İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Güldürürken pırtlatan ibret öyküleri

Hepsi birbirinden saçma, birbirinden iğrenç, birbirinden komik bu on farklı ibret hikâyesi, değerler eğitimi kavramına yeni ve eğlenceli bir anlam katıyor.

Yazan: Sanem Erdem

Çocuk kitaplarının illa eğitici olması gerekmediğini düşünenlerdenim. Hatta didaktik, yani kurguya değil mesaja önem veren kurmaca kitaplardansa görünürde hiç mesaj içermeyen ama güzel yazılmış kitapları yeğlerim. Çocukluk dönemimdeki okuma geçmişime bakınca, artık yaşıtım olmayan diğer çocukların da farklı düşündüğünü sanmam.

Dünyanın En Berbat Çocukları, az önce bahsettiğim iki kategoriye de girmiyor, ya da iki kategoriyi bir araya getiriyor diyelim. Kitap, başlığının hakkını vererek gerçekten de çok kötü örnekler sunuyor okurlara. Ama bunu öyle yapıyor ki çok saçma, çok fantastik ve hatta çok iğrenç olan bu örnekler deli gibi kahkaha attırmayı başarıyor; yani bende öyle oldu.

Giriş bölümünde “BU KİTABI OKUMAYIN!” uyarısıyla karşılaşacaksınız. Uyarıyı yapan, kitabın yazarı David Walliams’ın neredeyse diğer bütün kitaplarında yer verdiği gazete bayisi bir karakter. Çocukları kuduruk bulan Raj, onlara kötü örnek olacak bu kitap yerine tatlı, nazik sevecen çocukları anlatan bir kitabı tercih ediyor ve her bölüm sonunda yorumlarını bizlerden esirgemiyor.

Bazıları çok iğrenç, bazıları düpedüz gıcık birbirinden acayip on çocuğun profillerini okuyacaksınız bu kitapta: Salyasını akıta akıta her yerde uyuyabilen Salyalı Sam, kıskançlık ve yalan timsali pek gıcık Zırlak Zoey, ismini gördükçe beni kaşındıran kötü kahraman özentisi Bitli Billy, ismiyle müsemma Suzan Yerinde Hiç Duramayan, maden çıkarmayı seven Bruno Eli Burnunda, aşırı titiz annesine isyan eden Pasaklı Paula, çokbilmişliğiyle herkesi sinir eden Hiç Yanılmayan Brian Wan, mizah bozukluğundan muzdarip Ciddi Jimmy ve televizyon bağımlısı Kanepe Karolin. Hepsi birbirinden saçma, birbirinden iğrenç, birbirinden komik bu on farklı ibret hikâyesi, değerler eğitimi kavramına yeni ve eğlenceli bir anlam katıyor. David Walliams’ın kitabın sonundaki mektubu da okurların uslu durması için bir nevi uyarı. Böyle korkunç davranan çocukları, Noel Baba’nın hediye yerine kömür parçası vermesinden daha fena bir şey bekliyor.

Türkiye’deki geleneksel veya başka bir şekilde ifade edersem yaygın kabul gören çocuk eğitimi anlayışına zıt bir kitap bu. Raj’ın dediği gibi çocuğun aklına kötü fikirler sokacak diye ebeveynleri endişelendirecektir. Böyle olur mu bilemem. Ama sanırım hiçbir çocuk, odasındaki çöplerin kendisini yutmasını istemez. Zaten bir yandan pırtlayana kadar gülüp bir yandan da kötü davranışları ve bunların sonucunda yaşanan felaketleri öğrenmek, olası hain planları daha başında bitirecektir (diye umuyorum, ama kesinlikle sorumluluk almıyorum).

Kitabın yaratıcısı David Walliams, 2008’de yayımlanan ilk kitabıyla adım attığı çocuk kitapları dünyasında ilgiyle karşılanmış ve çok geçmeden İngiltere’de en çok okunan yazarlar arasına girmiş. Çok sevilen bir yazar olmasında hâlâ sürdürdüğü tiyatro ve televizyon kariyerinin veya ilk kitaplarının çizimleri için efsanevi Quentin Blake ile çalışmasının da epey katkısı olmuştur mutlaka. Roald Dahl’ın varisi olarak gösterilmesine belki Quentin Blake bağlantısı yol açmış olsa da David Walliams kesinlikle takip etmeye değer bir isim, çünkü bu adam gerçekten komik. Dünyanın En Berbat Çocukları dışında daha önce Büyükbaba’ın Müthiş Firarı yine Can Çocuk tarafından yayımlanmış. Walliams’ın diğer kitaplarını ve Dünyanın En Berbat Çocukları 2’yi de Türkçede okuyabiliriz umarım.

Çizimlerde ise yine bazı Roald Dahl kitaplarında karşılaştığımız ama en çok Francesca Simon’un Felaket Henry serisiyle tanınan Tony Ross’un imzasının bulunması, metnin haşarılığını görsel açıdan da zenginleştiriyor

Dünyanın En Berbat Çocukları gibi genel kalıplara uymayan bir çocuk kitabını Türkçeye çevirmek kolay olmasa gerek, ancak İpek Şoran özellikle karakter isimlerinde yaratıcı çözümlerle kitabın hakkını vermiş.

Kitabı hakkındaki bu yazıyı yazarken bile beni güldürmeyi (ve kaşındırmayı) başarmış pek sevgili David Walliams’ın, ekrandaki marifetlerine göz atmaya gitmeden önce kanepeden kalkıp kendimde bit taraması yapmam gerekiyor ne olur ne olmaz. Evi yeni temizlemiştim neyse ki.

Dünyanın En Berbat Çocukları
David Walliams
Resimleyen: Tony Ross
Türkçeleştiren: İpek Şoran
Can Çocuk Yayınları, 270 sayfa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Show More