Çocuklar için korkunun en klasik öyküleri

Çocuklar için korkunun en klasik öyküleri

Eraslan SAĞLAM

Xavier Valls’ın uyarladığı Büyük Korku Kitabı, klasik edebiyatın gotik ustalarının seçme öykülerinin yer aldığı sıradışı bir antoloji. Kitap, 12 yaş ve üzeri okuyucuları korku öyküleriyle tanıştırmak için hazırlanmış. Yazarlar arasında kimler yok ki! Poe, Stevenson ve Lovecraft…

Edgar Allan Poe, Guy de Maupassant, Charles Dickens, H. P. Lovecraft, Sheridan Le Fanu, John William Polidori, Robert Louis Stevenson, Gerard de Nerval… ve daha nice usta, korku edebiyatından öyküleriyle 12 yaş üstü okurlara sesleniyor Büyük Korku Kitabı’nda! İlk baskısı Altın Kitaplar’dan Ocak 2007’de yapılan Büyük Korku Kitabı’ndaki “yirmi bir” öykü dört ana başlık altında toplanıyor: “Ölüm”, “Hastalık ve Delilik”, “Zihin Gücü” ve “Kötülük”!

“Ölüm” bölümünde yer alan öyküler daha çok ‘giz’lerle birlikte, öte dünya haberleri, hayaletler, yaşayan ölüler, vampirler gibi gerçeküstü yönelimlere sahip. “Hastalık ve Delilik” bölümünde ise, psikolojik sorunların neden olduğu hastalıklar ve bozukluklar üstüne yazılmış öyküler var. “Zihin Gücü”, daha çok bilinç ve bilinçaltıyla ilgileniyor. “Kötülük” bölümünün başrol oyuncusu ise elbette ki şeytan! Pedro Rodriguez’in birbirinden güzel resimleriyle okuyucunun hayal gücünü
genişleten Büyük Korku Kitabı, H. P. Lovecraft’tan bir alıntıyla başlayıp “Kaderden Kaçamadılar” bölümüyle sona eriyor. Bu bölümde yazarların adlarının yazılı
olduğu mezartaşlarında, onların kısa biyografilerini okuyoruz. Her biyografi, “47 yıl yaşadı, 57 yıl yaşadı…” gibi insanı garipseten cümlelerle bitiyor.

Kitabın en önemli özelliklerinden biri, bütün özel isimlerin Türkçe okunuşlarıyla parantez içinde veriliyor olması. Belki 12 yaş üstü okuyucu buradan bir merak sahibi olup, ilerleyen yaşlarında kulağımızı tırmalayacak yanlış telaffuzlardan vazgeçebilir. Kitabın olumladığım başka unsurları yok değil. Kullanılan dil özenli ve sade. Dolayısıyla bu müthiş yazarların öykülerini Türkçe’ye kimlerin çevirdiğini merak ediyorsunuz.

ERGENLİKTE KORKU
Aynı şekilde bu yazarların öykülerini tek bir kitapta toplarken, nasıl bir editoryal bakış benimsendiğine dair herhangi bir bilgi de yok. Her bölümün başında yer alan yazılar bu ihtiyacı karşılayamayacak kadar genel geçer cümlelerden oluşuyor. Künyesinde, kitabı Xavier Valls’ın uyarladığı yazıyor. Ancak bu uyarlamanın nasıl bir yöntem izlenerek yapıldığını bilmiorsunuz. Dolayısıyla Büyük Korku Kitabı’nı okurken bir ciddiyet ve güven sorunu yaşıyorsunuz.

Her şey o kadar da kötü değil. Öykülerdeki ortak analitik düşünme yöntemi, gerçekliğin yeniden kurgulanması ve neden/sonuç ilişkisi okuyanın dimağını açacak nitelikte. Kitabı ‘aklayan’ en önemli unsurlardan biri de, öyle ya da böyle 12 yaş üstü okurun bu kadar kıymetli bir yazar kitlesiyle bir hamlede tanışıyor olması. Bu özellikle ilgili tek endişem: 12 yaş ve üstünün ergenlik sorunlarını gözönüne aldığımızda kritik bir yaş dönemi olması itibariyle korkuyu, ölüm, ölüm sonrası hayat ya da hayalet kavramına indirgeyerek sunmak ne kadar doğru bir tutum?

Bence doğruluk/yanlışlıktan öte tehlikeli bir tutum bu ve yaş grubu gözönüne alındığında söz konusu edebiyatın içini boşaltıcı bir tutum. 2010’da hayaletten daha çok korktuğumuz şeyler var kuşkusuz ve yine kuşkusuz bu mühim yazarlar, 1800’lerde de bunları yazmışlardı! Bunları aşan öyküler yok değil! Özellikle Gustavo Adolfo Becquer’in Yeşil Gözler’inde dipten dibe yürüyen mitolojik aktarım, okuyanı keşfettikçe heyecana sürüklüyor.

John William Polidori’nin Vampir’inde ise hedonizmi ve diyonisik olanı görmemek imkânsız (Bu olumlu eleştiriyi Vampir ne kadar gerekliydi şerhiyle yapıyorum tabii ki). Villiers de L’Isle Adam’ın, İşkence ve Ümit’inde izini sürdüğü ‘engizisyon’ da bugünün düşünce insanlarına ibret verici güncel koşutluklar sağlıyor. H. P. Lovecraft, Yabancı’sında çocukluk kavramına tersten bakarak bizi şaşırtıyor.

Bütün bu olumlu, ama daha ziyade olumsuz etkisini son sayfasıyla taçlandırıyor Büyük Korku Kitabı: “Bu kitap; yaşayanların ve ölülerin gecesinde, gölgelerin, cadıların, şeytan, vampir ve canavarların bayramlarında basılıp çoğaltılamaz. Dolunayın çıktığı gecelerde de basılamaz, ama itiraf etmeliyiz ki bunu yapmayı çok isterdik.”