Başka yerde şubesi yok!

Başka yerde şubesi yok!

Burcu AKTAŞ

Mücadelenin sembolü haline gelmiş bir klasik Pal Sokağı Çocukları! Çocuk ve gençlik yazınında gerçeklik arayanların, hayatın gerçeklerini muhteşem bir macera sosuna daldırarak sunan bu klasiği, hele ki Nemecsek’i, atlamaları olmaz!

En iyi kahramanlar, kahraman olduklarının farkında olmayanlardır. Oz Büyücüsü’nün Teneke Adam’ı, Rodari’nin zekâ küpü kahramanı Soğan Oğlan, Michael Ende’nin Momo’su, Behiç Ak’ın tamirci Kadir Bey’i… Bence hepsi, hayal dünyasının ve gerçek dünyanın gelmiş geçmiş en iyi kahramanlarından. Üstelik onlar, kendilerine kahraman payesi biçmeden dünyayı değiştirmeye çalışmış karakterler. Yani %100 kahramanlar ve başka yerde şubeleri yok. Hal böyle olunca bu tür kahramanların ‘son kullanma tarihi’ de olmuyor. Ne zaman okunursa okunsun, karakterinin ve kalbinin güzelliğinden hiçbir şey eksilmeyecek kahramanlardan biri de Ernö Nemecsek (Nemeçek).

ÇOCUKLARIN MÜCADELESİ
Nemecsek de çaktırmadan kahramanlık yapanlardan. Dünyanın en çok okunan kitaplarından biri olan Pál Sokağı Çocukları’nın karakterlerinden biri Nemecsek. Ferenc Molnár’ın ilk kez 1907 yılında yayımlanan kitabı çok beğenilmiş ve birçok dile çevrilmişti. Nitekim 2006 yılında da 20. yüzyıl Macar Edebiyatı’nın en önemli üç eserinden biri seçildi. Aradan geçen yüz iki yılda çocuk olmanın kuralları değişti belki, ama Pál Sokağı Çocukları’nın değeri azalmadı. Çünkü bu hikâye mücadelenin sembolü haline geldi. Molnar kitabında oyun alanları olan arsayı kaybetmemek için büyük bir mücadeleyi göze alan bir grup çocuğun öyküsünü
anlatır. Pál Sokağı’nda yaşayan bu çocuklar ve maceraları, uğruna yaşanılan değerleri simgeler. Dostluğu, ihanete karşı birarada durmayı, istenilenler için mücadele etmeyi…

RÜTBESİZ SAVAŞÇI
Pál Sokağı’nın yoksul çocukları, arsalarını Kızıl Gömlekliler adlı zengin çocuklarına kaptırmamak için her şeylerini ortaya koyarlar. Çünkü, “Budapeşte çocukları için boş arsa, bozkır, ova, çayır demektir. Bir taraftan artık yıkılmaya yüz tutan tahta perdelerle, diğer taraflardan binalarla çevrilen bu bir karışlık toprak onlar için sonsuzluk ve özgürlük anlamına gelir.”

Bu çocukların macerasında grubun lideri Boka’nın zekâsı ve cesareti her okuru etkileyecek cinstendir. Ama Pál Sokağı denince Ernö Nemecsek açık farkla diğer çocukların önüne geçer. Romanın asıl kahramanı odur. Olayların gidişatını değiştiren, korkusunu yenen, özgürlüğünü hiçbir şeye değişmeyen Nemecsek’tir.

Gösterdiği mücadeleyi kimse ondan beklemez aslında. Güçsüzdür diğer çocuklara göre. Öyle ki, daimi olarak kurdukları asker oyununda herkesin bir rütbesi vardır, Nemecsek dışında. Herkes subayken, o bir erdir. “Nemecsek’i kimse dikkate almazdı. Tıpkı aritmetikteki 1 rakamı gibiydi! Çarpsan da, bölsen de söz konusu işlemde durumu değiştirmezdi. Kimse ona ilgi göstermezdi. Çapsız, zayıf bir oğlancıktı.”

Ancak, diğer çocukların, güçlü olmanın fiziksel özelliklerle ilgisi olmadığını anlamaları çok uzun sürmez. Korkusunu yenip cesaretini toplaması, insanı insan yapan değerlere verdiği önem, onu mücadeleden korkmayan bir çocuk yapar. Ve Nemecsek, iyiliğin ve dürüstlüğün ölmeyeceğinin sembolü olur.

Ferenc Molnár hayatın gerçeklerini çocukların dünyasına didaktik olmayan bir üslup ve muhteşem bir macera ile sunuyor. Bunu yaparken de çocuk edebiyatına ölümsüz bir karakter katıyor. Pál Sokağı çocuklarının ait olduklarını düşündükleri arsaları ve kopmaz dostluklarının hikâyesi 1907’den beri dünya çocukları arasında kulaktan kulağa dolaşıyor…

Şimdiki çocukların arsaları olmadığı için mi eksik her şey, diye düşünmeden edemiyor insan.