Meşe palamudu deyip geçmeyin!

“Meşe Palamudu Hakkında Neler Biliyorsunuz?”

Yazan: Elif Şahin Hamidi

Meşe palamudu sevimli bir oyuncak gibidir benim gözümde. Çocukluğumdan beri severim meşe palamutlarını. İsmi bile “neşe” verir. Şayet doğanın koynunda bir gün geçirmişsem, ağaçların arasına karışmışsam günün sonunda cebimde bir meşe palamuduyla dönerim mutlaka eve. Hani şu “Buz Devri (Ice Age)” isimli animasyondaki eski çağ sincabı Scrat kadar olmasa da hayranım meşe palamutlarına. Scrat gibi meşe palamudunun peşine düşüp deliler gibi koşamam tabii. Ama irili ufaklı meşe palamutları toplayıp saklamaya devam ediyorum elbette. Bir de meşe ağacının meyvesi olan meşe palamudunun ne sihirli bir şey olduğunu öğrendim. Lola M. Schaefer ve Adam Schaefer’ın kaleme aldığı Meşe Palamudunun Sihri isimli kitap, meşe palamutlarına ve meşe ağaçlarına hayran olmamı sağladı. Tek bir ağaç ve hatta tek bir tohum neleri değiştiriyormuş meğer? Meşe palamudunun ekosistem içindeki yeri ve değeri ne kadar büyükmüş! Benden size tavsiye: Meşe palamudu deyip geçmeyin!
Ana ve oğul Schaefer’in birlikte ortaya koydukları Meşe Palamudunun Sihri, ekosistem içerisinde adeta bir sihir etkisi yaratan meşe palamudunun sırlarını keşfetmemizi sağlıyor. Tepesindeki örgülü şapkasıyla çok şirin bir görünüme sahip olan bu meyve, ormanların besin zincirinin sihirli anahtarı. Sincaplar ve tavşanlar bayılıyor ona. Toprağa düşen minicik bir meşe palamudu, kocaman bir ağaca dönüşüyor. Sonra bu ağaç kuşlara yuva oluyor. Derken kuşlar, tohumların etrafa yayılmasını ve bir çiçeğe dönüşmesini sağlıyor. Çok fazla sözcük yok bu kitapta. Kitabın tamamı on cümleden oluşuyor. Daha fazlası da gerekmiyor zaten. Frann Preston-Gannon’un şahane illüstrasyonları sayesinde, küçücük meşe palamudunun yaşam döngüsünde nasıl bir mucize yarattığını adım adım, aşama aşama hayretler içerisinde gözlemleme şansına eriyoruz.
Kitabın sonunda TEMA’nın desteğiyle hazırlanan “Meşe Palamudu Hakkında Neler Biliyorsunuz?” başlıklı bir bölüm yer alıyor. Bu bölüm meşe ağacı, meşe palamudu, ekosistem, Türkiye’deki meşe ormanları hakkında çok önemli bilgiler sunuyor. İşte bu bölümde meşe palamudunun sırrına vakıf oluyoruz. Ve kitabın arka kapağını kapatmadan önce “Neler Yapılabilir?” başlığı çıkıyor karşımıza. Burada bireysel olarak doğal yaşam döngüsünün korunmasına nasıl katkıda bulunabileceğimize dair küçücük ama önemli detaylar öğreniyoruz. Binlerce canlıyı koynunda saklayan, onlara yuva olan ormanlar için tek tek her birimizin yapabileceği şeyler olduğunu görüyoruz. Bu arada küçük bir sır: Bu kitabı alarak da bir şey yapmış olacaksınız aslında.