Annem gerçekten her yerde mi?

Ölüm üzerine söyleyecek söz bulmak her zaman çok zor. Hele karşınızda açıklama bekleyen bir çocuk olunca… Ama kim bilir, belki de bir kitaptadır o çocuğun tüm sorularının cevabı… Ve kaybetti sandıkları aslında yanı başındadır.

Yazan: Gökçe Gökçeer

Belirsizlik, kayboluş, yok oluş, çocuklar için ne kadar korkutucudur… İlkokuldayken kuzenimin trafik kazasında ölümü beni o kadar derinden etkilemişti ki aylarca rüyalarımda onu gördüm. Nasıl ölmüştü, nereye gitmişti, neden başkası değil de o gitmişti? Ve daha birçok soru… Bir de onu son kez gören babamın, duymadığımı sandığı bir anda ağlarken söylediği o sözler hiç gitmedi aklımdan: ‘’Gülümsüyordu!’’ Bir ölü nasıl gülümserdi? Hem büyük bir acıyı kavramaya çalışıyor hem de gidenin nereye gittiğini anlamaya çalışıyordum.
Çocukların zihninde ışıklar söndü mü o karanlığın içinde yol bulabilmeleri çok zor. Birinin ışıkları yakması, ya da en azından bir mum ışığı da olsa tutup yol göstermesi gerekiyor. Çünkü aslında kaybettikleri kadar, anlaşılamayan, çözülemeyen ve bilinemeyen durumlar onları üzüp yoruyor, yıpratıyor.
Toprağın altında ne var?
Gergedan Yayınlarından çıkan Annem Her Yerde üzerine çok düşündüm. Aralar vererek, soluk alarak, uzun bir sürede okudum. Ölümü anlatan başka kitaplar okumuştum daha önce. Bu kez içim biraz daralarak, düşüncelere dalarak bitirebildim.
Kapağında yazar ve çizer isminin yer almayışıyla da dikkatimi çeken kitap, annesini kaybeden Yolanda’nın arayışını anlatıyor.
“5 yaş ve üzeri çocuklar için ölüm kavramını anlamaya ve anlatmaya yönelik eğitici bir kitap” misyonuyla yola çıkan hikâyenin genel havası, ne yazık ki çok boğucu. Çizimler çok güzel olmakla birlikte, yarattığı atmosfer epey karanlık. Zaten kasvetli bir konuyu, daha iç açıcı bir havada anlatmak uygun olurdu. Ayrıca metnin içinde geçen şu cümleler rahatsız edici:
“Büyükbaba, annem şimdi nerede?”
“Bu çimenlerin altında toprak var. Annen işte o toprakta gömülü. İlkbaharda bu topraktan yeni çimler ve çiçekler çıkacak. İşte o zaman anneni yeniden görür gibi olacaksın.”
Bir çocuğa annesinin toprak altında “gömülü” olduğunu söylemek ne zaman, hangi yaşta ve hangi şekilde doğru olur bilmiyorum. Gökyüzüne gittiğini, melek olduğunu ya da benzeri açıklamalar yapmanın doğru olduğunu savunmam mümkün değil. Ancak kitaptaki yöntemi ve seçilen örnekleri uygun bulmadığımı da söylemem gerek. Yeterince kafası karışmış ve zihnindeki ışıkları sönmüş bir çocuk, o toprağın altındaki karanlıkta, bu şekilde daha çok kaybolur gibi geliyor. Belki de daha aydınlık bir yolu vardır bu gerçeği anlatmanın. Nice kitapta gördüğümüz gibi…