İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Kaçılınnn, Bay Çiklet geliyor

Kaçılınnn, Bay Çiklet geliyor

Burcu AKTAŞ

Bay Çiklet’in adı bile çocukların yüreklerinin hop hop atmasına sebep oluyor. Öfke dolu gözleriyle Bay Çiklet çocuklardan, hayvanlardan, eğlenceden ve dostluk kokan şeylerden nefret ediyor…

Mahallenin şenlikli havasını bir anda yok eden, baktığı anda çocukların muhtelif yerlere kaçışmasına sebep olan, illa ki bir ‘eyvah’ amca vardır hepimizin anılarında. Hakkında bilgi toplamak için küçük dedektiflik bürolarının kurulduğu ‘eyvah’ amca, her gün yeni ve abartılmış haberlerle gitgide masallaşan biri olur çıkar.

Limonlu Bayır’da yaşayan Bay Çiklet de anılardaki bu ‘eyvah’ amcaları hatırlatıyor. Çiklet, korkunç olduğu kadar komik de bir kahraman. Bugüne kadar yaratılmış en muhteşem karakterlerden dersem, inanın abartmış olmam.

Bay Çiklet, kırmızı sakallı, “bacakları birbirine dolanmış bir ahtapot gibi ters ters bakan, kan çanağı gözleriyle öfke dolu” yaşlı bir adam. Neredeyse bütün güzel ve iyi şeylerden nefret ediyor. Çocuklardan, hayvanlardan, eğlenceden, limon, gün ışığı ve dostluk kokan şeylerden, hatta koçanda duran mısırdan bile… Az da olsa sevdiği şeylerse; bütün gün uyuklamak ve surat asmak. Bir de, kendini kasabalıları dehşete düşüren bir dev olarak gördüğü rüyayı görüyorsa değmeyin keyfine. Limonlu Bayır halkı, ondan çorbanın içine düşen bir sinekten çekindikleri gibi çekiniyor. En çok da çocuklar… Bay Çiklet’in en sevdiği televizyon programı ‘Bir Çuval Değnek’ tam ona göre, çünkü izlerken gözlerini ve kafasını çalıştırmasına gerek yok. Program, değneklerle dolu bir çuval fotoğrafının yarım saat boyunca
gösterilmesinden ibaret. Bay Çiklet’in pizza kutularıyla dolu evinde boş süt şişeleri “süte karşı verilen bir savaşta yaralanmış askerler gibi yerlere” serili her zaman. Mutfak dolaplarında böcekler yaşıyor: “Öyle küçük böcekler de değil, kocaman olanlardan; yüzleri, adları ve işleri olanlardan.” Bay Çiklet’in evinin pisliği malum, ama ya kokusu ve rengi! Yazarının tanımlamasıyla Çiklet’in evindeki halı mutsuzluğun renginde ve tuvalet gibi kokuyor.

Ama bu kadar pisliğin içinde akılları karıştıran bir şey var. Bu korkunç adamın bir bahçesi var ki, misler gibi… Limonlu Bayır’ın en yeşil, en çiçekli ve en şirin bahçesi. Keyfinden tertemiz tutmuyor orayı. Bahçeyi bakımlı tutması gerekiyor çünkü aksi halde banyo küvetinde ortaya çıkan kızgın bir peri kızartma tavasıyla onu dövüyor. Çoğu zaman kızartma tavası şeklinde yaralar oluyor vücudunda. Ee, herkesin hakkından gelecek biri vardır.

Limonlu Bayır’ın diğer kahramanları da Bay Çiklet kadar ilgiyi hak ediyor. Koca cüsseli ve “köpek taklidi yapan okul çocuğu gibi havlayan” köpek Jake… “Kedilerin hayalindeki gibi kum sarısı saçları ve İngiltere Bankası kadar mutlu bir gülüşü” olan Polly… İğrenç sıfatını sonuna kadar hak eden Kasap Üçüncü Billy
William… “Gerçek, limonlu bir pastadır” diyen Bay Friday O’Bilir… Gözleri kuru üzümden, kendisi zencefilden Alan Taylor… Sözün özü Limonlu Bayır’da herkes
bir âlem.

Andy Stanton steril olmayan bir kahraman yaratmış çocuklar için. Uçuk ama sahici; kötü ama kötülük üzerine düşündürecek kadar incelikli bir karakter Bay Çiklet. Türkçeye çevrilen ilk iki macerasının her satırı yaratıcılıktan nasibini almış. Yaratıcılığın ötesinde, Andy Stanton’un kafası çok başka çalışıyor. Bay Çiklet’in maceralarını eğlenceli ve başarılı kılan da bu. Zaten bu başarısını iki ödülle taçlandırmış: 2008 Roald Dahl En Komik Kitap Ödülü ve 2007 Red House Çocuk Kitapları Ödülü.

Yazarın en az bir çocuğunki kadar parlak, dağınık ve çağrışımlı çalışan kafası; absürd, hayal, gerçek, imkânsız ne varsa biraraya getiriyor. Tadımlık birkaç örnek vermeden geçemeyeceğim: “Bir sincap burnunu kelebeğe sümkürdü.” “Sanki dünyada hiç neşe kalmamıştı ve tüm toplar patlamıştı.” “Bir yengeç yalnızlıktan ağlıyordu ve bir yılanbalığı duvardaki bir delikten başını çıkarmış ‘AAAHHHHH!’ diyordu.”

İyilik ve kötülük kavramını panayır meydanı kadar şenlikli işleyen, bir türlü kızılamayan kötü bir kahramanı

Sen Kötü Bir Adamsın Bay Çiklet!
Bay Çiklet ve Milyarder Bisküvi
Andy Stanton
Resimleyen: David Tazzyman
Çev: Elif Yalçın
Tudem Yayınları

Show More