Komşu Teyze

Yaşamın her evresinin ne kadar değerli olduğunu anımsatan Komşu Teyze, sadece küçüklerin değil her yaştan insanın yüreğine dokunacak bir kitap.

Yazan: M. Banu Aksoy

Çok yaşlı insanlarla çok genç insanlar arasında hep özel bir bağ olduğunu düşünmüşümdür. İletişim kanalları aynı frekansa ayarlı olduğundan mıdır acaba? Belki de biri henüz önyargıları tanımadığı, diğeriyse koca bir hayat deneyiminin ardından önyargıları bir kenara bıraktığı içindir, kim bilir… Yaşlı olan, gencin yaşam enerjisiyle canlanır; genç olansa her an sürprizlerle dolu olan yaşlı tarafından sürekli şaşırtılır.  Sonuç olarak çok genç ile çok yaşlı ortak bir dil kullanmayı bilirler. Daha da önemlisi bu frekansı tutturan her iki taraf da mutlu olur.

Heinz Janisch’in yazdığı, Helga Bansch’ın resimlediği Komşu Teyze de işte bu ortak dille konuşan iki mutlu insanın hikâyesini anlatıyor. Perihan Teyze, çok çok yaşlı bir hanımdır. Kitabın anlatıcısı olan oğlan çocuğunun komşusu olan bu yaşlı kadının çok özel yetenekleri vardır: Sihirli gözleriyle insanın içini görüp onun üzgün olduğunu anlayabilir; sihirli sözcüklerle insanları kahkahaya boğar, keskin kulaklarıyla kilometrelerce ötedeki yardım çağrısını duyabilir. Perihan Teyze’nin derviş sabrı vardır; bu sayede kuş yuvasındaki yavru kuşları korumak için bir hafta ağaç tepesinde kalabilir. Çok becerikli elleri sayesinde birbirinden değişik oyuncaklar yaratabilir. Bazen de 91 yıllık ömrün ağırlığı çöker üzerine. İşte o zamanlar yataktan çıkmak istemez. Böyle günlerde onu neşelendirme sırası komşu çocuğa geçer. En sevdiği şey ise çocuğun ona kendisiyle ilgili hikâyeler anlatmasıdır. Her şeyi nasıl becerdiğini duydukça Perihan Teyze güler; çocuk güler. Gülmek bulaşıcıdır.

Heinz Janisch yazmak için ağır bir konuyu seçmiş. Özellikle okul öncesindeki çocuklar için yaşlılığı, hatta bunamayı ve ölümü anlatmak, bunun için doğru ifadeleri bulmak zor mesele. Akıp giden zaman, kırılganlık ve yalnızlıkla örülü öykünün kasveti, kuşaklar arası iletişimle, çocuğun ışıl ışıl parıldayan hayal gücüyle farklı bir havaya bürünüyor. Perihan Teyze’yle beslenen çocuk, kendi anlattıklarıyla da yaşlı kadını besliyor. Böylece ortaya sımsıcak bir dostluk hikâyesi çıkıyor.

Janisch’in başlattığı işi illüstratör Helga Bansch da ustalıkla tamamlamış. Adını, daha önce yayımlanan pek çok kitaptan artık bildiğimiz Bansch’ın, kurşun kalem desenler, boya ve kolajı ustalıkla birleştirdiği resimlerini de tanıyoruz. Geniş boşluklar içine yerleşen anıtsal figürleriyle çarpıcı sahnelere yaratmayı iyi bilen sanatçı, her kitabından olduğu gibi yine fonda ayrı bir öykü anlatmayı ihmal etmemiş ve bu iş için iki sevimli kediyi kullanmış. Kitapta bolca kullanılan kırmızı renk ve Perihan Teyze’nin evindeki eski zaman fotoğrafları da öyküye ayrı birer ruh katmış.

Yaşamın her evresinin ne kadar değerli olduğunu anımsatan Komşu Teyze, sadece küçüklerin değil her yaştan insanın yüreğine dokunacak bir kitap. Bunu resimlerinde bir scooter ile bir bastonun birbirine dayandığını göstererek yapan başka kaç kitap var ki?