İyi Kitap

Çocuk ve Gençlik Kitapları Dergisi

Çizgi dünyalar, olağanüstü maceralar

Çizgi dünyalar, olağanüstü maceralar

Kutlukhan KUTLU

Ünlü çizgi kahraman Tenten’in yaratıcısından daha küçük okurlara hitap eden bir dizi: Joe, Zette ve Jocko. Dizinin ikincisi macerası da raflardaki yerini aldı. Genç okurlara hitap eden Yedi Harami ise Yüzüklerin Efendisi’ni anımsatan fantastik bir dünyadan ses veriyor.

Bin bir çeşit gizemle, sihirle, heyecanla dolu olduğundan, çocukluğun kendisi başlıbaşına bir serüven, ona şüphe yok… Doğrusu bu serüvende merakı ve hayalgücünü ateşleyecek öyküler kadar iyi yol arkadaşı zor bulunur. Olağanüstü olaylara dair öyküler bize gündelik hayatın dışında bir şey vaat ediyor, dünyamızın üzerine biraz düş tozu serpiştiriyor. Böylelikle de çocuk zihnimizi büyülü gezintilere teşvik etmekle kalmayıp, o eski büyüyü yetişkinlikte de hatırlamak için dönüp bakabileceğimiz birer adres oluşturuyor.

Bu işi bizi başka gezegenlere, sihirli âlemlere ışınlamadan en iyi yapmış yazar ve çizerlerden biri de Hergé olmalı. Bu isim size tanıdık gelmemiş olabilir ama Belçikalı çizgi romancının meşhur kahramanını duyar duymaz çizgileri, yarattığı karakterler ve anlattığı serüvenler gözünüzün önüne gelecek. Evet, Hergé, gelmiş geçmiş en sevilen ve en çok tanınan çizgi kahramanlardan Tenten’in yaratıcısı. Hani şu köpeği Milu ile dünyanın bir köşesinden bir köşesine maceraya koşan, başını sokmadık dert, çözmedik sorun bırakmayan gencecik gazetecinin.

Gelgelelim, Hergé’nin yarattığı tek kahraman bu değil. Tenten dışındaki serilerinden biri de yine taramalara pek yer vermeyen o “temiz çizgi” tarzını kullandığı Joe, Zette ve Jocko’nun Maceraları’dır. Tenten’den daha küçük kahramanlara ve daha naif, çocuksu öykülere yer veren bu seri kısa sürdü: Sadece beş macera yayımlandı. Fakat 20. yüzyılın ilk yarısında yazılan bu maceralar içerdikleri serüven ve keşif duygusuyla hâlâ belli bir cazibeye sahip oldukları gibi, artık eski bir zamana (tabii en başta da o zamanın düşlerine) pencere açmak gibi bir işlev de üstlenmiş durumdalar. Bu yüzden de İstikamet New York’u okumak insana hem çocuksu bir heyecan hem de nostaljik bir tat veriyor.

AKILLI MAYMUN JOCKO

Jo ve Zette uçak mühendisi bir babanın çocukları. Nitekim Yapı Kredi Yayınları’nın yayımladığı ilk macerada, yani Bay Pump’ın Vasiyeti’nde kendilerini doğrudan bir havacılık serüveninin içinde bulmuşlardı: Hıza meraklı bir milyoner araba kazasında ölüyor ve vasiyetinde Paris’ten New York’a saatte 1000 kilometre hızla gidecek ilk uçağa çok büyük bir para ödülü vaat ediyordu. Bunun üzerine de Jo ile Zette’in babası bu işi yapabilecek bir uçak (Stratosfer Uçağı H. 22) tasarlamaya koyuluyor, ancak bir grup sabotajcı onu durdurmak için elinden geleni ardına koymuyordu.

Maceranın ikinci yarısını oluşturan İstikamet New York’ta ise kahramanlarımız Joe, Zette ve yanlarından ayırmadıkları akıllı maymunları Jocko’yu neredeyse tamamen ıssız bir adada buluyoruz. Yakıtları bittiği için oraya izinsiz iniş yapmış durumdalar. Neyse ki mucizevi bir şekilde, batan bir gemiden sürüklenmiş benzin varilleri kıyıya vuruyor ve kahramanlarımız tekrar uçağı çalıştırıp yola koyuluyorlar; ama bu sefer de yönlerini doğru tayin edemedikleri için kendilerini kuzey kutbunda buluyorlar!

