İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Kahramanlar çağı kapanıyor…

Kahramanlar çağı kapanıyor…

Mehmet KARTAL

Caitlin Kiernan’ın, Beowulf destanından esinlenen ve aynı adı taşıyan romanı, destanın havasını solumak ve iyi bir tarihi macera okumak isteyenleri memnun edecek nitelikte bir kitap. Kitabın kahramanı Beowulf insanoğullarından başka canavar kalmadığı bilgisini veriyor bugüne.

İngiliz edebiyatının en eski ve belki de en önemli destanı olan Beowulf, destana adını da veren büyük kahraman Beowulf ’un, Danimarka’ya musallat olan canavar
Grendel ve annesiyle mücadelesini anlatır. Caitlin R. Kiernan, Beowulf filminin senaryosundan yola çıkarak, bu destanı çağdaş okurlar için kaleme alıyor. Kiernan, fantastik edebiyat ve bilim-kurguda son yılların gözde isimlerinden biri.

Beowulf ’un film uyarlaması, 2007 yılında Türkiye’de de gösterime girmiş ve hayli ilgi görmüştü. Filmde canavar Grendel’in annesini Angelina Jolie, Kral Hrothgar’ı Anthony Hopkins, Unferth’i John Malkovich, Beowulf ’u da Ray Winstone canlandırmıştı. Filmin afişi, Beowulf’un Türkçe baskısının kapağında da karşımıza çıkıyor.

KAHRAMANIN ÖLÜMÜ
Roger Avary ile birlikte filmin senaryosunu yazan Neil Gaiman, Beowulf ’u asla eskimeyen, türlü değişikliklerle her zaman insanların hayal gücündeki yerini koruyan anlatılardan biri olarak görüyor ve son yıllarda ne kadar değişik şekillerde işlendiğinin altını çiziyor. Filmin kazandığı başarıdan sonra, Neil Gaiman ve
Roger Avary’den, yazdıkları senaryoyu bir romana dönüştürmeleri istendiğinde, her ikisi de bu öneriyi reddetmiş ve proje Caitlin Kiernan’a götürülmüş. Gaiman kitaba yazdığı sunumda, Kiernan’ın romanının başarısını da alkışlıyor.

Kitabın konusunu şöyle bir özetlemekte fayda var:

Kral Hrothgar, savaşçılarını öldürüp, ülkesini perişan eden Grendel karşısında aciz kalmıştır. Bir zamanlar güçlü bir savaşçı olduğu halde, artık yaşlandığından canavarla bizzat savaşamamaktadır. Hrothgar’ın yardımına, büyük savaşçı Beowulf koşar ve Grendel’i öldürür. Ancak canavarın öldürülmesi, aslında her şeyin başlangıcıdır. Çünkü Grendel’in annesi, oğlunun intikamını almaya yemin eder ve Beowulf ’un savaşçılarından çoğunu öldürür. Beowulf bu gizemli yaratığın
yaşadığı yeraltı mağarasına girer. Niyeti onu öldürmektir. Ve neticede Kral Hrothgar’a da onu öldürdüğünü söyler. Oysa canavarın annesiyle gizli bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşmanın gerisinde, bir oğul, bir içki kupası ve Beowulf ’un krallığı yatmaktadır. Kral Hrothgar’ın intiharının ardından, Beowulf genç ve güzel kraliçeyle evlenir ve ünlü bir kral olarak hüküm sürer. Ancak yıllar sonra, Beowulf adeta yaşlı Hrothgar’ın durumuna düştüğünde, canavar bir kez daha ortaya çıkacaktır…

Caitlin R. Kiernan, destanın tanıdık olay örgüsünü işlerken, günümüz okurları için bir takım öğeleri de öne çıkarıyor. Mesela Grendel ile annesi ya da Beowulf ile oğlu arasındaki ilişki ve “canavarlık” kavramının sorgulanması gibi. Kiernan’ın sık sık vurguladığı gibi, Grendel adeta doğası gereği, çaresizce canavarlık yapmaktadır. Oysa destanın kahramanları ve yan karakterler, tutkuları, idealleri uğruna canavarlaşan insanlardır. Nitekim Beowulf, artık kendilerinden, insanoğullarından başka canavar kalmadığını itiraf eder. Bir bakıma bu itiraf, kahramanlar çağının da kapandığını ilan etmektedir. Çünkü canavarlar ortadan kalktığında, onları alt edecek kahramanlar da yavaş yavaş kaybolacak, sadece insanların belleklerinde, destanlarda yaşayacaklardır. Kitapta öne çıkan öğelerden biri de, paganizm ile Hıristiyanlık arasındaki karşıtlığın vurgulanması. Beowulf üzerine çalışmaların popüler temalarından biri olan bu karşıtlık, Kiernan tarafından, kitabın özellikle ikinci kısmına yedirilmeye çalışılmış. Kahraman Beowulf aynı zamanda, İskandinav geleneğinin Hıristiyanlık öncesi son temsilcisidir.

Caitlin Kiernan’ın romanı, kendisinin de belirttiği gibi, Beowulf destanından esinlenmekle birlikte, birçok noktada ondan ayrılıp kendi yolunu çiziyor. Yine de, hem destanın havasını solumak hem de iyi bir tarihi macera okumak isteyenleri memnun edecek niteliklere sahip bir kitap. Etkileyici doğa tasvirleri, art arda gelen olayların anlatımıyla hiç düşmeyen tempo, Beowulf ’un karşısına çıkan üç değişik özellikte canavar, Kiernan’ın romanını başarılı kılan başlıca öğeler. Özellikle Beowulf filmini sevenler, Kiernan’ın kitabını da beğenerek okuyacaklar.

Beowulf
Caitlin Kiernan
Çeviren: Özlem Sığırtmaç
İthaki Yayınları / 310 sayfa
Show More