Kalbinizin kabuk bağlamasına izin vermeyin…

Kendi halinde, içine kapalı bir kız olan ve ergenliğe yeni adım atan Mira’nın hayatındaki ilkleri,
karşısına çıkan yenilikleri ve acı da olsa kaçınılmaz olduğunu gördüğü kayıpları hayatın bir
parçası olarak kabul edişinin hikâyesi Enginar Kalpler.

Şadiye NARİN

Enginar Kalpler, 1966 doğumlu, Hint asıllı İngiliz yazar Sita Brahmachari’nin ilk kitabı. Kitap 2011 yılı Waterstone Çocuk Kitapları Ödülü’ne layık görülmüş, bu yıl Redbridge Kitap Ödülü’nü almış ve pek çok ödüle de aday gösterilmiş. Sayfaları arasında kimi zaman gülümseyerek kimi zaman hüzünlenerek dolaştığımız bu roman, on iki yaşındaki Mira’nın yaklaşık bir ay boyunca yazdığı
günlüklerinden oluşuyor. Okullarında açılan edebiyat kulübünde ders veren Pat Print’in verdiği ödevi yerine getirmek için tutmaya başladığı bu günlük, ergenliğe adım attığı dönemde Mira’nın sırdaşı oluyor. En yakın arkadaşına bile anlatamadığı şeyleri bu günlükle paylaşan Mira’nın günlüğünün sonunda durup geriye baktığımızda, bir ayda hayatında ne çok şeyin değiştiğini görebiliyoruz.

On iki yaşıyla birlikte bir yandan okuldaki edebiyat kulübünde yaratıcı yazarlık derslerine katılırken, bir yandan da ilk aşkın heyecanı içinde bu yeni duyguyla başa çıkabilmenin yollarını arar Mira. Genç kızlığa adım atarken bunları yaşar ve günlüğüne yazarken, bir yandan da kendisinin ve bütün ailesinin büyük sevgi beslediği büyükannesinin yakalandığı kanser hastalığının pençesinde her geçen gün ölüme biraz daha yaklaşmasına ve bu acı olayın tüm aileyi nasıl etkilediğine de tanık olur. Mira’nın büyükannesinin alışıldık büyükannelere pek benzediği söylenemez. Eski bir hippi olan ve ölümcül hastalığına rağmen yaşama sevincini kaybetmeyen, hastalığı ilerleyip ölümün yaklaştığı günlerde bile yaşamla arasındaki o güçlü bağı Mira’yla paylaşmaya çalışan biridir o.

Ölmeden önce, hayatı boyunca bileğinden çıkarmadığı, enginar çiçeği biçimindeki bileziğini Mira’ya hediye ederken de torununa çok önemli bir hayat dersi verir: İnsanlar yıllar içinde büyüdükçe kalplerinin etrafına sert kabuklar örer, enginarın yaprakları gibi katmanlar oluştururlar. Her acı deneyim yeni bir katman oluşturur kalplerinin etrafında.

ACILARLA BAŞA ÇIKMAK
Kendi halinde, içine kapalı bir kız olan ve ergenliğe yeni adım atan Mira’nın hayatındaki ilkleri, karşısına çıkan yenilikleri ve acı da olsa kaçınılmaz olduğu zamanla öğrenilen kayıpları hayatın bir parçası olarak kabul edişinin hikâyesi olarak tanımlamak mümkün Enginar Kalpler’i. Mira, günlük tuttuğu dönemde, çevresindeki insanların da buna benzer deneyimleri olduğunu fark eder ve o insanların da desteğiyle, yaşadığı büyük acının üstesinden gelmeye çabalar. Katıldığı edebiyat kulübünde ders veren Pat Print ve büyükannesinin yardımıyla, gittikçe zorlaşan hayata başka gözlerle
bakmayı öğrenir ve yaşadığı acıların, enginar yaprakları gibi kalbinin etrafında, içine ulaşılmasını zorlaştıran katmanlar halini almasına izin vermeden ruhunu özgür kılmayı başarır.

Enginar Kalpler tam anlamıyla bir ilk gençlik romanı. Son zamanlarda edebiyat dünyasında örneklerine daha çok rastladığımız bu türün en güzel örneklerinden biri. Ele aldığı konular itibariyle gençlere yol gösterici olabilecek nitelikte. Karakter kurgusu çok itinalı yapılmış, en ince ayrıntısı düşünülmüş ve ergenlik halleri içinde bir genç kızın dünyaya bakışını çok güzel yansıtan bir roman.

On iki yaşındaki Mira’nın ağzından yazılmış günlük formundaki bu romanın, gençleri günlük tutmaya özendireceğini de düşünebiliriz. Mira’ nın günlük tutmaya başlaması, onun kendisini daha iyi tanımasını sağladığı gibi, kendi dışına çıkmasında ve başkalarının hayatlarına ilgi duymasında da etkili oluyor. Bir anlamda günlüğü Mira’ya yoldaşlık ediyor. Dünyayı ve kendisini yazarak tanıması, kendisindeki değişiklikleri izleyebilmesinin imkânını sunuyor. Değindiğim gibi, büyükannesinin kaybı gibi, o yaşlarda insanların başlarına gelebilecek derin bir acıyla baş etmesinde de günlüğün büyük yardımı oluyor. Bütün bunlar yazma eyleminin, yetişmekte olanlar için ne kadar önemli olabileceğini de gösteriyor.

ZORLU İŞ BÜYÜMEK
Daha önce bilmedikleri, tanımadıkları yetişkinlerin dünyasına, ilk aşkın baş etmesi zor ve tatlı heyecanının yanı sıra, kimi zaman da Mira’nın başına geldiği gibi, sevdiklerinin kaybı ya da benzeri derin acılarla girer yetişme çağındaki gençler. Her iki durumda da iyi kötü bildikleri çocukluk dünyaları altüst olur. Zaten zorlu bir dönem olan bu yaşlardakiler için Mira’nın hikâyesi hem tanıdık gelecektir, hem de bir anlamda rehber olacaktır. Bu anlamda gözden kaçırılmaması gereken bir kitap Enginar Kalpler.