İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Ölümsüz Bir Serüven: Mitoloji

Mitoloji yaratır, yok eder, çatışır; aşk, nefret, ihanet, aradığınız tüm entrikalara sahiptir ve dahası Croft’un söylediği gibi sizi üç boyutun sıkışıklığından kurtarır. Mitolojiye daldığınızda uzayda süzülüyormuş gibi bir özgürlüğe kavuşursunuz…

Yazan: Olcay Mağden Ünal

Bugün izlediğimiz birçok filmi, ayakta alkışladığımız tiyatro eserlerini, soluk soluğa okuduğumuz kitapları; kısaca sanatın çoğu dalını mitolojiye borçluyuz desek, çok da abartmış sayılmayız. Joseph Campbell’ın Kahramanın Sonsuz Yolculuğu kitabında detaylarıyla incelediği gibi aslında gözümüze, kulağımıza ve kalbimize işleyen bütün hikâyelerin izlediği yol üç aşağı beş yukarı aynı ve bu yola ışık tutan da aslında mitolojinin kendisi.

Azra Erhat’ın “buram buram Anadolu kokan Homerosu” yanı başımızdayken mitolojiyle aramızdaki mesafeyi anlamak mümkün, ancak anlayış göstermek mümkün değil. Oysa mitoloji olmasaydı Asgard’la yedi yaşında ya var ya yokken tanışan Neil Gaiman’ı tanıyabilir miydik? Amerikan Tanrıları’nın muhteşem kurgusunu ağzımız hayretle açık okuyabilir miydik? Mordor’u avcumuzun içi gibi bilebilir miydik? Hogwarts’a giden trenin kaçıncı perondan kalktığını söyleyebilir miydik? Ülkemizde hâlâ mitolojinin öğretimi alanında çok büyük bir eksiklik var. Yine de işler eskisine göre biraz daha umut vadediyor. En azından hevesi olan kişiler daha fazla kaynağa ulaşabiliyor. Ancak bunun hevesten öteye geçmesi lazım, mitolojinin okul sıralarına sızması, küçük kulaklara fısıldanması gerek. Özellikle edebiyatımızın nitelik kazanması için bu şart, hayal gücümüzün beslenmesi, kurgu ve karakter zenginliği için şart. Diğerleri bir yana bir İskandinav mitolojisi hayranı olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki, küçük yaşta Loki’yle, devlerle, Ragnarök ile ya da demirci cücelerle tanışmış olsaydım bugün bambaşka bir bakış açısına sahip olurdum.

Malcolm Croft imzası taşıyan İşte Bunlar Hep Mitoloji bu açığı kapatmak için birebir bir kılavuz niteliğinde. Hemen başlangıcındaki karşılama yazısıyla meramını gayet iyi anlatıyor: “Dünyanın akıllara durgunluk veren mitolojilerini anlamak ve mitolojinin gerçekte ne olduğunu öğrenmek için geçmişe bir yolculuk yapıp insanlık tarihinin başlangıcına gitmeniz gerekir. Ama bu kadarı yetmez. Dünyanın yok oluşunu görmek için geleceğe de gitmeniz gerekir. Ama o bile yetmez. Aynı zamanda başka boyutlara, başka âlemlere gitmeniz ve kendi hayal gücünüzü derinliklerinde bir yolculuğa çıkmanız gerekir.” Çünkü mitoloji tam olarak budur. Yaratır, yok eder, çatışır; aşk, nefret, ihanet, aradığınız tüm entrikalara sahiptir ve dahası Croft’un söylediği gibi sizi üç boyutun sıkışıklığından kurtarır. Mitolojiye daldığınızda uzayda süzülüyormuş gibi bir özgürlüğe kavuşursunuz. Kitap, dünyanın farklı bölgelerindeki yaratılış hikâyelerinden mitlerdeki temel olay örgüsüne (ki burayı iyi okuyun, neden kendi mitinizi yazmayasınız), gelmiş geçmiş en heyecanlı mücadele desek herkesin hak vereceği Titanların savaşından çeşit çeşit mitolojik canavara, melezlere, büyüye, devlere, yaşayan ölülere, acımasızlıkları güzelliklerinin önüne geçen tanrıçalara, cennete, cehenneme ve kıyamete, mitolojiye dair pek çok detayı kısa kısa bilgiler ışığında okurla buluşturuyor. Bu bağlamda heyecan verici ve ufuk açıcı bir karşılaştırmalı mitolojiye giriş kitabı niteliğinde. Ebeveyn ile çocuğu aynı oranda etkileyip aynı ölçüde eğlendirecek türden bir eser. Bunu da içeriğinin yanı sıra keyifli çizimleri, renkli tasarımı ile genel akışı besleyen alıntıları, etimolojik açıklamaları, okuru düşünmeye ve hayal gücünün sınırlarını genişletmeye zorlayan soruları sayesinde başarıyor. Böylece iki jenerasyon arasında uzun soluklu bir araştırma serüveninin de kapısını aralıyor. O kapıdan geçip mitolojinin engin sularına açılmak da elbette okura kalıyor. Orada keşfedilecek uçsuz bucaksız bir dünya var. En sonunda herkes kendine bir favori belirleyecek ve elbette bu, Gaiman’ın dediği gibi olacak: “Favori yemek tarzına sahip olmak kadar zordur favori mitlere sahip olmak; bazı geceler Tayland yemeği, bazı geceler suşi, diğer geceler de büyümenize eşlik eden sadece ev yemeklerini istersiniz.”

Selen Ak’ın çevirisiyle okurlarıyla buluşan İşte Bunlar Hep Mitoloji sayesinde çocuklarımız mitolojiye artık bir adım daha yaklaşıyor; Malcolm Croft belki de içlerinden birinin kalbine dokunacak, belki de unutulmuş bir mit gerçek olacak. Sonuçta kitabın kapağında da dendiği gibi: “Dikkat! Fantastik Bilgiler İçerir!” Bu vesileyle, İyi Kitap’ın 30 Eylül Dünya Çeviri Günü’nün hemen ertesinde çıkacak ekim sayısında, çevirmenlerimizi de anmış olalım ve unutmayalım: Onlar çevirmezse, Dünya dönmez!

İşte Bunlar Hep Mitoloji
Malcolm Croft
Türkçeleştiren: Selen Ak
Domingo Yayınları,
112 sayfa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Show More