Biricik May Amelia, 20. yüzyılın başında yedi erkek kardeşiyle birlikte büyüyen bir kızın “hanımefendilikten alabildiğine uzak” geçirdiği çocukluğunu, hayatın sorumluluğunun tam anlamıyla paylaşıldığı bir “doğal yaşam” içinde bireyselliğe gösterilen saygıyı anlatıyor.
Ezel Dağlar ERGÜDEN
1900’lerin başında ,Washington’da yaşayan bir kız çocuğu olmak nasıldır biliyor musunuz? Şahsen ben bilmiyorum. Peki ya sekiz çocuklu bir ailenin tek kız çocuğu olmak? Hatta ve hatta yaşadığın yerdeki tek kız çocuğu olmak? İşte bunlar hakkında bir fikrimiz olabilir. Biricik May Amelia’nın yazarı Jennifer L. Holm sayesinde…
SEKİZ ÇOCUK, BİR DE KÖPEK
May Amelia, 1899 yılında Washington’da, Nasel Nehri civarında bir yerleşim bölgesinde yaşıyor. Bölgede genellikle May Amelia gibi Finliler var. Biraz daha ileride ise Amerikan yerlileri Çinuklar yaşıyor. May Amelia, hamile annesi, babası, on üç ila on sekiz yaşındaki yedi ağabeyiyle yaşıyor. Kendiyse on iki yaşında. Bir de köpekleri Bosie var tabii. Hâliyle, May Amelia’nın o dönemde kız çocuklarının nasıl yaşadığına dair bir fikri yok. Çünkü o da ağabeyleri gibi yaşıyor, maceralara atılıyor, keşifler yapıyor, arada sırada da başını belaya sokuyor. Hatta kitabın ilk bölümünde ağabeylerinin de gittiği tomruk kampına tek başına gittiği için azar işitiyor. May Amelia bunu babasının onu hiç sevmediğine yoruyor ve Bebek Adası adını verdikleri, nehrin ortasındaki küçük bir adaya saklanıyor. En sevdiği ağabeyi Wilbert gelip onu ikna etmese orada kalacak. Eve gidince, on üçüncü yaş gününü kutlamak için akrabalarının toplanmış olduğunu görüyor. Fannie halası May Amelia’ya o âna kadar gördüğü en güzel oyuncak bebeği getirmiş. Kardeşleri ise bez bebeği Susannah için bir korsan gemisi yapmışlar. Çocukların teyzesi Alice, ikizlerden Astoria’ya gelip evinin çatısını tamir etmelerini rica ediyor. Anneleri buna onay veriyor, hatta Wilbert ve May Amelia’yı da alışveriş yapmaları için Alice teyze ile yolluyor. Böylece May Amelia hayatında ilk defa şehir hayatına tanık oluyor. Alice teyzenin kıyafetleri, evinde pişen yemekler… Hepsi ona o kadar güzel ve yabancı geliyor ki!
May Amelia eve döndükten bir süre sonra Büyükanne Patience onlarla kalmaya geliyor. Büyükanne çocuklardan hoşlanmıyor, çocuklar da ondan. Hamile olan anneleri bir de büyükanne Patience’ı memnun etmekle uğraşmak zorunda kalıyor ki bu hiç de kolay bir iş değil. Büyükanne her şeyin kendi istediği gibi olması için herkesi uğraştırıyor, çocuklarla tartışıyor. Hatta sinirlenince onlara bastonuyla vuruyor. Özellikle de May Amelia’dan hoşlanmıyor. Onu gerçek bir hanımefendi olmadığı, evdeki işlere yardım etmediği için sürekli eleştiriyor. Her ne kadar ev halkı gerçeğin bunun tam tersi olduğunu bilse de büyükanne geleneksel bir aile yapısı içinde yaşlıların gördüğü saygıdan dolayı “dokunulmaz” bir konuma sahip… Dengeler zorlanıyor. May Amelia ev işlerine fazlasıyla yardımcı oluyor ayrıca. Hatta bir noktadan sonra annelik yapmaya bile başlıyor. Evet, tahmin ettiğiniz gibi annesi doğum yaptı. Peki, yeni doğan bebeğin cinsiyeti ne sizce? Aynen; o Nasel’da doğan ikinci kız çocuk. Adı da Amy. Annesi Amy’yi doğurduktan sonra hastalanıp ateşleniyor, bu yüzden Alice teyze de onlarla kalmaya geliyor. Ama Alice teyze anneyle ilgilenme işini üstlenince küçük Amy’nin bakımı tamamen May’e kalıyor. May kardeşine neredeyse annelik yapıyor. Gelişim kaydını tutuyor, onu besliyor, hastalandığında bütün gece başında bekliyor. Ama işler hiçbir zaman umduğumuz gibi gitmez. Büyükanne Patience’ın varlığı da işlerin ters
gitmesinde rol oynuyor. Biricik May Amelia, küçük bir kızın gözünden 19. yüzyıl Amerika’sındaki günlük hayatı, dertleri, zorlukları ve sevinçleri anlatıyor. Kitap, yazdığım kadarıyla sınırlı kalmıyor, hatta daha sonrasında May Amelia’nın ruhsal durumuna ve duygularına odaklanıyor. Dönemi içinde “kız” olmanın kaderine meydan okuyan bir çocuğun maceralarına olduğu kadar hayatın her yönüne de dokunuyor. Üstelik çok gerçekçi. Gerçi bunun da bir nedeni var. Yazar kitabı büyük halasının günlüklerini temel alarak yazmış. Böylece roman hem hoş bir okuma deneyimi yaşatıyor, hem de o dönem hakkında bir fikir veriyor. May Amelia’nın dünyasına dalarsanız kolay kolay çıkamayacaksınız ve bir zamanlar işlerin bugünkünden ne kadar farklı ya da aynı olduğunu göreceksiniz.
