme tadında sonlanıyor. Her bir masalı yüksek sesle okurken sizin de çocukların da içinde sesler  dalgalanıyor…

KÜLTÜREL  MİRASA KATKI

Halk edebiyatının duru bir örneğini sunuyor bize Gülnaz Emine Özacar. Yöreye has sözcüklerin izlerini sürmemiz için de kışkırtıcı bir sunum bu. Ailenin kadınlarından devraldığı masalları çoğaltması temennisiyle bitirelim. Bir de anlatımda az olmakla birlikte kadının edilgen yahut kötü olarak gösterildiği yerlere, cinsiyetçi bir algı oluşturmamak adına müdahale etmek, devralınan o kültürel/ dilsel mirasa olumlu bir katkı da olabilir… Düşünelim.