Benim bir hayalim var…

Benim bir hayalim var…

Asuman Zeynep GÜNAYDIN

Klinik psikolog Deborah M. Plummer, benlik saygısının çocuklarda nasıl geliştirileceğini konu aldığı kitabında, yaratıcı etkinliklerle hem çocukların hem ailelerin kendilerine duyduğu saygıyı güçlendirmeyi amaçlıyor.

Yaşlı bir büyükanne ile büyüyordu. Büyükanne titizdi, özenliydi. Her gün onu öğle uykusuna yatırırdı. Uyumayı sevmezdi ama büyükanneye uyumak istemediğini de söyleyemezdi. Büyükanne, “Uyumazsan büyüyemezsin cüce kalırsın, aklın da çalışmaz, zihnin de açılmaz,” derdi. Boyum uzasın, aklım da büyüsün diye yatağında dönenir dururdu.

Bir gün hayal kurmak geldi aklına.

“Hayal, yaşamımızın doğal bir parçasıdır ve bebeklik dönemimizde dünyayı algılama biçimimizdir.”

Büyüdüğünü hayal etti, boyunun uzadığını, zihninin (büyükannesinin dediği gibi) açıldığını hayal etti.

Büyüdükçe…

Bazen olmak istediği gibi oldu, bazen ona söyledikleri gibi, hayal ederken…

Bazı hayalleri resim gibiydi, bazıları film, bazıları müzik, bazıları dokunuş gibi…

Akla hayale gelmeyen hayaller kurduğu da oldu; yaşadığını hayal edip tekrar yaşadığı da.

Bazı hayalleri gerçek oldu; bazı “gerçek olmayanlar” da hayali kaldı…

Birçok defa duydu “Bu benim çocukluk hayalimdi,” cümlesini, yanında bir orkestranın çaldığı, gür bir sesin söylediği şarkı eşliğinde… Birçok defa da “Ama o benim hayalimdi,” cümlesini duydu, yanında cılız sesler eşliğinde…

Hepsinin içinde “Benim bir hayalim var,” cümlesi en çok sevdiği oldu. Yanında ümitle birlikte çalan tüm sesleri duyabildi, yine hayalinde…

“Bu benim çocukluk hayalimdi,” sözünün yanındaki güçlü orkestra, “Ben değerli biriyim, yapabildiklerim ve yapamadıklarımla kabul görüyor ve seviliyorum,” şeklinde sözleri olan bir şarkı çalıyordu…

“Ama o benim hayalimdi,” sözünün yanındaki orkestra ince, tiz, kıyıcı, “Zaten beceriksizim, kimse beni sevmiyor, onlar kadar iyi değilim, aptalım, sersemim,” şeklinde sözleri olan bir şarkı çalıyordu…

İkinci şarkıyı çok duyar oldu, çoğunlukla çocuklardan. Düşündü. Neden?

“Bunlar çocuğun anlık sözleri değildir, öğrendikleri, duyumsadıkları ve başkalarına da anlattıklarıdır. Gelecekte de aynılarını söyleyecektir, çünkü ne kadar çok yinelerse hayalleri bundan o kadar etkilenecektir. Böylece gerçekle bir ilgisi olmasa da kendisi bunların doğruluğuna öylesine derinden inanır ki başka türlü düşünemez.

“Hiç kuşkusuz çoğumuz tüm yaşamımız boyunca başkalarının bizim için yaptığı değerlendirmelerden bir dereceye kadar etkilenmişizdir. Ama genelde, çocukluğumuzda yaşadığımız deneyimler olumlu ise, o zaman kendimizi gerçekçi değerlendirebilir ve benlik değerimizi özümseyebiliriz. Böylece başkalarının
onayına daha az gereksinim duyarız. Benlik saygısının temel öğeleri özgüven ve kendinin farkında olmaktır…

“Çocuklarda sağlıklı bir benlik saygısı yerleştirilmesinde ve sürdürülmesinde önemsedikleri kişilerin etkisi çoktur. Benlik saygısı doğuştan beraberimizde getirmediğimiz, zaman içinde edindiğimiz bir olgudur.”

O bir eğitimciydi ve farklı bir şeyler yapmayı hayal etti. Daha önce bunu hayal etmiş ve yapmış bir yazarın kitabını gördü bir gün: Benlik Saygısı – Çocuklarda Nasıl Geliştirilir?

Klinik psikolog Plummer’ın yıllarca süren klinik deneyimlerine ve farklı psikolojik yaklaşımlara dayanarak kaleme aldığı Benlik Saygısı adlı bu kitap, kısa bir teorik altyapı ile başlıyor. İkinci bölüm, etkinlik yönergeleri ile devam ediyor. Üçüncü bölümde egzersizler var. Tüm etkinlikler, sihirbazın hazine sandığına değerli taşlar toplama amacı etrafında sekiz bölümde veriliyor ve hepsi de hayalgücünü devreye sokarak uygulanmak üzere hazırlanmış. Her bölümün sonunda verilen kaynaklar, daha detaylı incelemeye kapı açılıyor.

Sihirbazın hazine sandığına sırayla yıldız, zümrüt, yakut, gümüş altın, inci, safir, gökkuşağı, ayışığı toplanıyor. Hazine sandığı fikri, daha büyük çocuklar için “becerilerin toplandığı sandık”, aile için de “alet kutusu” olarak değiştirilebilir.

Etkinlikler sıralı düzenlenmiş, ancak bireysel farklılıklar gözetilerek yeniden düzenlenebilir. Kolay ulaşılabilir malzemelerle kısa bir hazırlık süreci gerekiyor. Çoğu malzeme fotokopi ile çoğaltılmaya uygun. Ayrıca ufak tefek değişikliklerle çalışmalar, konuşma ve dil bozukluğu olan çocuklarla da kullanılabilir.

Ayrıca tüm etkinlikler çok eğlenceli:

Hayal gücünüzü biraz zorlamanın zamanı geldi. Kedi olduğunuzu düşünün. Konuşabiliyorsunuz. Ne hissediyorsunuz?

Birisinin gazeteye sizinle ilgili bir yazı yazacağını düşünün ne yazmasını isterdiniz?

Aşağıdaki çiçeği boyayın ve mutluluk duygusunu büyütmek için nelere ihtiyaç duyduğunu yazın.

Bir eğitimci olarak hâlâ en sevdiğim cümlelerden biridir: “Benim bir hayalim var öğretmenim.”

Benim de bir hayalim var: “Kendi olmaktan sessizce hoşnut olan” daha çok çocukla karşılaşmak ve onları desteklemek…