Karnabaharlar ve koyunlar!
Simla SUNAY
Usta yazar Italo Calvino Afacan Resimler’de, hayallerin ifadesi olan sanatın çocukları nasıl birbirine yakınlaştırabildiğini çok naif bir öyküyle anlatıyor. Andersen ödüllü İtalyan çizer Giulia Orecchia ise nefis resimleriyle bizi öykünün içine çekmeyi başarıyor.
Çocukların en büyük şansıdır; henüz yetenekleri keşfedilip etiketlenmemiştir. Çocuk her şeye (beklenmedik şeylere) ilgi duyar. Her çocuk resim yapmayı sever sözgelimi. Ve de her çizdiği güzeldir aslında. Büyükler iştahla yetenek avlamaya çalışsa da o elindeki her işten keyif alır. Son yıllarda pedagojik uygulamalarda “resim” çocuğu anlama dili olarak etkin kullanılıyor. Çocuklar, resmin simgeler dünyası içinde, diğer sanatlara oranla kendilerini ifade etme kolaylığı buluyorlar. Bazı şeyleri söylemeden söylemiş oluyorlar.
MUTLUYSAM EĞER…
Afacan Resimler, Lodolinda adındaki, resim yapmayı çok seven küçük bir kızın fırça ve kâğıtla duygu dünyasını nasıl yansıttığına şahit ediyor bizi. Lodolinda, neşesi yerindeyse eğer, sarı-kırmızı lalelerin üstüne renkli kelebekler konduruyor mesela. Ama kızgın oldu mu, mor yarasalar, yeşil timsahlar yapıyor. Hele ki ağlamaklıysa salkımsöğütler çiziyor. Kızgınken korsan gemisi, kendini iyi hissettiğinde ise karnabaharların arasında otlayan paten giymiş koyunlar resmediyor. Yazar İtalo Calvino olunca, çocuk olmayı unutmamışçasına komik benzerliklerle döşeli köprülerden afacanca geçen bir metin okuyoruz. Evet, karnabaharla koyunlar benzerdir.
Resim yapmayı seven çocuklar bir resmin başından kalkmadan uzun zaman geçirebilirler. Böyle çocuklara kâğıt kalem verdiğinizde ona dünyayı vermiş olursunuz ve başka bir şeye gerek yoktur. Bizim Lodolinda da, Federiko gelene değin, kendi eliyle yaptığı resimlerin içinde hayallere dalmıştı! Federiko, Lodolinda’nın arkadaşı değil, anne babaları arkadaş. Lodolinda, Federiko’dan pek hoşlanmadı! Üstelik Federiko ile evde yalnız kaldılar. Anne babalar birlikte bir yere gidecek belli ki. Şu erkekler ne gereksiz varlıklar. Lodolinda öyle düşünüyor olmalı, ilk anlarda bir türlü uyum sağlayamıyorlar. Federiko da kızlardan pek haz etmiyor anlaşılan. Öyle bir dönemdeler. Dünya ikiye ayrılmış gibi onlar için. Böylesi bir okuma yaptığım için şaşırsam da, Calvino hiçbir ortak noktada buluşamayan bir kız ile bir erkek çocuğu tesadüf eseri bir araya getirmiş olamaz.
İş ki resme başladıklarında her şey değişiyor!
Karşılıklı restleşerek bir oyun bile keşfediyorlar. Biri bir şey çiziyor, sonra öteki, derken diğeri; ve hikâyeler çatışmaya başlıyor. Çatışıyor önce ama sonra beraber akıyor. Hikâyeler evcilleşiyor. Kesişiyor. Olay olay üstüne biniyor; boğalar, aslanlar, yılanlar, Kızılderili adam, bir kovboy kâğıtların üstünde uçuşuyor. Çizdikleri her şeyi yaşıyorlar. Çizdikleri her şey gerçek… Epey heyecanlı ve eğlenceli zamanın sonunda anne babalar eve dönünce şaşırıyor. Ne akıllı çocuklar bunlar böyle, güzel güzel resim yapıyorlar! Oysa macera henüz bitmedi, kâğıtlar kıpır kıpır. Lodolinda’nın bir şey çizmesi ve Federiko’nun da başka bir şey çizmesi gerekecek. Helikopter, paraşüt, kedi, köpek…
Afacan Resimler’in Andersen ödüllü İtalyan çizeri Giulia Orecchia, öykünün akışını pek güzel aksettirmiş. Turkuazlar, turuncular ve naif figürler çocuk elinden çıkma hissi uyandırıyor. Bu kitabı okuyup da Filiz Özdem’i anmamak olmaz. Son yılların en çalışkan yazar, çevirmen ve editörü Özdem, çocuk edebiyatına büyük katkı sağlıyor. İtalo Calvino’nun diğer çocuk kitaplarını da dilimize kazandıran Özdem sıcak ve anlaşılır Türkçesi ile övgüye değer.
