Hepimizin ezgisi

Müziği, futbol oynamaktan çok seven bir çocuk Oğuz. Ama onu ilginç kılan bu değil elbette. Peki, kedisi Kekik ve çello Çilli ile konuşabildiğini söylesek size…

Müslime KARABATAK

Ahmet Önel’in 10-12 yaş arası çocuklar için yazdığı Ezgimizi Kim Çaldı? kitabında biz başkahraman Oğuz’u tanımaya çalışırken, oradan bir ses biz okuyuculara sesleniyor. Fark ediyoruz ki Oğuz’un uyanışını, attığı çığlığı bir anlatıcı aktarıyor bize. “Evet, onunla ilgili öğrenmeniz gereken ilk özellik bu.” cümlesiyle sadece Oğuz’la ilgili olan bir şeyi değil, öykünün anlatısıyla ilgili de bir şeyler öğreniyoruz. Böylece salt Oğuz’un yaşadıklarının hikâyesi olmaktan çıkıyor bu kitap, o yaşarken, anlatıcı da bizi alıp sokuveriyor hikâyenin içine. Sadece yaşanan olayları değil, kurulan hayalleri, akıldan geçen cümleleri, mırıldanan şarkıları da kitabın ta içinden görmemize, duymamıza, hatta eşlik etmemize olanak sağlıyor anlatıcı. Sanki bize seslenen bu sesi tanıyor, bizle kurduğu samimiyetle okuyoruz kitabın devamını. Belki içindeki ezgi hiç bitmeyen küçük Oğuz ile Oğuz Atay’a selam durmuştur Ahmet Önel; belki o da “Demiryolu Hikâyecileri”ndendir kim bilir…
Anlatıcıyı biz de yineleyelim; “Sanırım alışmanız gereken bir şey var. Evet, bizim öykümüzde her şey konuşuyor sevgili okur.” Susan insanların gözleri konuşuyor, kedi konuşuyor, çello konuşuyor, karşılıklı konuşurken bile insanlar içlerinden konuşuyorlar ya da kendi kendilerine konuşuyorlar… Buna bir Oğuz, bir anlatıcı, bir de biz inanıyoruz. Ne yazık ki annesi ve babası hayvanların ve eşyaların sadece kitaplarda konuşabileceklerini iddia ediyorlar, kendilerinin zaten bir hikâyede olduklarını unutarak… Yeri gelmişken, ben en çok Kekik’in konuşmalarını sevdim galiba bu hikâyede. Aman ha karıştırmayalım, anlatıcı bizi başta uyarmıştı ya, Kekik, yemeklerde kullandığımız değil, kedi olanından Kekik. “Çok iyi makara yakalar, ağaca çıkar, kuyruğuyla elektrik süpürgesini bile devirir.” Bir de o farkında değil belki ama insanlar onun şaşkın hallerine bayılır. Evlerine emanet bırakılan koca kutuyu açtırmak için Oğuz’u bir ikna edişi var ki okurken pek bir sevimli gelecek. Kekik, kedi cesaretiyle “Sorumluluğu ben alıyorum”, diyor fakat yoksa bu Oğuz’un ‘ben yapmadım kedi yaptı’ deyişi mi bir başka biçimde?
Neyse, biz konuşmaya dönelim. Konuşmanın ya da konuşmamanın yeri çok büyük bu hikâyede. Gerçekten konuşan kişilerin dedikleri yerinden kaldırılamaz şeyler, konuşulmayanlar ya da hayali kurulanlar ise binlerce kez değiştirilir akılda. Oğuz da bunun biraz farkında herhalde.
Kendisinden başka kimseye sohbet ettiklerine inandıramadığı kedisi Kekik ve çello Çilli ile konuşmaya bayılıyor, Suskun Amca’nın konuşsa neler söyleyeceğini baştan sona merak ediyor; fakat Ayşe Abla’nın hikâyelerini dinlemeye pek niyetli görünmüyor. Burada tehlikeli olmayan küçük oyunlara başvuran Oğuz, iletişimin en önemli unsuru olduğu arkadaşlık konusunda biraz ikilemde kaldığını hissettiriyor bize.

Kedi Kekik ve çello Çilli ile arkadaşlıkları, Sedat ile olan arkadaşlığını ara ara bastırıyor. Bir an nedense, bir kolunda hayali, diğerinde gerçek arkadaşını alarak gezmesini istiyorum içimden. Oğuz benim hayalimi olmasa da kendi hayalini aktarıyor sonra bize. Çilli ile ezgisini çalarken arkadaşı Sedat’ı da katıyor hayalinin içine.
Baştan sona bir ezginin ritmiyle ilerleyen bu güzel kitabın bir kusuru var ne yazık ki. Okuyucularının çoğunlukla 10-12 yaş çocuklar olacağını düşünürsek, bu küçük okuyucuların kitaptaki kadın/erkek davranışları ve rolleri ile öğreneceği şeylere oldukça dikkat etmek gerekiyor. Kitapta bahsedilen ve resmedilen kadınlar ya çok konuşuyor ya da her an yemek yapıp evi düzenliyor. İlk sayfada yer alan “tüm çorap uzatan anneler” ile başlayan cümle başta sıcak gelse de pişirdiği her “muhteşem anne” yemeğiyle gözümden düşüyor Oğuz’un annesi. Keşke diyorum, keşke ona verilen görevleri bırakıp Oğuz’la başka ezgiler çalsa.