İyi Kitap, Haziran sayısıyla bu yayın dönemini tamamlıyor. Yeni yayın dönemine ise iki aylık bir aradan sonra, Eylül sayımızla merhaba diyeceğiz. Bu ara süresince ilgiyle okuyacağınızı düşündüğümüz bir dergi hazırladık size. Olağandan daha hacimli çıktığımız bu sayının, bir dosya konusu var.
Dosya konumuz, çocuk ve gençlik kitaplarında toplumsal cinsiyet. Patriarkal hiyerarşinin -bilinçli ya da bilinçsiz- yeniden üretildiği alanlarından biri de çocuk ve gençlik yazını. Önümüze gelen -bazılarını da eleştirerek dergi sayfalarına taşıdığımız- kitapların pek çoğunda, geleneksel cinsiyet rollerini kanıksamış satırlar okuyoruz. Dahası, cinsiyet ayrımcılığını körükleyen, eril şiddeti meşrulaştıran anlatılarla karşılaştığımız da vaki…
Yakın zamanda medyada yer bulan bir örnek, çocukların ne tür metinlere maruz bırakıldığını bir kez daha gözler önüne serdi. Kıymeti kendinden menkul “özlü sözler” üretip bunu kitaplaştıran Ozan Taşdemir; Hariçten Sözler ismini verdiği eserinde, sıklıkla ve açıkça kadını aşağılayan ifadelere yer veriyor. İşte “yazar”dan bazı inciler:
“-Kadınlar ait olmayı, erkekler ise sahip olmayı yeğlerler.
-Genç kızlar için çılgınlık sefalet, özgürlük ise felaket getirir.
-Bilgisayarınız tabii ki dizüstü olabilir ama mümkünse eteğiniz dizüstü olmasın.
-Bir aşkı, küçük bir ihtimal de olsa mutlulukla ya da cinayetle nihayetlendirebilirsiniz. Ve bu cinayette öldürme biçimi, kesinlikle ama kesinlikle bir ihanet konusuyla alakalıdır.”
Bu minvalde uzayıp giden ve hiçbir edebi değeri olmayan bu “şeyi”, kim hangi amaçla yayımlar ve çocukların önüne getirir çözemiyorum.
Çocuk ve gençlik kitaplarını üretenler -yayınevleri sahipleri, yazarlar, çevirmenler, editörler, illüstratörler ve diğerleri- sorunun bir yanındaysa eğer, diğer yanında da elbette, siyasi erki elinde tutanlar duruyor. Karar alma ve uygulama gücünün yanı sıra, teşvik etme ve yönlendirme olanaklarına da sahip yönetici erkin, “erkek” kimliğine ters düşmeyen tutumlarına dair pek çok örnek verilebilir. Yılardır gündemden düşmeyen, ders kitaplarında cinsiyet ayrımcılığı gibi…
Değişim için; iyi yayıncılarla, iyi kitaplarla, İyi Kitap’ta buluşmak üzere…
