Bir çekmece dolusu hikâye

Bir çekmece dolusu hikâye

Tuğba ERİŞ

Heinrich Hannover Türkçede ilk kez okuduğumuz bir yazar. Yazarın kendi çocukları için “uydurduğu” hikâyelerden oluşan Hoppidi Hoop Dedi, 1972 tarihinden 2000’li yılların başına kadar 250 binden fazla satmış. Sıradışı bir düşseverle tanışmak için…

Kitapçılarda otuz yıl ya da daha uzun süre satılan çocuk kitabı sayısı kaç tanedir, diye sorulsa hangi kitapları sayabilirsiniz? Benim aklıma ilk gelen, Antoine de Saint-Exupéry’nin 1943 yılında yazdığı ve ilk basıldığı tarihten bu yana dünya çapında 140 milyondan fazla satan Küçük Prens oldu. Küçük Prens çok istisnai bir örnek olsa da Türkçede Habitus Minör tarafından yayımlanan Hoppidi Hoop Dedi’nin de, ilk kez basıldığı 1972 tarihinden 2000’li yılların başına kadar 250 binden fazla sattığını okuyunca şaşırdım.

DÜĞÜMLENEN AKROBAT

Heinrich Hannover Türkçede ilk  kez okuduğumuz bir yazar. Almanya’ nın Anklam şehrinde doğmuş. İkinci Dünya Savaşı’nı görmüş, hatta 19431945 yılları arasında savaşa katılmış ama sonrasında kararlı biçimde savaş karşıtı olmuş. 1954-1995 yılları arasında Bremen’de avukatlık yapmış. Şu anda 89 yaşında. Yazdığı çocuk hikâyeleri birçok dile çevrilmiş ve çok ilgi görmüş. İşin ilginç yanı, kitapta yer alan hikâyeler 1950’li, 1960’lı yıllarda kendi çocuklarına anlattığı hikâyelermiş ve bir gün basılacaklarını hiç düşünmemiş.

Hoppidi Hoop Dedi’yi okurken kendime sorduğum sorulardan biri de  çocukların yatmadan önce dinlemek için can attığı hikâyeleri, masalları anne babaların neden çoğunlukla okudukları oldu. Elbette, hikâye uyduranlar da vardır ama asıl mesele günlük hayhuydan sonra yorgun düşen beden ve zihinlerin kolayı tercih etmesi sanırım. Bu nedenle Heinrich Hannover’ın, çocuklarına kendi uydurduğu hikâyeleri anlatmasının tadı bir başka kanımca. Bunları yazıya dökmesi de çocuklarının bir hikâyeyi yeniden dinlemek istediklerinde unuttuğunu fark etmesiyle olmuş. O da hikâyeleri yazmaya ve bir çekmecede biriktirmeye başlamış. Telif hakları ajansından bir arkadaşının aracılığıyla kitabı ilk kez Viyana’da yayımlanmış ama Avusturyalı okurlar hikâyeleri hiç beğenmemiş, çünkü küvetin içinde uyuyup şehri gezen çocuklar, düğümlenen bir akrobat ya da her şeye hayır diyen bir adam hiç ilgilerini çekmemiş. Neyse ki Hamburg yakınlarındaki bir yayınevi Hoppidi Hoop Dedi’yi tekrar yayımlamış da biz de okuma şansını yakalamışız.

Avusturyalı okurların zamanında Hoppidi Hoop Dedi’yi beğenmemelerinin nedeni La Fontaine, Grimm Kardeşler ya da Andersen hikâyelerine mi alışık olmaları acaba? Aslında birçoğumuz bu hikâyelere alışığız. Ama Heinrich Hannover’ın kendi düşgücüyle yoğurduğu bu hikâyeler, belki de bir çocuk masalında karşılaşmayı beklemediğimiz bir sivrisineği, bir makası, yoksul bir gazete satıcısını baş tacı ediyor.

TERZİ YAMADİKER

Fantastik öğelerle bezenmiş bu öykülerde neler olmuyor ki; pofuduk kuyruklu bir tavşan her sabah kuyruğuyla ormancının tıraş sabununu köpürtüyor; çok üşüyen bir sivrisinek kendisine bir manto dikmesi için Terzi Yamadiker’in dükkânını aşındırıyor; rüzgâr “püüüüf” diyerek, balonu kaçan bir çocuğun balonunu gökyüzünden sürükleyerek geri getiriyor; çok yükseklere sıçrayabilen bir at olan Hoppidi, ninenin evinin çatısında asılı kalıyor; Ay her gece, Almut ve Bettina’ya ait olan bir ranzanın üst katında uyuyor; beyaz köpek Çips önce siyah ve kırmızı, sonra yeşil ve mavi tüylü olmak istiyor…

Hoppidi Hoop Dedi’den söz ederken, 1998’den beri serbest sanatçı ve illüstratör olarak çalışan Selda Marlin Soğancı’nın, siyah beyaz olmasına rağmen sıcacık çizimlerini es geçmek de olmaz. 2011 yılının başından beri güzel tasarımlarla iyi kitaplar yayımlayan Habitus, başına iyi ki Minör işler açmış. Hoppidi Hoop Dedi ile başlayan serüvenin başka hangi kitaplarla devam edeceğini merakla bekliyoruz.