Rapunzel’i kararlı, müzisyenleri neşeli gördüm!

Rapunzel’i kararlı, müzisyenleri neşeli gördüm!

İnci ULUS

Masallar hiç eskimiyor. Hatta öyküleri ve resimleriyle tekrar tekrar yorumlanıyor. İş Kültür Yayınları’ndan çıkan Rapunzel, Sarah Gibb’in muhteşem siluet çizimleriyle görsel bir şölene dönerken, Bremen Mızıkacıları çocuklarımızın el yazısını öğrenmelerine destek olmayı amaçlıyor.

Grimm Kardeşler’in ünlü masalları Rapunzel ile Bremen Mızıkacıları yeni uyarlamalarıyla İş Kültür Yayınları tarafından yayımlandı. Sizin evinizde de bu iki klasik masal farklı versiyonlarıyla giderek daha fazla mı yer tutar oldu? Hiç şaşırtıcı değil.

Rapunzel’in 2010 yapımı sinema uyarlamasından beridir, kitapçılarda Rapunzel için neredeyse ayrı bir raf bulmak mümkün. Masal, çeşitli tiyatro toplulukları tarafından sahnelenmeye de devam etti. Dolayısıyla Rapunzel ününe ün kattı. Böylesine klasikleşmiş bir masalın yine de her defasında bizi şaşırtabiliyor olması, edebiyat, sinema ve tiyatro uyarlamalarındaki yaratıcılıktan, özgürlükten kaynaklanıyor olsa gerek. Son bir yıl içinde, birbirinden epeyce farklı Rapunzel uyarlamaları gördüğümü söyleyebilirim. Fakat İş Kültür’ün “En Sevilen Klasikler” dizisinde yer verdiği ve Sarah Gibb’in muhteşem siluet çizimleriyle yayımlanan
Rapunzel kitabı, gerçek bir görsel şölen vaat ediyor.

Masal, bildiğimiz üzere alâmetifarikası saçlarıyla çocukları –sanırım, özellikle de kız çocuklarını– kalbinden vuran güzel Rapunzel’in bir kuleye sıkıştırılmış
hayatını ve kadere bakın ki, onu bir kuleye hapisken bile bulan yakışıklı prensle olan büyük aşkını anlatıyor. Kötü cadının hak ettiği sona mahkûm olması da içimize su serpiyor. (Belirtmeden geçemeyeceğim; Kenter Tiyatrosu bünyesindeki Kent Oyuncuları Çocuk Oyunları Birimi, Rapunzel’i feminist bir yorumla sahneledi. Kötü cadı, bu yorumda ormanın derinliklerinde doğayla barışık yaşayan bilge bir kadındı. Onu cadı yapan şey, kadın olduğu için adaletsizliğe ve yalnızlığa mahkûm edilmesiydi.)

HARİKA SİLUET RESİMLER
Bu klasik masal, Sarah Gibb’in çizimleriyle adeta yeniden yazılmış! Orman, kulenin içi, cadıyla Rapunzel’in ve daha sonra cadıyla prensin mücadelesi, son derece zengin efektlerle yansıtılmış. Işık ve gölge kullanımı sayesinde masaldaki tüm devinimi hissedebiliyorsunuz. Daha da ilginci, cadıyı hep bir gölge olarak, karanlıkta görüyorsunuz. Esasında bu onu daha da korkutucu yapıyor; tüm karanlığına rağmen, yüzünün detaylarını ve hatta öfkesini görebiliyorsunuz. Rapunzel’e gelince… Nihayet kuleden kaçmayı düşünüyor! Fakat ne yazık, yine sefalet ve gözyaşı içinde göründüğü sahneler de var. Yine de bu versiyonda kurtarılmaya muhtaç kız halini kırdığını, daha kararlı göründüğünü söylemek mümkün.

EL YAZISI ÖĞRENİYORUM
Bir diğer klasik masal da “Bremen Mızıkacıları”. Yayınevinin “El Yazısı Öğreniyorum” serisinden çıkan kitap, Neşeli Çalgıcılar adıyla yayımlandı. Alkan İnal’ın uyarlayıp Zeynep Özatalay’ın resimlediği masal, bir fabl. Yaşlandığı için kapı dışarı edilmiş bir eşek, bir köpek, bir kedi ve horozun birlikte müzik yapmak hayaliyle Bremen’e doğru yaptıkları yolculuğu anlatan masal, birbirinin üzerine çıkmış bu dört hayvanın temsili resmiyle de hatırlanır. Eşeğin üzerinde köpek, onun üzerinde kedi, onun da üzerinde horoz. Masaldaki haydutları korkutan bu garip figür, çocuklar için elbette çok eğlenceli bir fikir. Yaşlandıkları için artık iş göremeyen, iş göremediği için de kapı dışarı edilen hayvanlar meselesi biraz can sıkıcı olsa da “Masal bu ya…” deyip, az sonra birlikteliklerinden güç ve neşe bulacak olan küçük dostlarımıza bakıyoruz. Yolculukları bir hayal kırıklığıyla başlıyor ama yepyeni bir hayat ümidiyle devam ediyor. Bu masalda “ilginç” olan şu ki, insanlar kötü! Hayvanları terk eden bencil bireyler ya da başkalarının evlerini soyan haydutlar olarak çıkıyor insanlar karşımıza. Fakat hayvanlar nazik ve anlayışlılar!

Çocuklar, bu “iyi” ve “kötü” meselesine yetişkinlerden daha çok kafa yoruyor belki de… Rapunzel’in cadısı neden hep kötülük yapmak zorunda ki? Ya da kedisi sürekli uyuyor diye bir adam onu neden kovmak zorunda? Küçücük masallar ama zor sorular bunlar. Hazırsanız, iyi okumalar.