Çocukların süper gücü: Hayal kurmak

Her çocuk bir süper kahraman aslında, süper güçleri de hayal kurma becerileri. Bir çocuğu dört duvar içine kapatsanız dahi tavandaki yıldızları, kapıdan sızan sarmaşığı, göğü delen inciri hep bilir, görür. Bu kitabın kahramanları da öyle, dünyada ve zamanda dört dönmek için gözlerini kapatmaları yeterli.

Yazan: Emel Altay

Sıradan bir okulun ilk günü nasıl başlarsa öyle başlıyor kitap. Müdürün iç bayıcı ve sonsuzluğa uzanan konuşması, hâlâ gücü kuvveti yerinde eylül güneşi, tatil anılarını paylaşan kızlar, birbirini itekleyerek şakalaşan oğlanlar… Bu sıradan okul tasviri, sahneye Ebru öğretmenin çıkmasıyla başka bir hâl alıyor; daha renkli, daha hayalci ve daha ilham verici bir hâl. Hikâyenin başrolündeki Kerem ve arkadaşları, öğretmenlerinin yönlendirmesiyle önce hayal kurmayı öğreniyorlar, sonra da hayallerine arkadaşlarını dâhil etmeyi. Böylece ortaya Tutankamon’un mezarından Real Madrid-Barselona maçına, Marco Polo’yla seyahatten Sadun Boro’nun deniz yolculuklarına uzanan çok çok renkli bir hayaller dizisi çıkıyor. Çocuklar bilgi ve ilgileri ölçüsünde kurdukları hayallerde hayranı oldukları kişilere
ilham olacak kadar da becerikliler. Bir nevi tarihi de değiştiren bu beceriler arasında Da Vinci’ye Mona Lisa’nın kaşlarını çizmemesini tavsiye etmek ya da Marquez’in başyapıtı Yüzyıllık Yalnızlık’ın ismini koymak gibi hayranlık uyandıran noktalar var. Arkeoloji alanındaki en büyük sırlardan birine ışık tutmak da çocuklardan birine kısmet oluyor. Kitabın adını “Hayal Kurmak Bedava ve Sınır Yok” diye değiştirmeli belki de.

10+ yaş üzeri çocuklar için hazırlanmış olan kitap, her öğrencinin hayalinde gezinerek arka arkaya sekiz farklı hikâye anlatıyor. Konular herkesin üzerinde az çok bilgi sahibi olduğu alanlardan seçilmiş. Tabii Tutankamon, Sadun Boro ya da Marquez’le henüz tanışmamış çocuklar için de güzel bir öğrenme macerasının başlayacağını umut edelim. “Uyanış” adlı son bölümde ise sınıfta olup da Kerem ve yakın arkadaşları arasında olmadıkları için hayallerini okumadığımız diğer öğrencilere de kısaca değiniyor. Bu noktada “makinist olup Avrupa’yı trenle dolaşmak isteyen çocuğun hikâyesine de değinilse ne hoş olurdu” diye geçirdim içimden. Şaka bir yana, yer verilen hayallerdeki çeşitlilik gayet yeterli. Hayaller yoluyla aktarılan bilgiler genç okurların zihinlerinde yeni merak pencereleri açmayı başaracaktır.

HAYAL KURMAK NE ÖĞRETİR?
Okullar bize ne öğretir, dahası ve asıl önemlisi nasıl öğretir? Hayal Kurmak Bedava, öğrencilerine hayal kurmanın önemini öğreten Ebru öğretmen üzerinden aslında bu sorunu cevabını sunuyor bizlere. Öğrenmek için merak etmenin ve hayal kurmanın önemi hakkında düşündürüyor. Sahiden, hayal kurmak eğitici bir eylem midir? İnsanın hayal kurarak bir şeyler öğrenmesi mümkün mü? Kerem ve arkadaşlarına bakılırsa evet, hem de çok şey öğrenir. Kitaptaki hayallere bakılınca hepsinin belli bir temel bilgiyle oluşturulabildiği görülüyor. Yani bir çocuğun hayalci olması sanıldığı gibi kötü bir şey değil. Aksine hayal kurabilip içinde kaybolabileceği bir dünya yaratabilen çocuk, o dünyayı yaratabilme yetisini sahip olduğu bilgilerden alır. Kerem bir dergide okuduğu arkeoloji makalesiyle ilgilenmese, “Tutankamon’un mezarı” diye bir gizemden haberi olmasa, Mısır’da çöllerde ünlü bir arkeologla kazı yaptığını hayal edebilir miydi? Ya da Kerem’in sınıf arkadaşı ve biricik aşkı İpek alternatif enerji üretimi üzerine düşünmüş ve araştırmış olmasa, hayalinde karbon elyaf üretimi gibi zor bir konuyu kurabilir miydi? Asıl soru; hayaller boş zihinlerde gelişme imkânı bulabilir mi? Sanırım cevabı hepimiz biliyoruz. Hayal kurmak bedava belki ama kesinlikle tembelleri ve bilgisizlerin işi değil.

Hayal Kurmak Bedava’nın yazarı Fuat Sevimay, çevirmenliğinin yanında yetişkinler için kaleme aldığı öykü ve romanlarıyla da tanınıyor. Bu kitapta genel çerçeve, hikâyelerin akıcılığı ve özgünlüğü bağlamında baktığımızda rahat okunan bir bütünün ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Sevimay, genel olarak net -ve doğru- bir mesajı olan, öğretici ama sıkıcılıktan uzak bir yapı kurmayı başarmış. Ancak dilde yer yer göze çarpan özensizlikler mevcut. Mustafa Delioğlu’nun resimlemeleri ise renk kullanılmamasına rağmen hayalleri aktarmakta çok başarılı ve özgün.