Da Vinci’yle çalışmak…

Da Vinci’yle çalışmak…

Ferhat ULUDERE

Da Vinci hakkında yayımlanan kitaplara biri daha eklendi. Leonardo da Vinci, ustanın atölyesinde çalışmaya başlayan on yaşındaki Paolo’nun hikâyesi. Kitap, da Vinci hakkında ayrıntılar ve Rönesans yaşamından kesitler sunuyor.

Şimdiye kadar Leonardo da Vinci üzerine yazılmış her şeyi bir kenara bırakmakta fayda var. Herkesin bildiği, herkesin anlattığı bir ressam da Vinci, hatta sadece bir ressam da değil, bir mühendis ve çağının çok da ötesinde bir isim… 1452’ten 1519 yılına kadar yaşadı, dünyanın ve sanatın özellikle Avrupa’da yeniden yorumlanmaya başladığı döneme, yani Rönesans’a damgasını vurdu. Hatta benzerleri gibi değildi onun vurduğu damga, onların çok ötesinde çalışmalar yaptı. Resimleri, matematik ve mühendislik alanlarında yaptığı çalışmaları ve anatomi incelemeleriyle birlikte dünyayı baştan sona yeniden şekillendirdi ve kendinden sonra gelecek ressamların ve bilim adamlarının yolunu açtı, onlara güçlü ve kuvvetli bir ışık oldu.

İKİ HİKÂYE BİRARADA
İlginç bir yaşamı vardı, mesela evlilikle kutsanan bir ailede doğmadı, yaşadığı dönemde hakkında bir sürü söylenti çıktı, hâlâ da çözülemedi bu söylentilerdeki sırlar ve yaşamıyla yapıtları bir anlamda gizemini koruyor. İşte tam da bundan dolayı olsa gerek, birçok defa edebiyatın konusu oldu Leonardo da Vinci. Hakkındaki her şey didik didik incelendi. Yaptıklarındaki sırlardan çoksatan romanlar yazıldı, biyografileri hazırlandı. Eserleri kitaplarda toplandı ve birçok sanat tarihçisi onun hakkında söz söyleyebilmek için sıraya girdi. Ama Steve Augarde’nin Leonardo da Vinci adlı kitabı benzerlerinden oldukça farklı bir tat bırakıyor.

Augarde, Paolo Valenti üzerinden anlatıyor da Vinci’nin hikâyesini. 10 yaşında bir çocuk Paolo, bir ayakkabıcının ortanca oğlu ve yükselmek istiyor. Aynı yerde kalmanın ona göre olmadığını anlıyor ve kariyerinin en önemli adımını atıp Leonardo da Vinci’nin atölyesine giriyor. Böylece sanatla dolu bir hayat başlıyor onun için. Paolo, şöyle anlatıyor günlüğünde artık çalışacağı, yaşayacağı ve mutlu günler geçireceği yeri: “Atölyenin her köşesinde şekillenen bir şeyler vardı. Aralarından geçerken bir şeylere zarar vermemek için çok dikkat ettim. Büyük ve küçük ebatlarda tablolar, heykeller, bir tiyatro sahnesinden dekorlar. Bir binanın küçük ahşap modeli ve sayabileceğimden çok daha fazla çizim vardı. Daha önce, Via Como’daki pazar dışında, hiç bu kadar kalabalık ve hareketli bir yer görmemiştim. Bütün bu çalışmalar bir tek adama ait olabilir mi?”

Atölyeyi ilk gördüğündeki şaşkınlığın yanında yeni hayatına kısa zamanda alışıyor Paolo ve Leonardo da Vinci’yle birlikte çalışmaya başlıyor. Okur bir yandan Paolo’nun hikâyesini takip ederken, diğer taraftan da Da Vinci hakkındaki ayrıntıları okuyor. Ressamın en ünlü tablolarından biri olan Son Akşam Yemeği yapılırken Paolo yardım ediyor da Vinci’ye ve bir taraftan da Rönesans yaşamından kesitler sunuyor.

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanan Leonardo da Vinci’nin sonunda, kitapta geçen kavram ve nesneler üzerine hazırlanmış bir sözlük de bulunuyor. Ayrıca Da Vinci’nin yapıtlarına, kimliğine ilişkin çeşitli başlıklarda açıklayıcı metinler de yer alıyor.

Kitaptaki Leo Brown imzası taşıyan çizimler de Leonardo da Vinci ismine yakışacak düzeyde. Çizimler hikâyenin atmosferini yaratmaya yardımcı olurken, dönem hakkındaki ince detayları ve Leonardo da Vinci hakkındaki ayrıntıları başarıyla yansıtıyor.