Paltoya sığan çocukluk

Çocukların el değmemiş bir hayal dünyası vardır ve yetişkinler o dünyaya burnunu sokmaya bayılır. Hangi noktada kaybederiz hayallerimizi, daha da kötüsü hayal kurma becerimizi? Ángeles Jiménez Soria’nın öyküsü kaybettiklerimizle ilgili bir bellek yoklaması yapıyor.

Aylin OMİNÇ

Geçenlerde yakın bir arkadaşım, kızıyla “istemek ve hayal etmek” üzerine yaptıkları sohbeti anlatırken, izlediğim bir videoyu anımsadım. Yetişkinlere ve çocuklara aynı soru soruluyor: “Vücudunuzun bir yerini değiştirebilseydiniz nereyi değiştirmek isterdiniz?” Yetişkinler soruya, “Daha uzun olmak isterdim”, “Küçük kulaklarım ya da daha iri gözlerim olsun,” gibi gerçekçi cevaplar verirken, çocuklar vücutlarında istedikleri, hayalgücüne dayanan değişiklikleri şöyle sıralıyorlar: denizkızı kuyruğu, köpekbalığı ağzı, sivri kulaklar, uçabilmek için kanatlar, hızlı koşabilmek için çitanınki gibi bacaklar. Aklımda bir sürü soru dolanmaya başladı. Büyümek hayal edememek miydi? Hayal etmek öğrenilen bir şey miydi? Hayalleri besleyen damarlar nelerdi ve nasıl kesiliyordu? Çocuklardan hayal etmelerini isterken yetişkinler ne kadar hayal edebiliyordu?! Yoksa yetişkinler kendi yapamadığı, özlemini duyduğu şeyleri mi talep ediyordu? “Biz hayal edemedik, sen et bari,” diyerek, aile genellemelerinin dışında bir talepte bulunurken bile, onların hayal kanallarını beslemek yerine tıkıyor muyduk?

BÜYÜLÜ YOLCULUKLAR

Bu sohbetin ardından, arkadaşım elime bir kitap tutuşturdu ve “Hikâyeyi seversin,” dedi. Baskısı tükenmiş olan kitabın yazarı Ángeles Jiménez Soria, Sihirli Palto (El Abrigo) ile bizi bir çocuğun zihnindeki maceralara davet ederken, illüstratör Pablo Rafael Prestifilippo bu macerayı tüm yalınlığıyla resmediyor. Maceranın kahramanı Jeremias’ın hayatındaki en önemli şey, büyülü yolculuklar yaptığı, kocaman değil, “koskocaman paltosu”. Paltosu üzerindeyken sonbaharda yaprak dağlarında yüzüyor, rüzgârla uçuyor, büyücüler kurbağaları prens ya da prensese çevirmesin diye paltosundaki mağaralarda saklıyor. Deniz korsanlarıyla, amansız haydutlarla denizde ve karada savaşırken, mevsimlerden geçer gibi maceradan maceraya yol alıyor. Fakat bir gün, ailesinin yeni bir avcı ceketi almasıyla Jeremias’ın bütün dünyası başına yıkılıyor. Ailesi, Jeremias’ın eski ve büyük paltosu için yaptığı kaprisi anlamlandıramazken, babası kendisi için bile büyük olduğunu göstermek için paltoyu giyince, anneyle babanın ayakları yerden kesilmeye başlıyor… Ángeles Jiménez Soria, 1975 yılından beri sanatçı, yönetmen ve kostüm tasarımcısı olarak projeler üretirken, çocuk ve gençler için tiyatro metinleri ve öyküler yazıyor. Ve yazmak ile ilgili hikâyesini kişisel web sayfasında şöyle anlatıyor: “Birkaç yıl önce Avila’da doğdum. Avila, İspanya’nın ortasında hep soğuk olan bir yer. Orada o kadar çok kar, o kadar çok buz olur ki günlerim sobanın yanında okuyarak ve kurabiye yiyerek geçmiştir. Soğuk dışarı çıkmama izin verdiğinde ise öğretmenlik eğitimi aldım ama kitap okumaya ve kurabiye yemeye de devam ettim. O kadar okumak ve yemek bende az rastlanan bir şişmanlığa neden oldu: Kurabiyeleri sindirirken, okuduklarımı sindiremez oldum ve vücudum garip ve fark edilir derecede şişmeye başladı. Bir uzmana danıştım ve bana çok ciddi bir diyet uygulamamı söyledi; içimdeki tüm o edebiyatı sindirebilmek için her gün 4-5 sayfa yazmam gerekiyordu. Böylelikle asıl mesleğimi bulmuş oldum: hikâye anlatmak. Bugün o hikâyeleri ya kağıda aktarıyorum ya da sahnede anlatıyorum. Bu başıma birkaç yıl önce geldi ve o zamandan beri oldukça kilo verdim ama hâlâ diyetteyim.” Çocukların o el değmemiş hayal dünyasına dokunmamak gerektiğini hatırlatan bu resimli çocuk kitabı, ayakları yerden kesilmesi gereken yetişkinler için tekrar basılmalı, belki böylece geleceğin en önemli mesleği olabilecek “hayalperestlik” için de bir teşvik sağlanır. Sabahattin Ali’nin de dediği gibi, “Hayatta hiçbir zaman kafamızdaki kadar harikulade şeyler olmayacağını henüz idrak etmemiştim.”