İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

3300 yaşında bir kahraman: Herkül

“3300 yaşında bir kahraman: Herkül”

Şebnem AKALIN

Derman Bayladı kitaplarında Anadolu uygarlıklarını ve mitolojisini çocuklara anlaşılır bir dil ve kurgu içinde anlatıyor. Tüm zamanların en güçlü kişisi Herkül’ün maceralarını konu alan ve aynı adı taşıyan kitabı, Anadolu’nun kültür mirasını çocuklara benimsetme çabasını taşıyor.

Dinlediği bir öykü, çocuğun yaşamında kalıcı izler bırakabilir. Size tanıtmak istediğim kitabın yazarı da henüz lise öğrencisi iken, o yılların popüler tarih yazarı Reşat Ekrem Koçu’dan Troialı Hektor’un macerasını dinlemiş; birlikte İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni gezerlerken gördüğü eserlerden etkilenerek mitolojiye ilgi duymuş. Kendisi, Anadolu uygarlıklarına ve mitolojiye dair kaleme aldığı kitapları ve çevirileriyle bilgi birikimini okurlarıyla paylaşmaya devam ediyor. Derman Bayladı’dan söz ediyorum. Onun çocuklara yönelik olarak yazdığı Herkül kitabını elime aldığımda, bu mitolojik kahramanın akıl almaz maceralarını nasıl bir kurgu içerisinde toparlamış olabileceğini merak ettim. Kitabı okuduğumda ise, şimdiye kadar okuduğum en derli toplu Herkül macerası, diye düşündüm.

Derli toplu diyorum, çünkü mitoloji dünyasından tanrı ve tanrıçaların yaşamlarını çocuklara aktarabilmek gerçekten çok zor. Hayal gücünün sınırlarını zorlayan bu öyküler aslında binlerce yıl öncesinin söylencelerine
dayanıyor. Tanrılara ve sıradan insanlara ait maceraların içinde doğaüstü devlerin, canavarların yanı sıra çok sayıda mitolojik figür yer alıyor. Ayrıca
kim kimdir, kim kime neden dost veya düşman olmuştur; tüm bunları değil
akılda tutmak, bazen anlayabilmek bile güç. Bu kitapta, Herkül veya Harekles adı ile tanınan ve tüm zamanların en güçlü kişisi olarak bilinen kahramanımızın öyküsü kendi ağzından aktarılıyor. Ama en önemlisi, Herkül daha kitabın ilk sayfasında, 3300 yıldan beri maceralarının dilden dile anlatılıyor olmasına rağmen, gerçekten yaşayıp yaşamadığını, tüm bunların bir masal olup olmadığını düşünmeden edemediğini söylüyor. Anlatacağı öykülerin düş bile olsa hep ilgi çektiğini de belirtiyor. İşte mitoloji dünyasının en gerçek olgusu da bu zaten!

KORKU SALAN ÇİZİMLER
Gelelim Herkül’ün öyküsüne. O, tanrılar tanrısı Zeus’un bir ölümlüden doğma oğludur ve bu nedenle daha doğmadan Hera’nın öfkesini üzerine çekmiştir. Henüz bir yaşına basmadan, üvey kardeşi ile birlikte, beşiklerinde
yatarken iki koca yılanın saldırısına uğramış ve onları boğarak öldürmüştür.
İlk yiğitlik sınavını bir aslanı öldürerek gerçekleştiren Herkül, bundan
sonra daha korkunç nice canavarı alt etmiştir. Ama tüm bunlar, ona ceza
olarak verilen on iki görevi yerine getirebilmek içindir. Kitapta Herkül’ün
doğumu, niçin bu cezalara çarptırıldığı ve öldürmek zorunda kaldığı canavarlar ayrıntılı olarak anlatılıyor. Postuna ok işlemeyen aslan, dokuz yılan kafasına sahip ejderha, gagaları ve pençeleri tunçtan, tüyleri çelikten canavar kuşlar, insan etiyle beslenen atlar, deniz canavarları, ağzından ateş
saçan üç başlı dev bu doğaüstü yaratıklardan sadece birkaçı. Bu zor görevler
sırasında yaşamında ne yönde değişiklikler olduğunu, nasıl öldüğünü
ve ölümünden sonra Olympos tanrıları arasında nasıl yer bulduğunu da öğreneceksiniz. Kitabın sonuna eklenen Herkül sözlüğü, gerçekten ince düşünülmüş bir ayrıntı. Murat Kara’nın çizimlerinin, insanların içine korku salan akıl almaz canavarların gözümüzde canlanmasını kolaylaştırdığı da kesin.

Son yıllarda, Anadolu uygarlıklarına ve mitolojisine dair çocuklara yönelik
olarak peş peşe kitaplar yayınlanmaya başladı. Hiç şüphesiz sevindirici bir gelişme bu. Yıllar önce Halikarnas Balıkçısı, Anadolu’yu diyar diyar gezerek antik Yunan mitolojisinin köklerinin bu topraklarda olduğunu iddia etmişti. Anadolu efsanelerini ve Anadolu tanrılarını kitaplaştırırken, bu öykülerin yalnızca dağlara taşlara sinmekle kalmadığını, insanların gönüllerine de sindiğini belirtiyordu. Azra Erhat, 1956 yılında, “Bu kültür mirasını Türkiyeli insanlara benimsetmek” gerektiğini söylüyordu. İşte bu kitaplar bunu gerçekleştirebilir.

GEÇMİŞ UYGARLIKLAR
Herkül’ün nefes kesen maceraları çocuklara yalnızca cesaret, özgüven ve sorumluluk bilinci aşılamakla kalmıyor; aynı zamanda arkeoloji ve onun ayrılmaz bir parçası olan mitolojiye yer vererek geçmiş uygarlıklar hakkında eşsiz bir kaynak niteliği kazanıyor. Birçok uygarlığa yurt olmuş Anadolu’nun tarihini, geçmişini öğrenmek, onu sevmeye ve korumaya giden yolun ilk adımlarını oluşturuyor. Ayrıca binlerce yıl öncesinin efsaneleri, günümüzde bile, tüm yaştaki insanlara hayal gücünün sınır tanımazlığını gösteriyor.

Herkül / Derman Bayladı
Resimleyen: Murat Kara
Çizmeli Kedi Yayınları /128 sayfa
Show More