Pıtırcık’ın kırmızı balonu uçup gider mi?

Pıtırcık’ın kırmızı balonu uçup gider mi?

Ferhat ULUDERE

René Goscinny’nin kızı Anne Goscinny tarafından bulunup yayımlanan son Pıtırcık kitabı Pıtırcık’ın Kırmızı Balonu, yarım yüzyıl önce doğan, hâlâ büyümeyen ama buna rağmen pek çok nesil büyüten kahramanımızla son bir buluşma ayarlıyor.

Sud-Ouest Dimanche adlı gazetenin, 29 Mart 1959 tarihli nüshasında, siyah beyaz çizimlerle hayat bulmuş, “Paskalya Yumurtası” başlıklı bir öykü yer alıyordu. Babasının boyadığı ve bahçede biçilmemiş otların arasına sakladığı Paskalya yumurtalarını bulmaya çalışan küçük bir çocuk vardı öyküde. O andan itibaren tüm dünyanın ilgisini çekmeyi başarmıştı. Babasına göre annesi gibi sakardı. Annesine göre ise babasına benziyor, onun gibi her şeyi birbirine karıştırıyor ve karar
veremiyordu. Aslına bakarsanız, gazetenin o nüshasında doğan o çocuk, yaramazın önde gideniydi. Hele arkadaşlarıyla bir araya geldiğinde, yaramazlık hadisesi abartılıyor ve çevredekilerin yaşamı kısa süreliğine de olsa tehdit altında kalıyordu. Yine de sevecen bir çocuktu. Annesiyle babasına oldukça bağlıydı, ama bazen işi fazlasıyla abartıyordu. Babasının her şeye vakıf olduğunu sanıyor, annesinin iki de bir annesinin evine gitmeye kalkmasına da biraz içerliyordu. Kısacası büyüklerini seviyor ve küçüklerini de sayıyordu.

Yarım yüzyıl önce doğan bu çocuk hâlâ büyümedi, buna rağmen pek çok nesil büyüttü. Türkçeye Pıtırcık adıyla nakledilen Nicolas’ın maceraları yıllar boyunca okundu ve okunmaya da devam ediyor. Türkçede Can Çocuk Yayınları tarafından basılan Pıtırcık serisinin yeni kitapları yayımlanmaya devam ediyor. Geçtiğimiz ay Pıtırcık’ın Kırmızı Balonu başlığıyla yayınlanan son kitap, hikâyenin yaratıcısı René Goscinny’nin kızı Anne Goscinny tarafından bulunup yayımlanmış. Hatta
yukarıda adını zikrettiğimiz ilk Pıtırcık öyküsü, kitabın ilk hikâyesi olarak, Jean- Jacques Sempé’nin gazete için yaptığı siyah beyaz çizimlerle birlikte kitaba eklenmiş. Meraklısı hemen hatırlayacaktır, Jean-Jacques Sempé’nin Pıtırcık için yaptığı çizimlerin çoğu renklidir.

YARAMAZLIK DİZ BOYU
Pıtırcık’ın Kırmızı Balonu’nda malum çete yine iş başında ve çevreyi ciddi ölçüde tehdit etmekte. Paskalya yumurtalarından mahalle bakkalına, oradan okula, sirk kurma projesine kadar uzanın hikâyelerde yine zamane çocuğunun unuttuğu pek çok şey yaşanıyor. Televizyonun, bilgisayar oyunlarının, internetin olmadığı
bir çağda çocukların kendilerine yarattığı dünyanın içinde okur da dolaşmaya başlıyor. Onların yaptığı yaramazlıklarla birlikte yetişkinler ise kendi çocukluklarına doğru bir yolculuğa çıkıyorlar. Öğretmenler çileden çıkartılıyor, dersler asılıyor, sokaklarda durmadan koşturuluyor ve anne babanın sıkıcılığı
bir kez daha apaçık ortaya seriliyor. Eski zaman çocuklarının çıktığı bu yolculuğa zamane çocuğunun eşlik etmemesi elbette ki olası değil! Her ne kadar onların kahramanları gibi büyüler yapamasa, süpürgelerle uçmasa da, Pıtırcık sokaktaki maceranın ortasına bırakıyor onları. Yani büyülerle süslü kahramanlara karşı tek başına karşı duruyor. Çetenin en önünde şişko Lüplüp yine bir şey yiyor. Zaten kendisine pek bir işin düşmeyeceğini de biliyor. Çünkü çetenin güçlüsü Toraman orada, her zamanki gibi arkadaşlarının burnuna yumruk atmak için sabırsızlanıyor.

HAREKETLENEN SÖZCÜKLER
Zamane çocuğu için durağan, hatta çoğu zaman da sıkıcı olarak algılanabileceğini düşündüğüm kitapların onlar tarafından da bu kadar sevilmesinin en önemli nedeni elbette René Goscinny ve onun doğal anlatımı. Birinci tekil şahısın, yani Pıtırcık’ın ağzından anlatılan hikâyelerde René Goscinny sözcükleri âdete hareketlendiriyor. Onlara mimikler ekliyor. René Goscinny’nin yarattığı bu mizah şaheserleri ne zaman Sempé’nin çizimleriyle buluşsa, ortaya çıkanların eğlencesinden elbette ki sual olunmaz. Jean-Jacques Sempé Pıtırcık’ın olduğu gibi Red Kit ve Asteriks’in de yaratıcısı. Goscinny’nin kurduğu dünyanın bu kadar gerçek olmasında çizimlerin rolü de elbette büyük. Çizimsiz bir Pıtırcık’ın elbette tadı vardır, ama her zaman eksiktir ve ikisi bir araya gelmeden tamamlanmaz.