İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Ve tanrılar doğuyor…

Ve tanrılar doğuyor…

Şebnem AKALIN

İnsanlığın kadim bilgisini taşıyan mitoloji her çağda hak ettiği ilgiyi görüyor. Yunan mitolojisinin derli toplu bir derlemesi niteliğini taşıyan ve kısa öykülerden oluşan Yunan Mitolojisi adlı kitap, görselleri ve tasarımındaki hoş ayrıntılarla bu yolculuğu daha keyifli kılıyor.

Mitoloji nedir ve yüzyıllar boyunca kulaktan kulağa aktarılıp sonra yazıya dökülerek günümüze kadar gelmiş bu sıradışı öyküleri neden hâlâ okuyoruz? Bence özellikle, neden ve nasıl sorularına, binlerce yıl önce yaşamış insanların ne gibi yanıtlar bulduğunu gösterdiği için bu öykülerdeki detaylar çok ilgi çekici. İlk insanlar doğa olaylarının oluşumunu merak ettiklerinde, gökyüzünde çakan şimşekleri, yıldırımları üzerlerine gökten birinin, belki de ceza vermek için fırlattığını düşünmüş olabilirler. Mevsimlerin oluşması, topraktan ekinlerin, ağaçlardan meyvelerin çıkması da olsa olsa bir tanrıçanın işidir. Ama hemen belirtmeliyim ki Tanrıça Demeter ile kızı Persephone’nin öyküsünü okuyunca neden bir tanrıçanın mevsimlerin oluşmasından sorumlu olduğunu, hiçbir şeyin öylesine ortaya çıkmadığını da öğreniyorsunuz.

ATEŞ HIRSIZI
İlk insanların yaşamında çok önemli bir yeri olan, yemeklerini pişirmelerini, ısınmalarını, vahşi hayvanları korkutarak uzaklaştırmalarını sağlayan ateşe ne demeli! Bu mucizevî enerji kaynağı da ancak tanrılara ait olabilirdi ve onlara kızan biri tarafından çalınıp insanlara verildiğini düşündüler. Prometheus’un Zeus’a başkaldırıp, ateşi çalarak insanlara vermesi, Olymposluların egemenliğine karşı insanların güçlenmesini sağlayan bir devrim gibidir. Suçlu Prometheus zincire vurulup sonsuz işkenceye çarptırılmış ve bu öykü antik çağın en dokunaklı, öte yandan özgürlük- kölelik kavramlarının irdelendiği en önemli tragedyalarından biri olmuştur. Mitolojinin konuları arasında bir dağ yamacında sesin yankılanması, örümceğin ağ örmesi gibi nice soru hayalgücünün sonsuzluğunda yanıt buldu. Ekho ile Narkissos’un trajik öyküsü günümüzde bile kullandığımız bazı terimlerin mitolojiden kaynaklandığını gösteriyor.

Biz de hayal kuralım. Akşam olduğunda, tanrıların armağanı olan ateşin çevresinde toplanmış meraklı bir kalabalığa dünyanın nasıl oluştuğunu anlatan bir ozan düşünelim. Önce hiçbir şey olmadığını, hiçliğin ortasından yeryüzünün ve gökyüzünün meydana çıktığını anlatarak söze başlıyor. “Toprak Ana Gaia ve gökyüzü tanrısı Uranos. Yeryüzü onu ilk öptüğünde Uranos kızardı ve altın rengine dönünce ilk günbatımı oldu. Uranos yıldız taçlı başını uyumak için Gaia’ya yaslayınca tüm vadilerini gümüşi bir ışık kapladı,” diye devam ediyor. Onların çocukları titanlar ve devler, titanların çocukları olan Olympos tanrı ve tanrıçaları, mitolojik öykülerin baş aktörleri. Doğa tanrıları ve periler, farklı hayvanların karışımından oluşan canavarlar, onları alt etmeye çalışan kahramanlar, bu kahramanlara yardımcı veya engel olmaya çalışan büyücüler, tanrıların ve tanrıçaların her işe karıştığı bu olayların diğer karakterleri.

RESİMLİ DİPNOTLAR
Mitolojinin bu birbirinden ilginç öykülerini bir arada bulabileceğiniz Yunan Mitolojisi adlı kitap, birbirinden güzel illüstrasyonlarıyla da öne çıkıyor. Yunan mitolojisine dair bölük pörçük bir şeyler bilenlerin derli toplu bilgi edinebilecekleri bir kaynak. Doğal olarak ilk sayfalarda tanrıların doğuşu, babalar ile oğullar arasındaki iktidar mücadelesi sonucu Olympos tanrılarının gücü ele geçirmesi ve aralarındaki paylaşım anlatılıyor. Kitabın ilgi çeken özelliklerinden biri, olayın genel akışını bozmamak için, adı geçen kişiler hakkında bilgilerin dipnotlarla açıklanması. Ama bunlar bildiğiniz dipnotlar gibi değil, sayfa kenarlarına kuruboya ile çizilmiş küçük resimler ve açıklamalardan oluşuyor.

Yunan mitolojisinin derli toplu bir derlemesi niteliğini taşıyan ve kısa öykülerden oluşan kitapta arkaya eklenen mitoloji rehberi ise “Kim Kimdir?” sorularına
yanıt vererek oldukça karmaşık olan aile bağlarını ve birden çok öyküde adı geçen karakterlerin daha kolay anlaşılmasını sağlıyor. Olayların geçtiği yerlerin gösterildiği harita, mitolojinin köklerinin yaşadığımız topraklarda olduğunun en güzel kanıtlarından.

Mitolojiyi neden okumalıyız, sorusuna da bir yanıt vermek gerekirse, bunlar yalnızca sıradan öyküler olmanın ötesinde güzel sanatların birçok dalına esin kaynağı olduğu için bilinmeliler. Hele böyle bir anlatımla ve resimlerle sunulduğunda okuması daha da keyifli oluyor.

Yunan Mitolojisi
Anna Milbourne, Louie Stowell
Resimleyen: Simona Bursi,
Elena Temporin, Petra Brown
Çeviren: Esin Uslu
İletişim Yayınları, 304 sayfa
Show More