Kızlar şövalye olsun!

Kızlar şövalye olsun!

Sevin OKYAY

Cornelia Funke’nin Şövalye Öyküleri’nden ikisi kız çocukların yüreğini sevinçle dolduracak. Kral Kızı Kiraz ile Şövalye Dilber Cengâveryürek’i alınlarından öpüyoruz. “Küçük kızların niye ‘rol modeli’ olmadığını anlamıyorum,” diyen Sevin Okyay’dan kız kahramanlara bir güzelleme!

Okumayı seven bütün küçük kızların başına gelmiş midir? Bütün kahramanlar erkek çocuklardır nedense. Kızlar, mutlaka dışarıdan yardım alır. Okur okur dertlenirsin. Şövalye olma, zırhını kuşanıp seferlere çıkma (Haçlı Seferleri akla bile gelmez elbette), ejderhalara boyun eğdirme, düşmanı önüne katıp kovalama hayalleri kurarsın.

Cornelia Funke de belki çocukluğunda erkek kahramanlardan bezmiştir. Belki o da küçük ve kahraman bir kız şövalye olmak istemiştir. Önce Hırsızlar Kralı (Herr der Diebe) ile tanıdığımız ama Mürekkep Yürek (Inkheart) serisi ile yüreğimize adı damgalanan Funke, “Eğlenceli Öyküler”in sekizincisi olarak karşımıza gelen Şövalye Öyküleri’yle hakikaten de her yaştan okurunu eğlendiriyor. Bunda çevirmen Zeynep Alpaslan’ın da payı olduğunu hemen belirteyim. Kahraman ismi çevireceksek eğer, anca bu kadar cuk oturanları bulunurdu. Asil şövalye Obidik Küflüzade ile başlayan komik isimler katarı, zırh terzisi Bıldırcın Demiryürek ve Şövalye Zemberek Hatırsormaz ile biterken arada küçük kızlara da iki nadir hediye  sunuluyor: Kral kızı Kiraz ile Şövalye Dilber Cengâveryürek (bu şapka için ayrıca teşekkür ediyoruz). “Adsız Şövalye”nin kahramanı Kiraz, Kral Yücegürbüz Yağlıballı’nın bahtsız kızı. Babası her turnuva düzenlediğinde büyük ödül olarak kızının öpücüğünü ortaya koyuyor. Kiraz o kadar çok galip şövalye öpmüş ki artık dayanamayıp itiraz ediyor, sonuçta da ister istemez saray zindanının yolunu tutuyor. Neyse ki akıllı bir kız, belli ki turnuvalarda çarpışmanın da yabancısı değil. Giysilerini hizmetçisine giydirip şövalye kılığıyla ilk turnuvaya katılıyor. Hemen arkasından gelen “Çalınan Prensler” öyküsünde ise zaten şövalye olan Dilber Cengâveryürek, Kaknemgül adlı devanasının kaçırıp dağın zirvesindeki şatosuna sakladığı prensleri kurtarma işine girişiyor.

FİLMLERDEKİ KIZ KAHRAMANLAR

Biz bu yakınlarda, dangalak şövalyeler ile saloz oğullarına kibar davranması beklenen, hatta onlardan biriyle evlenmesine bir vazife gözüyle bakılan bir kız kahraman daha tanımıştık. Dunbroch klanının kızıl saçlı prensesi Merida’nın başrolünde olduğu Cesur (Brave) hepimizi kahraman kızlara, kız şövalyelere hazırladı. Üstelik yazarı/yönetmeni de bir kadındı, anneydi ve kendi kızıyla yaşadıklarının ona esin kaynağı olduğunu söylüyordu. Brenda Chapman, uzun metrajlı bir Pixar animasyonu yöneten ilk kadın oldu. Merida’nın, onu sevdiği şeylerden (kendi iyiliği için) vazgeçirmeye çalışan kontrolcü annesi ile iyi okçu kızını sevse de onun evlilik konusundaki tavrını asla benimsemeyen babasına karşı verdiği mücadele çok eğlenceli ve öğreticiydi.

Bu yıl Disney’in de Karlar Ülkesi  (Frozen)’yle bir ileri adım attığı gerçek. Filmin iki kız kahramanı vardı, bir tanesi adamakıllı cesur bir prensesti, ötekinin de sihirli güçleri vardı. Gerçi ilk fragmanlarına prensesleri koymaya cesaret edemediler, sevimli orman yaratıklarıyla durumu idare ettiler ama biliyoruz ki prensesler de pekâlâ yollara düşüp tehlikedeki kardeşlerini kurtarabilir, hatta onlara zarar vermemek için sihirli güçlerini yok etmeye çalışabilirler. Daha doğrusu, biz zaten biliyorduk da, gözümüzle görmüş olduk. Bu arada Kardanadam Olaf’a da sevgilerimizi su- narız; anneye yol gösteren Dağ Adamı Kristoff ve onun Ren Geyiği Sven ile harika bir üçlü oluşturmuşlar. Gene de işin sırrı prenseslerde tabii.

Küçük kızların niye “rol modeli” olmadığını anlamıyorum. Hiçbir zaman da anlamamışımdır. Öte yandan Harry Potter’ın yaratıcısının bile, “kız” olduğu belli olmasın diye, iki adını değil, sadece adlarının ilk harfini (J. K.) kullanmaya cesaret ettiği bir dünyadayız. Bu durumda, bize yol gösteren yazarlar ile sinemacılara sevgilerimizi yolluyoruz. Her ne kadar esas kahraman olmasa da Potter serisinin kahraman üçlüsünün en akıllısı olan Hermione’ye de. Açtıkları yoldan gitmeye yeminliyiz, hiç merak etmesinler.