İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Benliğini yeniden bulmak…

Benliğini yeniden bulmak…

Aylin OMİNÇ

Eserlerinde doğal yaşama dair ayrıntılı gözlemlere yer veren J. C. George, Newbery ödüllü kitabı Kurtların Kızı Julie’de, Eskimo halkının yalnızca yaşam alışkanlıklarını değil, doğa ile kurdukları bağı, benliklerini, inançlarını, dahası belleklerini yitirmelerine sebep olan o dramatik süreci anlatıyor.

Aklımın bir süredir yollarda olduğu, yalnızca yolda olma fikrinin beni heyecanlandırdığı zamanlardan biriydi Kurtların Kızı Julie’yle karşılaşmam. Kitabı tavsiye eden dostumla, uzun bir yola yalnız çıkma fikri ve cesaretiyle ilgili konuşurken, Miyax ile yürümeye başlamadan bilemeyecektim, içimde yapacağım yolculuğun uzunluğunu.

Miyax bir Eskimo kızı. Babası Kapugen ise bir avcı. Kapugen, karısının ölümünden sonra hayatındaki her şeyi bırakarak, Miyax ile fok avcılarının kampına yerleşir. Fok avcılarının kampındaki yıllar Miyax için rüya gibi geçer. Ta ki bir gün yaşlı Martha teyzenin çıkagelip, Miyax’ın kanunen artık okula gitmesi gerektiğinde diretmesiyle tüm yaşamları değişene dek. O güne dek olan yaşamı Miyax için artık, Eskimolara özgü kuzey ışıkları tadında rengârenk anılar olarak kalacaktır.

YENİ YER, YENİ AD

Miyax okula gitmek üzere teyzesinin yanına, Mekoryuk’a yerleşir. Yeni yaşadığı topluma uygun olarak adı da değişmiş, Julie olmuştur. Yeni hayatına kısa sürede adapte olur. Okulda İngilizce öğrenmeye başlar ve hatta San Francisco’dan bir mektup arkadaşı bile edinir. Ne var ki mektup arkadaşı Amy’den gelen kapitalist dünyanın yaşam alışkanlıklarını (yazlık elbiseler, hamburgerler, colalar, tramvay ile gidilen yerler, kadife kaplı tiyatro koltukları, penceresinden Golden Gate’i gören pembe bir misafir odası) anlatan mektuplar Julie’yi adeta büyüler ve Mekoryuk’taki hayatını gölgelemeye başlar.

ONLAR NAZİK KARDEŞLERİMİZ

Bir süre sonra, Kapugen’in aylardır denizden dönmediği haberiyle umudunu yitiren Julie okula devam edebilmek için, babasının ayrılmadan planladığı, Naka’nın zihinsel engelli oğluyla yapılan anlaşmalı evliliği kabul ederek Barrow’a gider. Burada insanlar geçimlerini büyük oranda, gussak᾿ların* satın aldığı, hayvan kürklerinden yapılma parka, bot gibi eşyalardan sağladığından, aileler üretim gücünü arttırmak için anlaşmalı evlilikler yapmaktadır, nitekim o da bu sürece dâhil olur. Ne var ki, herkesin güldüğü Daniel’ın Julie’ye gerçek bir evlilik talebiyle saldırması üzerine Julie arkasına bile bakmadan orayı terk eder, buzda ilerlemeye koyulur. Hedefi, Arktika Tundralarından geçerek San Francisco’ya varmaktır. “Julie öldü. Ben artık Miyax’ım,” diyerek, Kapugen’den öğrendiği avcılık yöntemleri ve ruhunu taşıdığı Eskimo öğretileri ile o uzun yoldadır artık.

Miyax yolda bir kurt sürüsüyle karşılaştığında Kapugen`in sözleri geçer aklından: “Kurtlar insan yemez, gussak uydurması bunlar, onlar nazik kardeşlerimiz.” Nitekim hayatta kalması kurt sürüsünden kabul görmesiyle mümkündür. Sürünün lideri Amarok, ıssız tundaralarda aylar süren hayatta kalma çabası içindeki Miyax’ı sürüsüne kabul eder, besler ve gözetir. Hikâyenin sonunda babası Kapugen ile tekrar karşılaşan Miyax, babasının hayatında Eskimo öğretilerinin yerini Batı kültürünün ve Amerikan dolarlarının aldığını fark eder. Amarok’un vurulduğu helikopteri kullanan Kapugen’in ta kendisidir ve Kapugen, Miyax için yeniden ölmüştür.

Amerikalı yazar Jean Craighead George, Miyax ile Julie arasındaki gelgitleri, kültürel asimilasyon gerçeğini, zorunlu eğitim ve ekonomik bağımlılıklar yoluyla ortaya koyarken, bizi Eskimo halkının yalnızca yaşam alışkanlıklarını değil, doğa ile kurdukları bağı, benliklerini, inançlarını, dahası belleklerini yitirmesine sebep olan o dramatik sürece şahit ediyor. İlk kez 1972 yılında yayımlanan Kurtların Kızı Julie, doğal yaşamın ayrıntılı gözlemleri ile donatılmış, fakat diğer yandan kültürel hiyerarşinin varlığını iliklerimize kadar hissettiriyor ve alttan alta feminist bir okuma imkânını da elde bulunduruyor.

* Eskimoların beyazlara verdiği ad

Kurtların Kızı Julie Jean Craighead George Çeviren: Begüm Kovulmaz İş Kültür Yayınları, 155 sayfa
Kurtların Kızı Julie
Jean Craighead George Çeviren: Begüm Kovulmaz
İş Kültür Yayınları, 155 sayfa
Show More