İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Minik ejderha büyüyor…

Minik ejderha büyüyor…

G. Mine OLGUN

Tüm dünyada hem çocuklar hem de ebeveynler tarafından çok sevilen Tostoraman ve Prenses Ayna Güzeli gibi kitapların yaratıcısı Julia Donaldson, kadim çizeri Axel Scheffler ile birlikte çağdaş, barışçıl masallar anlatmaya devam ediyor.

Masalların uzak ülkelerden ve uzak zamanlardan kulağımıza fısıldandığı düşünülür hep. Ama bu uzaklık, çocukları yabancılaştırmak bir yana, onları kucaklar, sarıp sarmalar. Aslında çocukların kendilerini en rahat hissettikleri dünya burasıdır. Bu dünyada prenseslere, şövalyelere ve ejderhalara rastlama olasılığınız hayli yüksektir. Uçan süpürgeyle yolculuk etmek gündelik ve sıradandır. Hayvanlar âleminde dostlar edinmek ise işten bile değildir. Büyüyüp de gerçeklerin ve gerçek insanların dünyasında birer yer edinmeden hemen önce, hayvanlarla ve masal unsuru ve dolayısıyla gerçek üstü olarak nitelendirilebilecek tüm diğer kahramanlarla birlikte oyunlar oynadıkları bahçedir burası. Bu, hayat bilgisi, yani hayatı ve insanları sembolik ya da karakteristik öğeler üzerinden tanıma ve
tavır geliştirme gibi pedagojik bir araç olarak tanımlansa da –ki doğrudur-; aslında çocukluktaki bilincin böylesi kurgulara ihtiyacı yoktur. Çünkü masalları üreten de kuşaktan kuşağa aktaran da, onları yeniden yeniden üreten de çocuklardır.

İnsanlık tarihine nispetle, çocuk sayılacak yazar Julia Donaldson da beş yaşında karar vermiş masalcı olmaya. Londra’da Viktoryen tarzı bir evde büyüyen yazarın o sıralardaki en büyük sıkıntısı kedileri Geoffrey ile kimin evleneceğiymiş: Kız kardeşi mi yoksa kendisi mi? Çünkü Geoffrey’nin kılık değiştirmiş bir prens olduğuna inanıyorlarmış. Sonra Geoffrey bir prense dönüşmüş mü bilinmez, ama Julia çocuklar için şarkılar ve şiirler yazmaya, onlara masallar anlatmaya devam etmiş.

Yazarın tüm dünyada ve ülkemizde çok sevilen Tostoraman, Prenses Ayna Güzeli, Nohut Oda Bakla Sofa gibi hem geleneksel halk hikâyelerinden ve masalcılık üslubûndan beslenen, hem de ortaya koyduğu hümanizmayla dikkat çeken kitaplarına Zogi de eklendi.

OKULLU EJDERHA
Zogi, Bayan Ejderha’nın anaokulunun en gözde öğrencisi… Burada bir yavru ejderin bilmesi gereken her şey öğretiliyor: uçmak, kükremek, alev püskürtmek ve hatta prenses kaçırmak. Zogi yavruların hem en irisi hem de en zekisi olduğu için her seferinde bir altın yıldız kazanıyor. Siz ejderhaları kötü mü bilirsiniz? Hiç de değil. Zogi ve arkadaşları da, herkes gibi içine doğdukları dünyanın gerekliliklerini yerine getiriyorlar. Düşe kalka, hata yapa yapa.

İşte burada kitap sözünü söylüyor ve bunu yaparken çocuk kitaplarında eşine az rastlanır bir şekilde didaktik değil: “Başarısız olmaktan korkmayın. Çünkü ancak böyle öğrenebilirsiniz.”

Zogi düşe kalka gerçek bir ejderha olmak yolunda ilerlerken, bir de dost ediniyor kendisine: Prenses İnci. Prenses İnci, ejderhalardan korkmuyor, Zogi’yi zor durumda gördüğünde yardımına koşuyor, yaralarını sarıyor. Ejderhaların prensesleri kaçırdığı gerçeği düşünülürse, o da oldukça ilginç bir karakter (Kitabın sonunda da bir sürprizi var İnci’nin!).

Uçmak, kükremek, ateş püskürtmek derken, sıra prenses kaçırmaya gelince Zogi umutsuzluğa kapılıyor. Prenses İnci yine yardımına koşuyor ve kendini Zogi’ye kaçırtıp ejderlerle birlikte yeni bir hayata başlıyor. Bu yeni hayatta işi, yavru ejderlerin yaralarını sarmak. Neden sonra bir gün kendisini kurtarmaya gelen şövalyeye, saraya dönüp süslü püslü bir prenses olmak istemediğini, doktor olup insanlara yardım etmek istediğini söylüyor. Donaldson burada da kız çocuklarına, prenseslikten daha etkin ve güçlü bir rol model sunuyor. Toplumda faal roller edinebileceklerini ve dünyadaki en güzel şeyin insanlara yardım etmek
olduğunu anlatıyor. Şövalye de sanki böyle bir teklif bekliyormuşçasına prensese katılıyor. Ve kendilerini insanlara yardım etmeye adıyorlar. Zogi de onları sırtına alıp diyardan diyara gezdiriyor.

Julia Donaldson’ın diğer kitaplarında olduğu gibi Zogi de üslûbu ve incelikli diliyle dikkat çekiyor. Cümleler âdeta damıtılmışçasına hitap ettiği yaş grubuna ulaşıyor. Bazı tartışmaların yaşının olmadığını bir kez daha ispatlıyor.

Zogi
Julia Donaldson
Resimleyen: Axel Scheffler
Çeviren: Ali Berktay
İş Kültür Yayınları / 31 sayfa
Show More