İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Pençelerinizi sivri tutun!

Pençelerinizi sivri tutun!

Ezel Dağlar ERGÜDEN

Tarihöncesinde 160 milyon yıl sürmüş bir krallığın büyüleyici sakinleri: dinozorlar. Bilgi Hazinesi – Dinozorlar adlı kitap, dünyamızda yaşamış canlıları jeolojik dönemlere göre tanıtıyor. T-Rex adlı kitabın ise bir de bonusu var: Gerçeğine uygun bir dinozor maketi.

230 milyon yıl önce bu dünyada kimler yaşıyordu, biliyor musunuz? Komşunun kör ve sağır köpeği değil, hayır, hiç sevmediğiniz fen hocası da değil. Bir ipucu vereyim; bugünlerde onları “çırılçıplak” müzelerde görüyoruz. Antik Yunan tanrıları da değiller ama. Bu dediklerimin kocaman, upuzun dişleri ve sivri pençeleri var. Bunlar, 160 milyon yıl sürmüş bir krallığın hükümdarları. Evet, onlar dinozorlar (ilk dersimiz, adları “dinazor” değil, “dinozor” diye yazılır). Bu ay, çok heyecan verici iki tane dinozor kitabımız var.

İlki, 1001 Çiçek Yayınları’ndan çıkmış Bilgi Hazinesi – Dinozorlar. Bu resimli ve ince kitap, dinozorları dönem dönem ele almış. Kitap 300 milyon yıl önceki Karbonifiber Dönemi’nden başlıyor; bu dönemde daha dinozorlar bile yok, sadece devasa kırkayaklar ve kömür bataklıkları var. Sonra amfibilere, sürüngenlere ve Jura Dönemi’nde ortaya çıkan kuş-dinozorlara merhaba diyoruz. Bunların bilimsel adı Pterosaurus; o zamanlar sıcak ve batak olan dünyamızda, içi boş kemikleriyle dolaşıyorlar. Çeşit çeşit boyuttalar. Yine Jura Dönemi’nde, gelmiş geçmiş en büyük yaratık olan uzun-boyun Diplodocus da ortaya çıkıyor. Sırtında kemik plakalar olan Stegosaurus ve tavuk büyüklüğündeki etoburlar da ona arkadaşlık ediyorlar (bu kısmı ben  uydurdum tahmin edebileceğiniz gibi). Tabii otoburları da unutmamak lazım.

Bütün hayvanlara gereken önemi verdikten sonra dinozor anatomisine geçiyor kitap. Haydi, size ilginç bir bilgi vereyim; dinozorların midesinde yuttukları taşları bulunduran özel bir kese varmış. Adı ne mi? Neyse, siz kendiniz öğrenin bunu da. Sonra dinozorların dönemdaşlarına geçiyor kitap. Mesela deniz canlıları, bunlar her ne kadar dinozorları andırsalar da ayrı bir tür. Arkeolojik süreci anlatan, “Dinozorları Keşfetmek” adlı bölümle de kapanışı yapıyor bu kitap.

EN ÜNLÜ DİNOZOR

Peki, şimdi size bir soru sorayım: En ünlü dinozor hangisidir? Elbette ki devasa dişleri, bir buçuk metre uzunluğundaki kafatası, toplamda 12 metre boyu ile T-Rex. İkinci kitabımız sadece bu ünlü yaratıkla ilgili. Ama bu kitabın bir de sürprizi var: 92 parçadan oluşan dev bir T-Rex maketi. Her sayfasında T-Rex ile ilgili ayrı bir bilgi verirken aşağıda da maketin o kısmını nasıl oluşturacağınızı gösteriyor. Örneğin, 7 ton olan T-Rex’i ayakta tutabilen doksan santimlik ayaklardan bahsederken, sayfanın alt kısmında da ayakları nasıl birleştireceğinizi detaylı biçimde anlatıyor. Sonra da bu arkadaşın 230 kg eti bir defada ısırıp depolayabilen midesinden, 180 kg çeken kollarından, iki gözünün de aynı anda aynı şeyi görebildiği kafatasından (bu durum aslan, şahin gibi avcılara özgüymüş) bahsederken, birdenbire karşınızda oturan, tamamlanmış T-Rex’e bakarken buluyorsunuz kendinizi. Normal boyutunun kırkta biri kadar, yani seksen beş santim boyutundaki maket, gayet detaylı ve gerçeğe uygun gözüküyor. Bu arada size dinozorların şahı olan T-Rex’le ilgili bilgiler verme fırsatını da kaçırmıyor kitap. Maketi yapmış biri olarak söyleyeyim, kitaptaki yönergeye uyduğunuz sürece hiç de zor değil yapması.

İki kitap da dinozorları farklı açılardan irdeleyerek birlikte kapsamlı bir kaynak oluşturuyor. Ayrıca dünyanın hızla (çok yavaş da denebilir) değişimine ve üstündeki canlıların nasıl müthiş şekilde evrim geçirdiklerine de tanık oluyoruz farkında olmadan. Dinozorlar her yaştan insanı büyüleyen varlıklar (aslında yakından bakınca dünyadaki her canlı öyle ya). Eğer onları siz de merak ediyorsanız, alın okuyun. Hem maketi de var, yapıp sergilersiniz odanızda. Herkese bol kükremeli, kaçmalı kovalamacalı günler. Pençelerinizi sivri tutun!

Bilgi Hazinesi – Dinozorlar Julia Bruce Resimleyen: Peter Scott Çeviren: Ömür Özyurt 1001 Çiçek Kitaplar, 32 sayfa
Bilgi Hazinesi – Dinozorlar Julia Bruce Resimleyen: Peter Scott Çeviren: Ömür Özyurt 1001 Çiçek Kitaplar, 32 sayfa
Dev Maket Kitabı – T-Rex Kolektif Çeviren: Melike Hendek Pearson Yayınları, 32 sayfa
Dev Maket Kitabı – T-Rex Kolektif Çeviren: Melike Hendek Pearson Yayınları, 32 sayfa

 

 

Show More