İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

İki resimli kitap, pek çok soru…

İki resimli kitap,  pek çok soru…

Şiirsel TAŞ

Tam okuma-yazma öğrenecekken kardeşlerine bakmak için okuldan ayrılıp çalışmaya mecbur olan Cici Pisi Tedi iki kitapla bizi hayatından haberdar ediyor. Peki, çocuk yaşta çalışmak zorunda kalan bu küçük kedi bize ve çocuklara ne anlatıyor?

Yazarken de okurken de (öz)eleştirinin kapılarını aralamak için bıkıp usanmadan aynı soruyu sormakta fayda var: Bu metin aslında ne diyor? Gerçekten ve içtenlikle ne diyor? Sormak gerek çünkü kimi zaman demek istediğimizi diyememiş, asıl noktayı gözden kaçırmış, genel geçer anlayışın tuzaklarına düşmüş olabiliriz. Oysa sormaktan vazgeçmezsek eğer “tuzakları avlarız.”

Cici Pisi Tedi’nin maceralarını anlatan iki resimli kitap üzerinden somutlaştırmaya çalışayım söylemek istediklerimi.

Yaşasın Arkadaşlarımız alt başlıklı ilk öykü, küçük kedi Tedi’nin bir pazar günü pürneşe uyanmasıyla başlıyor. Tedi mutlu çünkü günlerden pazar olduğu için işe gitmek zorunda değil. “Peki, ama Tedi neden çalışmak zorunda,” sorusunun yanıtını yazar şöyle veriyor: “Tedi, tam okumayı öğrenecekken çok sevdiği okulundan ayrılmak zorunda kalmıştı. Çünkü annesi ve babası uzun bir yolculuğa çıkmıştı. O da bunun üzerine kız kardeşleri Mırılcık ve Hırılcık’a bakabilmek için bir çikolata fabrikasında çalışmaya başlamıştı.”

Tedi, doğru düzgün okuma-yazma bilmemenin eksikliğini hisseder. Günün birinde kardeşlerini götürdüğü oyun parkından dönerken önünden geçtiği bir evin balkonunda annelerinin uyarısına rağmen ders çalışmayan iki kediyi görünce üzüntüsü katmerlenir. Derken ansızın bir çözüm belirir Tedi’nin zihninde: “Okula gidemiyordu ama belki çikolata seven birileri ona okuma-yazma öğretebilirdi!”

Tedi’nin teklifi büyük bir memnuniyetle karşılanır ve edindiği iki yeni arkadaş ona okuma-yazma öğretir. Sorun çözülmüştür. Yaşasın çikolatalar, çikolata sayesinde kurulan dostluklar, dostlar sayesinde okunabilen resimli kitaplar. Mutlu son. Ertesi sabah Tedi yine çalışmak için çikolata fabrikasına gidecektir ama olsun, okuma-yazma öğrenmiştir ya!

Bu öykü aslında ne diyor bize? Toplumsal eşitsizliğe mi dikkat çekiyor? Eğitim bütün çocukların hakkı olduğu hâlde bu haktan yararlanamayanlar olduğunu mu hatırlatıyor? Ya da azmin elinden bir şey kurtulmaz mı diyor acaba? Yoksa bir dostluk ve dayanışma güzellemesi mi bu öykü?

Tedi’nin çalışmaya devam ettiğini nereden mi biliyoruz? İkinci macerası olan Renkli Mutlu Uçurtma’nın girişinden: “İki yıldır, haftanın altı günü sabahtan akşama kadar bu çikolata fabrikasında çalışıyor, akşamları da kardeşlerine çok sevdikleri resimli kitaplardan hikâyeler okuyordu. Okula gidemediği için arkadaşlarının yardımıyla okuma yazma öğrenmişti ya, keyfine diyecek yoktu!”

Okuma-yazma sorununu, kurduğu çikolata temelli dostluk sayesinde çözen Tedi ikinci öyküde kardeşlerinin bir fareye karşı ayrımcı tavırlarıyla baş etmeye çalıyor. Tedi’nin kardeşleri, evlerindeki deliği öteden beri mesken tutmuş fare Çaça’yı yerinden etmenin peşinde. Çünkü Çaça “çok çirkin”, “simsiyah” ve onlardan çok farklı. Tedi ise ondan beklediğimiz duyarlılıkla ayrımcılık karşıtı anlayışın sözcülüğünü yapıyor.

Peki, ortaya atılan mesele nasıl çözümleniyor? Tedi kardeşleriyle birlikte bir uçurtma yapmaya karar veriyor. Ellerinde üç farklı renkte kâğıt var ama bir parçaya daha ihtiyaç olduğundan uçurtma yarım kalıyor. Hızır gibi yetişen Çaça dördüncü renkle uçurtmayı tamamlıyor. Ve uçurtma gökyüzünde süzülürken kardeşlerin Çaça’ya olan tavrı yüz seksen derece dönüyor. İşte tam da bu noktada öykü, bireyin salt var oluşunu yeterli bulmayıp, sahip olduğu doğal haklardan değil, işlevselliğinden ötürü ona diğerleriyle bir arada yaşama “ayrıcalığını” tanıyor. Bu öykü aslında ne diyor bize? Gerçekten ve içtenlikle ne diyor? “Birbirimize benzemesek de bir arada yaşayabiliriz.” Yeter ki işimize yara ve kendini bize kanıtla! İşte o zaman bizdensin!

Dostluklar böyle mi kurulur sahiden? Bir arada yaşama anlayışının dayanağı bu mu olmalıdır? Temel haklar böyle mi savunulur, haksızlığa bu duruşla mı karşı çıkılır? Eminim ki özünde iyi niyetle yola çıkılmış öyküler bunlar ama ya dediğini anlatmakta kifayetsiz kalmış ya da bazı noktalar üzerinde yeterince düşünülmemiş, bir şeyler gözden kaçmış. Bin düşün bir konuş derler ya. Yazarken de ziyadesiyle geçerli aynı kural. Boğaz kırk boğum ama klavyenin de çok tuşu var.

Cici Pisi Tedi – Yaşasın Arkadaşlarımız!  Cici Pisi Tedi – Renkli Mutlu Uçurtma Devrim Çakır Resimleyen: Ayşın Delibaş Eroğlu  Yapı Kredi Yayınları, 32 sayfa
Cici Pisi Tedi – Yaşasın Arkadaşlarımız!
Cici Pisi Tedi – Renkli Mutlu Uçurtma Devrim Çakır Resimleyen: Ayşın Delibaş Eroğlu
Yapı Kredi Yayınları, 32 sayfa
Show More