Çocuk edebiyatında “yola çıkış” noktalarımız

Kitabı okuduğumda, çocuk edebiyatına doğru “yola çıkış” noktalarımız geçti aklımdan. Bu alanda üretme heyecanımız. İlgi alanlarımız, edindiğimiz bilgiler, varış noktalarımız…

Yazan: Mehmet Erkurt

Eylem Erdem Uğurlu’nun yazdığı, Fırat Bingöl’ün resimlediği Yola Çıkmak’ı elime aldığımda, kapağını bir süre açamadığımı hatırlıyorum. Travmaya dair yoğun bir deneyimle, mücadeleyle, ifadeyle, cesaretle, sözle berkitilmiş bir bilgeliğin eşiğindeydim. Resimler ise sanatla iyileşmenin, iyileştirmenin ne olduğunu bilen, bu sağaltımı hayata geçirebilen bir sanatçının ürünüydü. Yaşadıkları ve yaptıkları üzerine düşünen, bilinçlerini vicdanla cümleye dökebilen iki isim, anlatının en zor türlerinden birinde, resimli öyküde bir araya gelmişti.

Kitaba adını veren “yola çıkmak”, en çok da kendine giden yolda yürümekti aslında. Kendinle ve yaşamla tanışmak. Atılan her adımla
kendi içinde de derinleşmek. Bazen yalnız hissetmek, ama tenhalığı da aramak. Yaşamak, yaşamaya devam etmek… Sadece çocuklukta değil,
yaşamın bütün evrelerinde karşılık bulan bir yolculuğu, birkaç cümleyle ve desenle özetlemek. Yoğun çaba gerektiren bir çalışma. Başarması en zor işlerden biri.

Okuduğumda, çocuk edebiyatına doğru “yola çıkış” noktalarımız geçti aklımdan. Bu alanda üretme heyecanımız. İlgi alanlarımız, edindiğimiz bilgiler, varış noktalarımız. “Doğrularımız” var, kuşkusuz, hakikati yakaladığımızı hissettiğimiz, tam da aktarmak istediğimizin ne olduğunu buluverdiğimiz anlar. “İstediğimiz” şeye “çocuğa gereken” şey gözüyle bakabildiğimiz o yola çıkış anları. İçeriğe, konuya, duygumuza odaklandığımızda, anlatıyı, öyküyü, hatta okuru ve okuma deneyimini fark etmeden geri plana atabildiğimiz anlar. Öyle anlardır ki, doğrumuza ve sözümüze çokça sarıldığımızı anlamayız bile. Yola Çıkmak bana en çok bunları düşündürdü.

Eleştirisine güvendiğimiz okurlar, editörler, yayıncılar ve elbette onları duyma isteğimiz tam da burada devreye girer. Duygu ve niyetteki içtenliğin, bilgelikle ve hayatla yoğrulmuş ifadelerin çocuk için edebi bir metne dönüşme ihtiyacını hatırlarız birlikte. Anlatılanın ve anlatanın ötesinde, anlatının yetkinliğini konuşuruz. Yola çıkış noktasının hakikiliğine zarar vermeden, atılacak adımların çocuk edebiyatına doğru gidip gitmediği konusunda ikinci bir göz, yönlendirici bir söz buluruz. Atılan adım için en iyisi, belki de bambaşka bir yola evrilmektir. Ya da o yolda atılacak farklı adımlara.