Farklı branşların işbirliğiyle çok renkli, çok eğlenceli bir okuma etkinliği!
Yazan: Suzan Geridönmez
Yaş grubu: 10+
Malzeme: Karton, şişe kapağı, mantar, kumaş parçası türü atık malzemeler, yapıştırıcı, makas, boya, karton kutu.
Hazırlık: Oyun haline getirilmesi planlanan kitap incelenir. Metinden türetilebilecek oyunun biçimi konusunda ön fikir oluşturulur. Metnin anlaşılması için sorular hazırlanır.
Amaç: Bir hikâyeyi anlamlı parçalara bölme, kurgudaki düğüm noktaları ve kahramanların geçtiği eşikleri fark etme. Okunan metni sanatsal yöntemlerle yeniden üretme.
Süre: 2×2 ders saati.
Uygulama:
Türkçe dersinde: Seçilen metin öğrenciler tarafından okunur. Öğretmen yönlendirici sorularla metin üzerinde bir tartışma başlatır. Metnin çeşitli yönleriyle yorumlanması ve sorgulanması sağlanır. Ardından sınıf okul kütüphanesinde toplanır ve burada ideal durumda bulunan çeşitli masa oyunları incelenir. Masa oyunlarının temel mantığı anlaşıldıktan sonra ortaya şu soru atılır: “Okuduğumuz metin ne tür bir masa oyununa dönüştürülebilir? Hikâyeden hareketle bir oyun tasarlamanız gerekse, ilk aklınıza gelen nedir?”
Buradan hareketle oyunun mantığı konusunda ortak bir karara varılır ya da Kızma Birader oyunun yapısı örnek alınabilir. Artık sıra metni oyun aşamalarına uygun bölümlere ayırmakta.
Öğrenciler düşüncelerini dile getirirken, öğretmen uygun önerileri yakalayarak tahtaya not eder. Sonucunda masalın aşamaları belirginleşmeye başlar.
Örnek olarak Kırmızı Başlıklı Kız masalını alalım.
Birinci aşama: Kırmızı Başlıklı Kız’ın annesi tarafından büyükanneye gitmesi için görevlendirilmesi. Sepetin hazırlanması. Annenin, kızını yolun tehlikeleri konusunda uyarması.
İkinci aşama: Kırmızı Başlıklı Kız’ın yolda yürürken çiçek dolu çimenleri fark edip çiçek toplamaya başlaması.
Üçüncü aşama: Kırmızı Başlıklı Kız’ın kurda rastlaması. Kurdun kurnazca kızın nereye gittiğini öğrenmesi.
Aşamalar gerektiği kadar çoğaltıldıktan sonra öğrenciler, masalın aşamaları kadar gruba bölünür. Her gruba birer kart dağıtılır. Kartın ön yüzüne masalın aşamasını yazmaları, arka yüzüne aşamaya uygun bir oyun istasyonunu tasarlamaları istenir.
Kartın ön ve arka yüzü için örnek: 1) Kırmızı Başlıklı Kız, annesinin sepet hazırlamasını bekler/Bir tur bekle. 2) Kırmızı Başlıklı Kız yolun ilerisindeki çiçekleri toplamak için koşmaya başlar/ İki kare ilerle. 3) Kurt, Kırmızı Başlıklı Kız’ı durdurur. Sorularla zaman kaybettirir/ İki kare geri git.
Masalın gelişimine uygun tasarlanan oyun istasyonları sesli okunur. Önerilen ufak tefek değişiklikler yapıldıktan sonra gruplara yeniden 6 kart dağıtılır. Bu kez kartların ön yüzüne metnin/oyunun aşamasını gösteren rakam, arka yüzüneyse istasyon yönergesi yazılır.
Plastik Sanatlar/Resim dersinde: Seçilen metne uyan, ilgi çekici bir oyun tablasının nasıl görünebileceği konuşulur. Belli bir fikirde anlaşan öğrenciler ilgi alanlarına göre üç gruba ayrılır.
Birinci grup oyun tablasını ve oyun kutusunu yapar. (Resim, kolaj gibi yöntemler izlenebilir.)
İkinci grup oyun taşlarını hazırlar. (Şişe kapakları, mantar, düğme ve artık kumaşla hikâyeye uygun figürler yapılabilir.)
Üçüncü grup oyunun kurallarını yazar. (Oyuncu sayısı: 4 / Yaş: 7-77 / Hazırlık: Oyun tablası açılır. İstasyon kartları rakamlar üstte oyun tablasının yanına dizilir. Her oyuncu bir oyun taşı seçer. / Kurallar: En yüksek zarı atan başlar. Sağdan sola sırasıyla oynanır. Yol boyunca atılan zar uyarınca ilerlenir. İstasyonlara birine ilgili rakamlı kart açılır, yönerge uygulanır. Hedefe ilk varan kazanır gibi…)
Öğretmen oyun tablasının üstüne kurşun kalemle yol güzergâhını çizer ve istasyonların yerlerini işaretler. Öğrenciler kartondan parke taşlarını keser. İstasyon sayısı kadar taş farklı renkle belirginleştirilir, üstüne rakam yazılır. Ardından tüm taşlar tablaya yapıştırılır.
Öğretmen tablayı maket bıçağıyla dört eşit parçaya keser. Parçalar arkadan koli bandıyla birbirine yapıştırılır (1 kesik açık bırakılmalı). Artık tabla kolaylıkla katlanıp kutuya kaldırılabilir.
Okul kütüphanesinde: Masa oyunu sınıfça kütüphaneye bağışlanır. Kütüphaneci oyunu ilgili kitapla birlikte sergiler. Öğrenciler oyunu ders aralarında kütüphanede oynayabilir.
