İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Biraz şişlik varsa karnımda, inan brokolili makarna!

Biraz şişlik varsa karnımda, inan brokolili makarna!

Simla SUNAY

Hayvanların, masallarda kötülenmekten bıkabilecekleri aklınıza gelir miydi! Sara Şahinkanat, Kim Korkar Kırmızı Başlıklı Kız’dan adlı kitabı yazarken bu düşünceden yola çıkmış işte. Yine Kır Çiçeği Yayınları’nin bir ürünü olan ‘Uyuyamıyor Musun Küçük Ayı?’ ise ayrı güzel, ayrı âlem!

Çağdaş çocuk edebiyatında eski masalları sorgulayan öyküler çocuklara bir şey kazandırır mı? Kırmızı Başlıklı Kız masalını anne babasıyla paylaşan bir çocuk, Sara Şahinkanat’ın yazdığı ve Ayşe İnan Alican’ın resimlediği Kim Korkar Kırmızı Başlıklı Kız’dan adlı resimli kitabı görünce ne yapar? Kafası karışır önce. Kurtlardan hep korkmuştur/korkutulmuştur. Oysa bu kitaptaki yavru kurt ne kadar da sevimlidir. Harika bir evi ve çok tatlı bir annesi vardır. Evleri kitapla doludur; Çizmeli Kurt, Şimdiki Kurtlar Harika, Çalıkurdu… Artık büyüdüğünü iddia eden yavru kurt yalnız başına ormana gitmek için izin ister. Ama anne kurt endişelidir. Ne de olsa yavru kurdun ormanda, Kırmızı Başlıklı Kız’a, büyükannenin evine ve ‘karın yaran’ avcıya rastlama ihtimali vardır. Çünkü masal öyle yazmıştır.

Anne kurt didaktik olmadan, sorularla yol gösterir yavru kurda. Küçük kurt dikkat etmelidir, Kırmızı Başlıklı Kız’a ve avcıya… Peki, ya yavru kurdun uykusu gelir de derenin kenarında bir ağacın gölgesinde dalarsa keyfe? Anne kurt hiç korkmamalıdır, bir afiş olacaktır yanında. Afişin bir bölümünde şöyle yazar: “Dikkat dikkat sevgili Avcı Amca… Belki biraz şişlik varsa karnımda, inan sadece brokolili makarna. Lütfen karnımı boşuna yarma…” İşte bu afişi ağaca asan yavru kurt rahatça uyuyabilecektir. Öyle ya insanlar bazen hayvanları katlederler ve bazen uyarı levhalarına dikkat ederler.

Elbette eski masalları sorgulayan yeni öyküler çocuklara çok şey kazandırabilir. Masallar zaten gerçek değildir, o yüzden onlara karşıt öykü de yazılmaz diye düşünüyor olabilirsiniz. Oysa masalları yazılı/sözlü her türlü metnin (medyanın) ve kurtları da tüm hayvanların imgesi olarak düşündüğümüzde bir gerçek çıkar ortaya. Bu öykünün, çocuklara başka bir açıdan bakmayı, tarih çok değerli olduğunu yazsa bile, her şeye kolay inanmamayı öğütlediği gerçeği.

BIKTIK KÖTÜLENMEKTEN
Ayşe İnan Alican son yılların göze çarpan çizerlerinden. Kitapta figürler ve renk kullanımı çok başarılı. Sıcak, canlı… Ve insanmış gibi yaşayan hayvan mekânları çok inandırıcı.

‘Uyuyamıyor Musun Küçük Ayı?’ ise Martin Waddell’in yazdığı, Barbara Firth’ün resimlediği dünyaca ünlü bir eser. Kır Çiçeği Yayınları, Aslı Motchane’ın özenli çevirisiyle ‘Seninle Ben, Küçük Ayı’ adlı kitapla beraber serinin henüz iki cildini basmış.

Küçük Ayı dizisi üç yaş ve üzeri çocuklarla gece yatmadan önce paylaşmak ve ardından tatlı bir sohbet yapmak için birebir. Büyük Ayı’nın anne mi baba mı olduğu konusu ise tartışma götürecek gibi görünüyor. Büyük Ayı karakteri daha çok bir ‘babayı’ andırsa da cinsiyetsiz olarak aktarılmış. Bu seri, günümüzde artan tek ebeveynle yaşama dair kesitler içermesi bakımından da önem taşıyor. Kurşunkalem ve suluboya tekniğiyle yapılmış resimler, çok naif ve huzurlu bir etki uyandırıyor. Vahşi bir hayvan olan ayı, tıpkı yavru kurt gibi çok sevimli tasarlanmış.

Vejetaryenleşen kaplanlara, dinozorlara ya da köpekbalıklarına artık sıkça rastlıyoruz. Yavru kurt avcıya iletmek için ağaca astığı afişte şöyle dememiş miydi: “Biz vazgeçtik artık et yemekten / Bıktık artık masallarda kötülenmekten.”

Ama zaten insanın vahşeti karşısında vejetaryen olmasa da hayvanlar her zaman daha masum değil mi? Günümüz çevreciliğinde, La Fontaine ya da Grimm’leri, daha pek çok karşıt öykü ile anmak umuduyla…

Kim Korkar Kırmızı Başlıklı Kız’dan
Sara Şahinkanat
Resimleyen: Ayşe İnan Alican
Uyuyamıyor Musun Küçük Ayı?
Martin Waddell
Resimleyen: Barbara Firth
Çeviren: Aslı Motchane
Kır Çiçeği Yayınları
Show More