Kutup ayısı hakkında söylenmeyenler

Tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan türler arasında ilk sıralarda yer alan kutup ayısı, hakkında yazılanlar kadar yazılmayanlarla da anılacak.

Yazan: Gökçe Gökçeer

ODTÜ Yayıncılık, Jenni Desmond imzalı dikkat çekici bir seri yayımladı. İlk kitap Mavi Balina’dan sonra yayımlanan Kutup Ayısı, çocuklara bu türle ilgili geniş kapsamlı bilgiler vermek için güzel bir kaynak. Yakında, fillerle ilgili bir başka kitabın çıkacağı da müjdelenmiş. Kutup Ayısı’nın sayfaları arasında gezinirken, bu akıllı ve muazzam hayvanların hayata nasıl başladıklarını, avlanma şekillerini, yaşam koşullarını ve haklarında başka birçok bilgiyi öğrenmek mümkün. Çizimler ise müthiş! Maurice Sendak’ın eserleri üzerine çalışmalar yapan Jenni Desmond; suluboya, akrilik, kurşun kalem ve pastel kullanarak ortaya çıkarmış, okuru büyüleyici bir maceraya sürükleyen bu çizimlerini.
Soyu tükenen hayvanlar için özel olarak kaleme alınan bu seri, kıymetli bir çabanın ürünü. Ancak iklim değişikliği sebebiyle ciddi bir yaşam mücadelesine girişen kutup ayılarının yaşadıklarına değinilmemesi, bu konunun sadece yazarın notunda kısa bir bölüm olarak geçiştirilmesi, kitabın misyonu düşünüldüğünde kabul etmesi zor bir eksiklik. Anlamakta güçlük çektiğim bir bölüm de şu oldu: Kutup ayılarının genellikle 20-25 yıl yaşadıklarını, ancak hayvanat bahçelerinde zorlu hava koşulları ve beslenmek için çaba harcamadıklarından, burada ömürlerinin 40 yıla kadar uzadığını belirtmiş yazar. Bu, bir çocuk tarafından ‘’olumlu’’ anlaşılmaya müsait bir ifade. Yazar ve çizer Desmond, ömrünün neredeyse tamamını hayvanat bahçesinde geçiren ve sonunda delirerek hayatını kaybeden zavallı kutup ayısı Arturo’yu hiç duymamış olsa gerek. Çünkü duysaydı, hayvanat bahçelerinin tüm hayvanlar için olduğu kadar kutup ayıları için de esaret ve acı dolu alanlar olduğunu vurgulardı diye düşünüyorum. Dahası; böyle önemli bir çalışmaya soyunan Desmond’ın, esaret altındayken en fazla davranış bozukluğu gösteren türler arasında kutup ayılarının üst sıralarda yer aldığı bilgisini nasıl atlamış olabileceğini pek anlayamıyorum. Artık dünyada sayısız tür hayatta kalma şavaşı verirken, ansiklopedik bilgilerin yanında, güncel ve hayati önem taşıyan kritik bilgilendirmelere, doğru yönlendirmelere de ihtiyaç var. Üstelik en çok çocuklar için!