Evet, bu kısa girişten de anlayacağınız üzere Jo ve Zette bol şansa ve sıradışı beceriye sahip çocuklar; uçak kullanabiliyor, türlü türlü zor ve korkutucu durumda soğukkanlılıklarını koruyup mantıklı davranabiliyorlar. Yine de nihayetinde yaşları hayli küçük olduğundan, Hergé’nin mutlaka bazı zamanlarda büyükleri, özellikle de çocukların anne ve babasını kurtarıcı rolünde devreye sokması gerekiyor. Bu da belki Jo ile Zette’yi bir Tenten’in özgürlüğünden, hareket serbestisinden mahrum bırakıyor ama seriye farklı bir hava veriyor. Bu maceralarda Tenten’deki politik ve toplumsal öğeleri bulmak zor belki ama serinin artı hanesinde hem o dönemin popüler “havacılık serüvenleri”nin cazibesi var, hem de kahramanlarının çocukların daha rahat ilişki kurabileceği karakterler olduğu gerçeği.

Şimdi bir başka çizgi romandan bahsedeceğim… Ve doğrusu bu çizgi roman, Hergé’nin üslubundan ve macerasından ancak bu kadar uzak olabilirdi!

CÜCELERİN HAZİNESİ

David Chauvel’in yazdığı, Jérôme Lereculey’in çizdiği Yedi Harami bir fantezi öyküsü. İsminin Türkçe çevirisinden dolayı belki “Kırk Harmiler”i akla getirip bir Ortadoğu masalıymış hissi yaratıyor ama aslında modern Batı fantezisinde sıklıkla gördüğümüz türden bir öyküye, mekânlara, karakterlere, hatta ırklara sahip. Tolkien’in başyapıtı Yüzüklerin Efendisi’nde temellerini attığı kalıplardan bahsediyorum elbette. Özellikle de Zindanlar ve Ejderhalar türü oyunlar ve bu oyunların Unutulmuş Diyarlar gibi fantastik dünyalarından haberdarsanız, Yedi Harami size son derece aşina gelecek.

Çizgi romanın daha açılış sayfasında önünüzde, son dönemlerde oyunlarda, çizgi romanlarda, çizgi filmlerde ve filmlerde sıklıkla görüp alıştığımız türden, Ortaçağ havasına sahip ama büyüyle ve gizemle donatılmış bir şehir buluyorsunuz. Öykünün iki başkarakteri sayılabilecek İvarr ve Ebrinh iş başında: Biri paralı olabilecek bir adamı hanın alt katında meşgul ederken, diğeri odasına çıkıp değerli neyi varsa çalıyor.

İki usta hırsız, çok geçmeden son derece cazip ve tehlikeli bir “iş” teklifi alıyorlar: Cücelerin imparatoru ölmüş ve yeni imparatorun taç giyme töreni için tüm klanlar, imparatorun dağın içindeki şehrinden uzaklaşıyor… Bu da şehirdeki muazzam hazinenin bir süreliğine neredeyse savunmasız kalması anlamına geliyor. Kendi halkının hazinesini soymayı sorun etmeyecek ender cücelerden gibi görünen iki karakter de bu işi başarabilecek gayet tuhaf bir ekip topluyor: İki cüce iki ahbap hırsız, iriyarı ve çok kuvvetli bir insan ve iki dev.

Lereculey’in çizimleri ve Christophe Araldi ile Xavier Basset’nin renkleri, insanı bu renkli fantastik dünyanın içine kolayca çekiyor ve kâh Conan öykülerini kâh Yüzüklerin Efendisi’ni, kâh Thief ya da Baldur’s Gate gibi oyun serilerini hatırlatan bir aşinalık hissiyle sarmalıyor… Ancak öykünün finalinde bir sürpriz de ihmal edilmiyor. Türünün sıradışı değilse de iyi bir örneği sayılabilecek Yedi Harami, küçük çocuklardan çok gençlere, özellikle de fantezi türünün hayranlarına yönelik bir çizgi roman.

Joe, Zette ve Jocko’nun  Maceraları 2 - İstikamet New York Hergé Çeviren: Esra Özdoğan Yapı Kredi Yayınları, 60 sayfa
Joe, Zette ve Jocko’nun Maceraları 2 – İstikamet New York Hergé Çeviren: Esra Özdoğan Yapı Kredi Yayınları, 60 sayfa
Yedi Harami David Chavuel Resimleyen: Jérôme Lereculey Çeviren: Füsun Önen Pinard Yapı Kredi Yayınları, 64 sayfa
Yedi Harami David Chavuel Resimleyen: Jérôme Lereculey Çeviren: Füsun Önen Pinard Yapı Kredi Yayınları, 64 sayfa
Show More