İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Uzun ince bir yolda…

Kült mertebesine erişmiş çocuk kitaplarından biri olan Harold ve Sihirli Tebeşir, uyku tutmayınca yatağından kalkıp, mor bir tebeşirle ayışığında kendi yolunu kendi çizen Harold’ın maceralarını anlatıyor.

Pelin ÖZER

Hayal kurmanın dinamiklerini öğrenmek ve bu uğurda bazı ipuçları edinmek ya da en azından kendi hayal evrenimizin nasıl oluşmuş olabileceğine dair bazı kestirimlerde bulunmak için büyümekte olan bir çocuğu incelemekten daha iyi bir reçete düşünemiyorum. Formüllerini elde edebilmek için, onların gözlemleme iştahına sahip olmak da yetmez her zaman; taklit edilemez masumiyete ulaşma arzusuna denk düşmesi gerekir niyetin. Ve içeride bir yerde, ısrarla çocuk kalmaya tutunmuş bir yaratıcı kaynak bulunmalı elbette. Kült mertebesine erişmiş çocuk kitaplarına imza atmış yaratıcıların, çocuklara tahsis edilmiş topraklara biletsiz girebildiklerini hayal ediyorum. Ne zordur oysa o topraklara erişmek. Onlara imrenmemek mümkün mü? Çocuklardan izin çıktıysa sonsuza kadar pasta yemek kadar mucizevi şeyler olur. Çocuklar böylesi kitapları kendi dile getirdikleri bir masalmış gibi okurlar ve bu aşinalık, onların büyük oranda büyükler tarafından çevrelenmiş alanlarında kendilerini daha bir kalabalık hissetmelerini sağlar. Amerikalı karikatürist ve çocuk kitapları illüstratörü Crockett Johnson’ın (1906-1975) 1955 tarihli Harold ve Sihirli Tebeşir’i de bu tarz kitaplardan. Sadece minik okurlarına değil, kim bilir kaç yaratıcıya da ilham kaynağı olmuş bu karakter, çocuk yazınının klasiklerinden. Yazılıp yayımlandığı günden bu yana dikkatleri haklı olarak üzerine çeken bu yalın ama tükenmez kitap, pek çok yabancı dile çevrilmesinin yanı sıra, Harold’ ın başka maceralarıyla çeşitlenen bir seriye dönüşmüş zaman içinde.

TEK ÇİZGİYLE KOCA DÜNYA

Gergedan Yayınları tarafından Türkçede yayımlanan Harold ve Sihirli Tebeşir, dizinin ilk kitabı. Kahramanımız Harold, tasvir ettiği dünya gibi tek bir çizgi yardımıyla can bulmuş, son derece sevimli ve yalın bir çizgi karakter ve elinde mor bir tebeşirden ve hayalgücünden başka hiçbir şey yok. Zaten başka hiçbir şeye ihtiyaç duymadığını anlamamış olsaydı ayışığında tek başına (pardon, tek başına değil elbette, sihirli tebeşiriyle birlikte) yola çıkmaya karar vermezdi herhâlde. Yazıldığı tarihten bu yana Harold, dünyanın dört bir yanında yürümeye ve küçük mor tebeşiriyle kendine dünyalar yaratmaya devam ediyor. Bir akşam uykusu gelmediği için yatağından kalkıp ay ışığında yürüyüşe çıkan bu sevimli kahramanın yalın anlatımla, keskin mizahla, muzip ayrıntılarla beslediği, eğip büktüğü o upuzun çizginin, yalınlığın erdemine dair düşündürdükleri yeter sadece.Harold’ın bu kısacık kitapta heyecan dolu maceralara girip çıkması bir yana, türlü duyguyu tek bir çizgi marifetiyle ve birkaç heceli az sayıda sözcükle yaşayıp geride bırakmasına ne demeli… Okyanuslardan tek ağaçlı ormanlara, ejderhalardan pencere dolusu evin bulunduğu kalabalık kentlere uzanan ama hep ay eşliğinde sürüp giden macera, yorgun düşen ve nihayet uykusu gelen kahramanımızın kendi yatağını çizip içine girdiği anda uykuya dalmasıyla son bulur. Belli ki Harold’ın yolu uzundur. Kendi dünyasını yaratırken, bir yandan da onu çevreleyen dünyayı, zorlukları ve cazibeleriyle daha derinden tanıyarak ve her keşfiyle biraz daha zenginleşip eğlenerek, uzun ince bir yolu eğip bükerek ilerler ve ona dikkat kesilenleri ödüllendirir. Giderek heveslenip güçlenerek yoluna devam eden bu sevimli kahramanın böylesine harika vakit geçirirken dileyen herkese yazmak ve çizmek, dahası hayal kurmak üzerine ne müthiş dersler verdiğini algılayanlar, sanırız, yalınlığın erdemine bir kez daha ikna olacaktır.

Harold ve Sihirli Tebeşir Crockett Johnson Çeviren: Kâzım Özdoğan Gergedan Yayınları, 64 sayfa
Harold ve Sihirli Tebeşir
Crockett Johnson
Çeviren: Kâzım Özdoğan
Gergedan Yayınları, 64 sayfa
Show More