İnsan ölmek istemezse…

Hans Christian Andersen ödüllü İtalyan yazar Gianni Rodari, İki Kere Doğan Baron adlı kitabında, paragöz dünyaya ait en çağdaş konuları bir peri masalı gibi anlatıyor. Kitap, 94 yaşındaki baron ile paragöz yeğeni arasındaki ilişki üzerinden ölüm ve yeniden doğum hakkında okuru düşündürüyor.

Hayriye MENGÜÇ

maceradan sonra bir prens ya da prenses olan, evlenen ve büyük bir şölen yemeği veren küçük bir çocuk, bir delikanlı ya da bir genç kızla başlar. Oysa bu hikâye, bir sürü maceradan sonra 13 yaşına geri dönen 94 yaşındaki yaşlı bir adamla başlar.” Bu adam, a’dan t’ye alfabetik sıralamaya koyduğu 24 hastalıkla boğuşan, kâhyası Anselmo ile birlikte yaşayan Baron Lamberto’dur. Yaşamı seven ve sona ereceğinden kaygı duyan her insan gibi, 94 yaşında olmasına rağmen hayatta kalmak için bir formül arar Baron. Kim aramaz ki?.. Yolun sonuna geldiğinde gençleşip hayatı yeniden yaşayabilme, yani ikinci kere doğma fikri hiç de fena değil. Üstelik Baron Lamberto, açgözlü ve kötü niyetli bir yeğen ile para sızdırmaya çalışan korkunç eşkıyalara rağmen, ikinci kez doğmayı göze alıyor.

HİÇ ÖLMEMECESİNE…

Hans Christian Andersen ödüllü İtalyan yazar Gianni Rodari, İki Kere Doğan Baron adlı kitabında, paragöz dünyaya ait en çağdaş konuları bir peri masalı gibi anlatıyor. Ölüm ve yeniden doğmak üzerine okuru düşündüren kitabın kalabalık karakter kadrosu (baron, kâhya, yeğen, altı isim tekrarlayıcı, yirmi dört çete üyesi, bir kayıkçı, yirmi dört banka genel müdürü ve onların yirmi dört asistanı) dikkat çekiyor. Baronun başına gelenler nedeniyle karakterlerin içine düştükleri meraklı ve şüpheci diyaloglar ise hem şaşırtıyor hem de tebessüm ettiriyor. Kitabın olağanüstü kurgusunda, Rodari’nin gazeteci geçmişinin izleri hissediliyor. Karakterlerin çalışma hayatına yönelik ilginç vurguları ise çocuklardan çok ebeveynlere göz kırpıyor. Her şey, Nil gezisi sırasında Baron’un karşısına çıkan bir bilgenin sözüyle başlar. Bilge Arap, barona hayatının sırrını verir:“Unutma ki, adı söylenen insan her zaman hayatta kalır.”

Bunun üzerine Kâhya Anselmo, baronun ismini tekrarlayacak insan aramaya başlar ve bulur. San Giulio Adası’ndaki villanın tavan arasında, 24 saat hiç durmadan doğru bir tonlamayla baronun adını tekrarlayan altı kişi çalışmaya başlar: “Lamberto, Lamberto, Lamberto …” Çok geçmeden baron gençleşmeye başlar. Artık, atletik yapılı genç bir adamdır. Tıpkı saatin tik takları kadar olağan bir şeymiş gibi, tavan arasındaki tekrarlar kesintisiz devam eder. Ta ki hain yeğen Ottavio ortaya çıkana kadar. Hayat da böyle değil midir? Birisi ortaya çıkar ve her şey değişiverir…

BÜYÜK MUCİZE!

Annesinden kalan mirasın son kısmını çelikçomak oyununda kaybeden Ottavio, arkadaşlarına ısmarladığı yüzlerce gazozun faturasını bakkala ödemek zorundadır. Tek ümidi ise dayısının mirasıdır. Adaya vardığında kendisini karşılayan atletik vücutlu gencin dayısı olduğunu görünce şaşkınlığa uğrar. Gaddar yeğen, Baron’ un boğazını keser, onu tüfekle vurur ama ertesi gün dayısını daha genç ve diri bir hâlde karşısında bulur. Fakat çok geçmeden tavan arasından gelen seslerin sırrını çözer. Tam uyku hapını hazırlamıştır ki sahneye Yirmi Dört “L” (yani Lamberto) Çetesi çıkar. Çete, adayı işgal edip baronu rehin alır. Karşılığında da baronun 24 bankasından birer milyar ister. Ancak yeğen Ottavio, yapacağını yapar. Bir uyku hapı yardımıyla tavan arasındaki sesleri keser. O akşam baron uykuya dalar ama bir daha uyanmaz. Fakat o da nesi?.. Tıpkı Dante’nin epik şiiri İlahi Komedya’daki gibi, bir tekneyle adadan kasabaya yola çıkan cenaze hakkında, törene katılan binlerce kişi o kadar çok konuşur, fısıldaşır, yorum yapar ki “Lamberto” ismi tekrarlandıkça bir mucize gerçekleşir: Baron canlanır, yani ikinci kere doğar! Yeniden hayata dönmekle kalmaz, on üç yaşına kadar da gençleşir. Bundan sonra Lamberto’nun neler yapacağı bilinmez. Çünkü bazı şeyler insanın başına hayatta bir kere gelir ve “Doğrusunu söylemek gerekirse bazı şeyler de sadece masallarda olur.”