Ben de yapabilirim!

Sirk, bir çocuğun elinden çıkmışa benzeyen çizimleriyle insanı gülümseten bir kitap.

Yazan: Hazal Çamur

Sirkler neden sevilir? İmkânsız diye bir şeyin olmadığını gösterdikleri için mi? İnsan bedeninin nasıl da sınır tanımadığını sergilediği için mi? Ölüme meydan okuduğu için mi yoksa? Ya da vahşi hayvanları dize getirdiği için mi?
Ne yazık ki Chiara Carrer ile Antonio Ventura’nın ortak eseri Sirk, bu sorulardan hiçbirine bir cevap sunmuyor. Ama bize, iki kardeşin, pek çok çocuğun yaptığı gibi, gördüklerini taklit ederek ortaya koydukları küçük bir gösteriyi anlatıyor.
Ağırlıklı olarak pastel boya ve kâğıttan kesilen karakterler ile zaman zaman kuru boyanın kullanıldığı Sirk, Berta ve Pablo adlı iki kardeşin hikâyesini bizlerle buluşturuyor. Amcaları Maurizio onları sirke götürdüğünde gördüklerini, biz de okur olarak onlarla deneyimlemeye başlıyoruz. Fakat burada önemli bir nokta var. Başta size bu eserin resimlenmesinde kullanılan pastel, kuru boya ve kâğıttan kesilen karakterlerden bahsetmiştim ya işte tam da bu etmenler Sirk’i sanki Berta ile Pablo’nun görsel günlüğü hâline getirmiş. Eserde doğrudan böyle açıklama olmasa da herhangi bir çocuğun elinden çıkmışçasına hâkim çizgileri, kitabı kapattığınızda size böyle bir izlenim veriyor. Açıkçası bundan büyük ölçüde keyif aldım.
Pablo ile Berta, cambazların, palyaçoların ve sihirbazların bir çadır içine gizlenmiş büyülü dünyasından öyle etkileniyor ki evlerine gittiklerinde kendileri de bir sirk kurmaya karar veriyor. Kardeşler günlerce çalışarak, zor şeylere getirdikleri pratik çözümlerle gördüklerini (kimi zaman gülümseten biçimde de olsa) taklit etmeyi sürdürerek gerçekten de arkadaşlarına sunacak iki kişilik bir sirk hazırlıyorlar. Böylece hayal güçlerine ket vurulmamış genç zihinlerin az şeylerle neler yapabileceğini bizler de tekrar hatırlamış oluyoruz.
Sirk, bir çocuğun elinden çıkmışa benzeyen çizimleriyle insanı gülümseten bir kitap. Beni bu kitapta en çok korkutan şey hayvanların da sirkte kullanımı gösterilerek ortaya yanıltıcı bir güzellik çıkarılmasıydı. Çünkü hepimiz biliyoruz ki işin aslı böyle değil. Neyse ki bir aslan ile hayvan unsuru tek bir karede geçilmişti de özendirici bir etmen olarak karşımıza çıkmamıştı.
Nesin Yayınevinin güzel çevirisi ve editörlüğüyle basılan Sirk, aslında oldukça sıradan bir konuya sahip, ama sıradanın doğal güzelliğini taşıyan bir eser. Berta ve Pablo hem pek çok çocuğun özdeşlik kurabileceği hem de büyüklere kendi çocukluklarını hatırlatacak bir uğraşın içinde. Ama siz siz olun, ne kendiniz (hayvanların olduğu) sirklere gidin ne de çocukları götürün.