Yaşasın çıkartma koleksiyonları!

Yaşasın çıkartma koleksiyonları!

Tuğba ERİŞ

Samantha Hill’in kaleme aldığı Lauren Child’in resimlediği Charlie ve Lola serisinden yayımlanan “Tam Olarak Neredeyiz Biz?” ile “Benim Düzenli Çıkartma Kitabım” adlı kitaplar, çocukluk tutkusu çıkartmalarımızı sararmış, tozlu defterlerin arasından çıkartacak.

Kırtasiye denilen şu büyülü dünyanın yaşı yok gerçekten de. Evdeki kalemliğim binbir çeşit uçlu, kurşun, pilot kalemle; kokulu, kokusuz, sert, yumuşak silgiyle; çekmecem keçeliden nova color’a rengârenk boya kalemleriyle; irili ufaklı, çizgisiz ya da kareli, telli defterle dolmasına rağmen ne zaman bir kırtasiyeye girsem ufak da olsa bir şey almadan çıkamam. Okula gittiğim zamanlardaysa yaz rehavetinden kurtulup okula daha kolay adapte olmamı sağlayan da kırtasiye alışverişiydi. Hele ilkokulda bu alışverişi daha da renklendiren en önemli malzemelerden biri de çıkartmalardı.

KENAR SÜSÜ NİYETİNE
Bizim çıkartma ya da yapışkan dediğimiz, matbaa terminolojisinde ‘etiket’ olarak yer bulan, şimdilerin gözde adıyla sticker’lar, defter kadar elzem bir malzemeydi o zamanlar. Zira el emeği göz nuru defterlere sahip olmak için her sayfanın sağ ve sol üst köşesine ya da sayfaların soluna yukarıdan aşağıya cetvelle çektiğimiz kırmızı çizginin yanına, kenar süsü niyetine çıkartma yapıştırmak âdettendi. Meyveler, arabalar, çizgi film karakterleri, Barbie’ler… kokulu, kokusuz, yaldızlı,
gözleri oynayan, kabartmalı, kadifemsi çıkartmalar…

Zamanla çıkartma koleksiyonları, yalnızca çıkartmalara özel defterler moda olmuştu. Elde fazla olanlar takas yapılır, arkadaşlar arasında birbirine çıkartma defteri göstermek bir seremoniye dönüşürdü âdeta. Bavulumda, peçete koleksiyonumun yanında sakladığım çıkartma koleksiyonumu ortaya çıkarmama ve eskilere dalmama neden olan iki kitap duruyor masamda.

Turkuvaz Yayınları’nın Genç Turkuvaz serisinden yayımlanan Charlie ve Lola’nın bir alay çıkartma hediyeli iki kitabı: Tam Olarak Neredeyiz Biz? ve Benim Düzenli Çıkartma Kitabım. Lola, Charlie’nin pek ufak ve pek komik kız kardeşi; kesip biçmekten, yapıştırmaktan, kalemiyle bir şeyler çizmekten, pembe süt dediği çilekli süt içmekten hoşlanıyor. Lotta adında, yine pek sevdiği bir kız arkadaşı ve yalnızca onun görebildiği, gerçekte var olmayan Soren Lorensen adında bir arkadaşı daha var.

Charlie ile en iyi arkadaşı Marv ise, füzeler yapmaktan ve uzaya gitmekten hoşlanıyorlar. Bunları yapamadıkları zamanlarda parkta Marv’ın sosis köpeği Sizzles ile oynuyorlar. Odasını toplamaktan sıkılmayan bir çocuk var mıdır acaba? Charlie çok düzenli olmasına karşın Lola ortalığı toplamaktan hiç hoşlanmıyor.

Felsefesi de ilham verici; odasının dağınık olmadığını, her şeyin düzgünce çevreye yayıldığını düşünüyor. “Her şey her zaman senin olduğunu sandığın yerdeyse, hiçbir zaman sürprizlerle karşılaşamazsın ki!” diyor Charlie’ye Benim Düzenli Çıkartma Kitabım’da. Ancak Charlie isyan edip odadan taşınmaya yeltenince eşyalarını topluyor Lola. İçinde yüzden fazla çıkartma olan Benim Düzenli Çıkartma Kitabım’ın öğretici olduğu kadar en eğlendirici yanı, birbirinden güzel
çıkartmaları her sayfanın sağında yer alan yönlendirmelere göre sayfalara yapıştırmak.

Böylece metni okuyup çizimlere bakarken hikâyeyi kendi oluşturuyormuş gibi hissediyor insan. Tam Olarak Neredeyiz Biz?’de kâşif olmanın nasıl bir şey olduğunu merak eden Lola, Charlie’yle birlikte kar fırtınalarından, tropikal ormanlardan, ırmaklardan geçerek gerçek bir serüven yaşamanın, Amazon’daki yağmur ormanlarında çadır kurup kamp yapmanın nasıl bir şey olduğunu tecrübe diyor.

CHARLİE AMAZONLAR’DA
Ama bahçede kurdukları yağmur ormanına gerçekten yağmur yağınca evin içinde kamp kuruyorlar ve ağaç kurbağalarının üstüne binip ağaçların arasında salınıyorlar.

Evet, gerçek bir kâşif yanına çok az eşya almalı, yiyeceğini kendi arayıp bulmalı, ayılar ve kaplanlardan korkmamalı, yanında oyuncak getirmemeli; Charlie ve Lola bunları tam olarak gerçekleştiremese de, iyi kâşifler olduklarına karar veriyorlar.

Kitapların ilgimi cezbeden özelliklerinden biri de âdeta bir kolaj gibi hazırlanan resimlerdi. Çizilmiş bir masanın ya da tilkinin yanında gerçek bir elma ya da bir kanyon fotoğrafına rastlayabiliyoruz. Samantha Hill’in yazdığı metinle, Lauren Child’ın yaptığı bu farklı çizimlerin harmanı da çocuk kitaplarında alışageldiğimizden farklı bir tecrübe sunuyor, hem çocuk okurlara hem de çıkartma koleksiyonuna yenilerini ekleyen bendenize.