165 milyon yılın sahipleri: Dinozorlar

Yeryüzünde yaşamış en büyük canlılarla tanışmaya hazır mısınız?

Nihan Bora Sapmaz

Dinozor demek tarih, gizem ve merak demek benim için. Evet, dinozorlar vardı ama hangi dönemde, nasıl yaşadılar? Ne yer ne içerlerdi? Ne oldu da yok oldular? Bu gibi sorular, sanırım birçoğumuzun zihninden geçmiştir. İşte bu soruların cevaplarını almak için daha iyi bir kaynakla karşılaşamazdım: Dinozorun Abecesi.
“Yaşamın Abecesi Serisi”nin ilk kitabı olan Dinozorun Abecesi, dinozorları merak eden herkes için oldukça yararlı bir eser. abm Çocuk ve İlk Gençlik Yayınlarından çıkan kitabın yazarı, daha önce de dinozorlara dair çalışmalara imza atan yazar, çevirmen ve editör Sima Özkan. Nefis dinozor çizimleri ise Burak Dak’a ait.
Kitapta, dinozorların geçmişine dair derinlemesine bir araştırma yapıldığı, dikkatimi çeken ilk detaylar arasında. İsimlerinin hikâyesinden yaşayışlarına, birbirleri arasındaki bağlardan fiziksel özelliklerine dinozorlara dair birçok gizemli konu günışığına çıkıyor. 70 sayfalık kitabın büyük kısmında dinozorları tanırken; diğer yandan dinozorların fosile dönüşebilmesi için neler gerektiğini de okuyoruz, fosilleri araştıran paleontologları da dinozorların kuşlarla olan bağlarını da… Örneğin ne tür dişlere sahip olduklarını, otobur olanların yaprakları nasıl koparıp yediklerini kendi dillerinden dinliyoruz. Dinozorların en uykucusu Mei, hikâyesini şöyle anlatıyor: “…Uyku pozisyonunda bulunan ilk fosilim. Başım kolumun, pençelerimin altında. Öyle ki, Çincede ‘derin uykudaki’ adımın anlamı.”
Konuşma diliyle, basit ve anlaşılır bir şekilde yazılan metin, zaman zaman devrik cümlelerle karmaşık bir hâle gelse de kitabın genelinde okuru rahatsız etmiyor. Bu ince elenip sık dokunan araştırmanın yanı sıra dinozorların fiziksel özelliklerini zengin, gözalıcı bir şekilde yansıtan çizimlere de değinmeden olmaz. Burak Dak’ın çizimlerindeki minimalliğin ve renk dengesinin gerçekçiliğe bu denli başarılı bir şekilde hizmet etmesi, okura görsel bir şölen sunuyor diyebiliriz.
Biz insanlar henüz iki milyon yıldır dünyadayız, dinozorlar ise 165 milyon yıl yaşamış. Nesillerinin nasıl tükendiği ise henüz bilinmiyor. Dinozorların tahminleriyle bitirelim öyleyse: “Belki yıldızlardan geldi ölümümüz, gökyüzünden indi. Bir göktaşı ya da kuyruklu yıldız çarptı Dünya’ya. Belki…”