İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Hikâyeler hakikate kapı aralar

Yazar Salah Naoura, gerçekle hayali iç içe geçirirken hikâyelerde saklı hakikate, insanın kendi takıntıları ve zaaflarıyla kimi zaman bir hikâye aracılığıyla yüzleşebilme ihtimaline vurgu yapıyor.

Yazan: Karin Karakaşlı

Edebiyatın özü hikâyelere dayanır. Kurgu anlatımların hepsi hayatın absürtlüğünü kapsayabilmenin, onun bütün ihtimallerine selam edebilmenin derdindedir. Çocuk edebiyatında bunu başarmaksa apayrı bir maharet gerektirir. Alman edebiyatının özgün kalemlerinden Salah Naoura, Çılgın Süpürge Şipşak (Der Ratz-Fatz-x-weg 23) romanında
bu zor işin hakkından geliyor.
Yazarın diğer kitaplarını da yayınlayan Tudem Yayınlarından, Olcay Mağden Ünal’ın çevirisiyle çıkan Çılgın Süpürge Şipşak, Binbir Gece masallarını andıran, hikâye içinde hikâye şeklinde bir kurguya sahip. Güven Müdür’ün okulunda okuyan Lara, Gerti ve Ralf’in maceralarına tanıklık ettiğimiz roman; Lara’nın, hafta sonu ödevini yapmama bahanesi olarak kaleme aldığı kompozisyonla açılıyor. Sınıf arkadaşı Gerti ile birlikte Şip Şak isimli bir elektrikli süpürgeyi değiştirmek üzere dünya turuna çıktıklarını anlatan Lara’nın notunu kuşkuyla karşılayan Güven Müdür, biz okurlarla birlikte kendisini giderek tuhaf bir maceranın içinde buluyor.

Öğretmenlikten yetişme müdür Günter Güven, çocukların uydurma bahanelerine karşı yıllar içinde bağışıklık kazandığını düşünmektedir. Ancak hesapta bu küçük çeteyi, büyük teneffüste karşısına alıp işin aslını öğrenmeye çalışırken, kendisini, sürekli anlatılan hikâyeyi düşünür ve oradaki karakterleri merak ederken bulur. İşin ilginci Henri Hantal, Çölcü Hanno gibi karakterler de bir yerlerden tanıdık gelmektedir kendisine. On beş günün sonunda artık büyük teneffüslerin ve o zamanda anlatılan hikâyelerin müptelası olmuştur…

Çılgın ayrıntıları ve sürükleyici temposuyla bir çırpıda okunan romanın dili ise sade, çarpıcı diyaloglar ve mizah dolu bir üslup üzerine kurulu. Yazar Salah Naoura, gerçekle hayali iç içe geçirirken, hikâyelerde saklı hakikate, insanın kendi takıntıları ve zaaflarıyla kimi zaman bir hikâye aracılığıyla yüzleşebilme ihtimaline vurgu yapıyor. Romanın
paralel evrenindeki başkahramanı elektrikli süpürge Şip Şak aracılığıyla da kapitalist sitemin tüketim odaklı yaklaşımını incelikle eleştiriyor.

HAYALDE SAKLI GERÇEK
9-13 yaş grubuna uygun olarak kurgulanan Çılgın Süpürge Şipşak, hayal gücünün mucizesini ve macera heyecanını, mizah duygusunun bir an bile eksik olmadığı hareketli, çok renkli kurgusuyla okura alabildiğine yaşatıyor. İki katmanlı anlatıda bir yandan Güven Müdür ve öğrencilerinin günlük hayatına diğer yandan çocukların anlattığı ve baskı sırasında farklı fontla verilen iç hikâyelere dalıyoruz. Bir noktadan sonra gerçek denilen şey hayalin içinden
çıkıveren öz hâline geliyor. Tıpkı sınıf öğretmeni Berta Çiçek’in dediği gibi: “Ama Müdür Bey, bu dünyada her şey mümkün! Evet, bazı şeyler insana inanılmaz geliyor ama yine de gerçek çıkıyorlar…”

Birbirinden özgün kurguların mimarı Salah Naoura 1964’te, Alman bir anne ve Suriyeli bir babanın oğlu olarak Berlin’de doğdu. Almanya ve İsveç’te, Alman Dili ve Edebiyatı ile İsveç Dili ve Edebiyatı bölümlerinde okudu. Çocuk kitapları çevirisi de yaparak alanda deneyim kazanan yazar, çocuklar için pek çok resimli kitap, ilk okuma kitabı ve roman yazdı.
Gerek çevirileri gerekse özgün eserleriyle Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü de dâhil olmak üzere pek çok ödüle layık görülen Naoura’nın, 2011’de Peter Härtling Ödülü’nü kazanan Matti, Sami ve Evrenin En Büyük Üç Hatası (Matti und Sami und die drei größten Fehler des Universums) adlı romanı beyazperdeye de uyarlandı.

Naoura, Tudem Yayınlarından çıkan “Süperhügo Serisi”, İmdat! Çıkarın Beni Buradan, İmdat! Büyükanne Geri Dönüyor ve Kardeşim Bulunmaz Hint Kumaşı adlı romanlarıyla tanınıyor. Sabine Büchner’in çizimleriyle renklenen beş kitaplık “Süperhügo” öykü serisi, yayınevinin Küçük Yıldızlar – İlk Okuma Kitaplığı etiketinde okumayı yeni söken çocukların eğlenerek öğrenmesini hedeflerken, süper köpek Hügo’yu çocukların sevgilisi kılıyor.

Üç farklı okuma seviyesine yönelik bu seride, kitapların sonundaki 16 sayfalık “Bulmaca Diyarı” bölümü çocukların okuduklarını pekiştirmesini sağlıyor. Yazarın alametifarikası mizah üzerine kurulu seride, büyükanne Frida ile huzurlu ve tembel bir hayat süren Hügo’nun günlerden bir gün, evdeki şöminenin içine yuvarlanarak bir kahramana dönüşmesine tanık oluyoruz. Serinin olgunlaşma ve kendini tanıma temaları çocuklar için zihin açıcı tartışmaları beraberinde getirmeye aday. Kardeşim Bulunmaz Hint Kumaşı’nda “Mutlu olmak için neye ihtiyacımız var?” sorusuna odaklanan yazar, doğuştan değil sonradan kardeş olan Anton ve Dilip eşliğinde çocuklar kadar yetişkinlere de mesajlar veriyor. İmdat! Çıkarın Beni Buradan ve İmdat! Büyükanne Geri Dönüyor’da ise Kazma ailesinin biricik büyükannesi Cordula Nine, dünya turundan dönünce geride bıraktığı ailesinin hayatını da kökten değiştirirken yaş hiyerarşisini tepetaklak ediyor.

Verili kalıp ön yargıları kıran kitaplarına, Türkçede şimdi Çılgın Süpürge Şipşak’ı da ekleyen Salah Naoura, bir kez daha kalpleri fethedecek. Düzenin yalanlarını ifşa eden ve insanın kendi özüne sadakatinin ne kadar önemli olduğunu vurgulayan roman, hepimize hayallerimizi hatırlama ve onlara sahip çıkma gücü verecek.

Çılgın Süpürge Şip Şak
Salah Naoura
Türkçeleştiren: Olcay Mağden Ünal
Tudem Yayınları, 160 sayfa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Show More