Yeşil kabuklu küçük oğlan…

Yeşil kabuklu küçük oğlan…

Sema ASLAN

Macera yaşamaya bayılan kaplumbağa Franklin’den iki yeni macera daha: Franklin ve Kayıp Kitap ile Franklin ve Göldeki Hayalet. Titiz, çalışkan, sevgi dolu bir kaplumbağa olan yeşil kabuklu küçük dostumuz çocuklara hem güzel bir özdeşlik kurma imkânı sunuyor hem de okumayla tanışma…

Beyaz Balina Yayınları’nın “Yaşasın Büyüyorum” serisinden çıkan Franklin ve Kayıp Kitap ile Franklin ve Göldeki Hayalet isimli kitaplar, okul öncesi dönemindeki çocukların ve doğal olarak onların ebeveynlerinin ilgi alanına giriyor. Sharon Jennings’in öykülediği kitaplar, senaryosu Brian Lasenby tarafından yazılmış ve 90’ların ikinci yarısında televizyon kanallarında yayınlanmış olan aynı isimli çizgi filmlerden uyarlanmış. Franklin serisinin 5-7 yaş grubundaki çocukların okumayı öğrenmelerinde etkili olduğu vurgulanıyor. Franklin’i biraz daha yakından tanıyıp, kitaplara okuma-yazma eğitimi açısından da bakabiliriz.

İYİ ÇOCUK FRANKLİN
Franklin annesi, babası ve söz konusu kitaplarda kendisinden söz edilmese de çizgi filmlerinden bildiğimiz üzere kız kardeşi Harriet ile birlikte yaşayan bir kaplumbağa. Küçük ayı, tavşan, kunduz ve başka pek çok arkadaşı var.

Franklin ve Göldeki Hayalet, gölde bir hayalet olduğuna inanan Franklin’in onu görmek ve varlığını başkalarına da kanıtlamak tutkusunu anlatıyor. Franklin ve Kayıp Kitap ise kütüphaneden ödünç alınan ve küçük kaplumbağanın tüm dikkatine rağmen başına olmadık işler gelen bir kitabın hikâyesi… Franklin iyi bir çocuk; titiz, çalışkan, sevgi dolu ve nazik. Hikâyelerin dili de bu üsluba uygun zaten; çok büyük bir gizem ya da müthiş heyecan yaratacak bir keşif vaat etmiyor, sakin sakin ve adım adım ilerleyerek 5 yaşlarındaki bir çocuğun olaylar arasında mantıklı ilişkiler kurmasına ön ayak oluyor, çocukların bu küçük kaplumbağa ile
özdeşlik kurmalarına imkân tanıyor. Belli ki Franklin de okul öncesi çağda. Ayakkabılarının bağcıklarını bağlamayı ve ikişer ikişer saymayı öğrenmiş. Kütüphanedeki öykü saatini hiçbir zaman kaçırmıyor.

KENDİNİ SEVDİREN KİTAPLAR
Okurun kitaptaki kahramanla özdeşlik kurabilmesi, okurla metin arasındaki ilişkiyi hareketli tutar; her yaştan okur için bu özdeşlik duygusu beklenen, aranan bir duygudur. Bir şekilde içinde kendimizi bulamadığımız bir hikâyeye pek de inanmayız. Dolayısıyla sırtındaki koca kabuğa ve yemyeşil rengine rağmen, çocuklar
Franklin ile kolayca özdeşleşebilecek; sosyal çevresi, günlük yaşamı ve o yaşamın rutinleri, daha da önemlisi onun da büyümekte oluşu da bu özdeşliği sağlayacak unsurlar. Bu bağlamın iki olumlu sonucu olabilir. İlki, çocuk okurun, hikâyenin de öngördüğü mantıksal çıkarımlara daha kolay varabilmesi. İkinci olası sonuç, yayınevinin öngördüğü ve/veya vaat ettiği, okumayı öğrenmeye vesile olması.

Okul öncesinde okuma-yazma eğitiminin verilmesi konusunda eğitimciler ve pedagoglar farklı düşünüyor; kimi buna karşı, kimi destekçi – naçizane, bence bir mahsuru yok. Hoş, bir uzmanlığım da yok ancak anne olarak bunu deneyimledim; okumayı öğrenmek ya da öğretmek çok eğlenceli olabiliyor. Franklin serisi, bol resimli ve büyük boy tasarımı, kullandığı punto ve yazı karakteri ve ara ara tekrarlayan kelimeleriyle çocukların dikkatini çekecek nitelikte.

Çocuklar özellikle ritimden etkileniyor aslında. Kelimelerin tekrarı, benzer seslerin birbirini takip etmesi, hikâyelerin içinde tekerlemelerin ya da şiirimsi parçaların bulunması, hatta bazen uyduruk, tamamen saçma sözcüklerin ortaya çıkıvermesi ilgi ve merakı ayakta tutuyor, hikâyenin uzun süre gündemde ve hatırda kalmasını sağlıyor. Dolayısıyla, siz ona okumadığınız zamanlarda da o kitap çocuğunuzun önünde oluyor, resimlerine bakıyor, hikâyeyi yeniden okuyor, belki de yeniden kurguluyor. Ama bir şekilde, o hikâyeyle, o kitapla bir şey yapıyor. Sesli kitaplar da bu anlamda çok önemli. Tabii esas olan, bu yaş grubundaki çocuğun şakır şakır okumasını ummak değil de bir başlangıç yapmasını sağlamak. Ya da belki sadece ona Franklin’in maceralarını okuyup kitabı erişebileceği bir yere bırakmak, sonunda isterse alıp okuyacak zaten. Ama gerçek, ama uyduruk…